Ιωάννης της Γραβίνας
Ανδεγαβός πρίγκιπας της Αχαΐας From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Ο Ιωάννης της Γραβίνας (Giovanni di Gravina, 1294 - 5 Απριλίου 1336)[3] από τον Οίκο των Καπετιδών-Ανζού ήταν κόμης της Γκραβίνα της Απουλίας, παλατινός κόμης Κεφαλληνίας και Ζακύνθου, δούκας του Δυρραχίου, πρίγκιπας της Αχαΐας και του Τάραντα.[4][5]
.JPG)
Remove ads
Ονομασία και ζητήματα προφοράς
Στο Χρονικόν του Μορέως αναγράφεται ως «Ιωάννης Δε Γραβινάς».[6] Στην παλαιότερη ελληνική βιβλιογραφία απαντά ως: «Ιωάννης κόμης της Γραυΐνης» (1845)[5], «Ιωάννης Γραυίνας» (1887)[7], «Ιωάννης κόμις της Γραυίνης» (1909),[8] «Ιωάννης Γραβίνα» (1928).[4]. Στις πρόσφατες ελληνικές μεταφράσεις, μελέτες και κείμενα, το όνομά του παρατίθεται ως «Ιωάννης της Γραβίνας»[9][10], ως Ιωάννης Γκραβίνας[11] και με λατινική γραφή: Ιωάννης Gravina,[12][13] και Ιωάννης de Gravina.[14][15][16][17] Στην ιταλόγλωσση ιστοριογραφία αναφέρεται ως Τζοβάνι ντ' Αντζό (Giovanni d' Angiò),[3][18] ή Τζοβάνι κόντε ντι Γκραβίνα (Giovanni, conte di Gravina), και ντούκα ντι Ντουράτσο (duca di Durazzo)[19][20] Επιπλέον, ως Τζοβάνι ντι Ντουράτσο (Giovanni di Durazzo) και Τζοβάνι ντι Γκραβίνα-Ντουράτσο (Giovanni di Gravina-Durazzo).[21] Σε παλιό γαλλικό εγκυκλοπαιδικό λεξικό, το οποίο πρωτοεκδόθηκε τον 17ο αι. και επανεκδόθηκε υπομνηματισμένο το 1820, το όνομά του υπάρχει ως Ζαν ντε Ντυραζό (Jean de Durazzo).[22] Στη γνωστή μελέτη του Jean Longnon για τη Λατινική Αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης και το Πριγκιπάτο της Αχαΐας (1949), παρατίθεται ως Ζαν ντε Γκραβινά (Jean de Gravina).[23] Στην αγγλόγλωσση βιβλιογραφία εμφανίζεται ως Τζον της Γκραβίνα (John of Gravina).[24][25].
Οι ελληνικές παραφράσεις αντικατάστασης του —γκ με —γ παρατηρούνται σε παλαιότερες και νεότερες μεταφράσεις και βρίσκονται σε ευθεία αντίθεση με την ορθή προφορά του g τόσο στη λατινική,[26] στην οποία το -g αποτελεί πρόσθεση του 3ου ΠΚΕ αι.,[27] όσο και στην νεότερη εκδοχή προφοράς της ιταλικής γλώσσας.[28] Στην κατωιταλική διάλεκτο το /γ/ προφέρεται ως [g] πριν από τα [a], [ο] και [u].[29] Το δε -[gr] απαντά ως -[γκρ], για παράδειγμα Grico (Γκρίκο.)[30]
Remove ads
Βιογραφικά στοιχεία
Ήταν ο έβδομος γιος του Καρόλου Β΄ της Νάπολης και της Μαρίας των Άρπαντ, κόρης του Στεφάνου Ε΄ της Ουγγαρίας. Μεγαλύτερα αδέλφια του ήταν ο Κάρολος Μαρτέλος τιτουλάριος βασιλιάς της Ουγγαρίας, ο Λουδοβίκος επίσκοπος της Τουλούζης, ο Ροβέρτος της Νάπολης, ο Φίλιππος Α΄ πρίγκιπας του Τάραντα, ο Ραϋμόνδος-Βερεγγάριος κόμης της Άντρια και ο Πέτρος κόμης της Γραβίνας.
To 1312 ηγήθηκε των στρατευμάτων του αδελφού του Ροβέρτου, όταν εκείνος υποστήριξε τον Πάπα Κλήμη Ε΄ στη διαμάχη του με τον νεοστεφθέντα (29 Ιουνίου 1312) αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Ερρίκο Ζ΄ (διαμάχη Γουέλφων και Γιβελλίνων).[31] Το 1315 διαδέχτηκε τον αδελφό του Πέτρο κόμη της Γραβίνας, όταν αυτός σκοτώθηκε στη μάχη του Μοντεκατίνι.[εκκρεμεί παραπομπή] Το 1318 νυμφεύτηκε με τη βία τη Ματθίλδη του Αινώ πριγκίπισσα της Αχαΐας[5], κόρη της Ισαβέλλας Βιλλεαρδουίνου και έλαβε το Πριγκιπάτο της Αχαΐας, με σκοπό να εξασφαλίσει την εξουσία των Καπετιδών-Ανζού στον Μωρέα. Η Ματθίλδη, όμως, αντιτάχθηκε στον επικείμενο γάμο, προσφεύγοντας στον πάπα, επικαλούμενη άλλο, μυστικό γάμο, που είχε ήδη συνάψει με τον Ούγο ντε Λα Παλίς. Αργότερα ο γάμος του Ιωάννη με τη Ματθίλδη ακυρώθηκε, αλλά ο Ιωάννης συνέχισε να ασκεί την εξουσία του στην Πελοπόννησο μέσω αντιπροσώπων (βάιλων), τους οποίους διόριζε με ετήσια ή διετή θητεία. Το 1321 νυμφεύτηκε την Αγνή του Περιγκόρ, η ομορφιά της οποίας υμνήθηκε από τον Βοκκάκιο και έλαβε ως προίκα 35.000 χρυσά φιορίνα.[4][3]
Τον Ιανουάριο του 1323 διευθετήθηκε ειρηνικά η μακρά διένεξη μεταξύ του Ιωάννη και του αδελφού του Φιλίππου Α΄ πρίγκιπα του Τάραντα, ο οποίος επικαλείτο δικαιώματα επί του πριγκιπάτου της Αχαΐας, ως απευθείας κληρονομιά από τον πατέρα του. Ο Ιωάννης τελικά, με τη μεσολάβηση του Φλωρεντινού τραπεζίτη Νικολό Ατσαγιόλι, αντάλλαξε τα δικαιώματα επί του πριγκιπάτου με το δουκάτο του Δυρραχίου και 5.000 ουγγιές χρυσού.[32][33] Έτσι ο κλάδος που δημιούργησε στον Οίκο των Καπετιδών-Ανζού, ονομάστηκε του Δυρραχίου.[3]
Ο Ιωάννης ξεκίνησε το 1324 με ισχυρό στόλο και κατέλαβε την Κεφαλλονιά και τη Ζάκυνθο,[5] καταλύοντας την εξουσία του Ιωάννη Β΄ Ορσίνι, ο οποίος, αρνούμενος να αναγνωρίσει την επικυριαρχία του βασιλιά της Νάπολης, έφυγε από τα νησιά και οχυρώθηκε στην Άρτα. Στην συνέχεια (1325–1326) ο Ιωάννης αποβιβάστηκε στον Μορέα, με στόχο την εδραίωση της κυριαρχίας του Οίκου του εκεί. Είχε σχεδιάσει την επιχείρηση από κοινού με τον αδελφό του Φίλιππο Α΄, ως πρώτο στάδιο εκστρατείας για ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης υπέρ της συζύγου του τελευταίου Αικατερίνης Β΄ των Βαλουά τιτουλάριας Λατίνας αυτοκράτειρας.[34] Η προσπάθεια του Ιωάννη, που είχε χρημοτοδοτηθεί -με αντάλλαγμα την παραχώρηση δύο φέουδων- από τη Φλωρεντινή οικογένεια τραπεζιτών Ατσαγιόλι, δεν επέτυχε και πολλά πράγματα στην Πελοπόννησο. Στη συνέχεια μετέβη στη Φλωρεντία και το 1330 στη Ρώμη, όπου έγινε γερουσιαστής.[35] Το 1333 έγινε κατορθωτό με τη διαμεσολάβηση των Ατσαγιόλι να εξαγοραστούν τα δικαιώματά του[α] επί του πριγκιπάτου της Αχαΐας, τα οποία τελικά παραχώρησε στον ανιψιό του (γιο του αποθανόντος Φιλίππου Α΄ πρίγκιπα του Τάραντα και της Αικατερίνης Β΄ των Βαλουά) Ροβέρτο πρίγκιπα του Τάραντα. Αυτός, υπό την κηδεμονία της μητέρας του, συνέχισε τις δοσοληψίες με τον εμπλεκόμενο τραπεζίτη -και πλέον φεουδάρχη- Νικολό Ατσαγιόλι, οι οποίες επισημοποιήθηκαν το Φεβρουάριο του 1335.[36]
Ο Ιωάννης επέστρεψε στη Νάπολη, φέροντας μέχρι το τέλος του τον τίτλο του δούκα του Δυρραχίου. Απεβίωσε μεταξύ 7ης και 22ας Μαΐου του 1335 και ο τάφος του βρίσκεται στην εκκλησία Σαν Ντομένικο Ματζόρε της Νάπολης.[3]
Remove ads
Οικογένεια
Νυμφεύτηκε το 1318 τη Ματθίλδη του Αινώ, κόρη του Φλωρέντιου των Αβέν και της Ισαβέλλας Α΄ Βιλλεαρδουίνου πριγκίπισσας της Αχαΐας, τίτλο που κληρονόμησε η Ματίλντα. Δεν απέκτησαν απογόνους και διαζεύχθηκαν.
Το 1321 έκανε δεύτερο γάμο με την Αγνή του Περιγκόρ, κόρη του Ηλία Ζ΄ κόμη του Περιγκόρ και παιδιά του ήταν:[εκκρεμεί παραπομπή]
- Κάρολος 1323–1348, δούκας του Δυρραχίου, νυμφεύτηκε την κόρη του εξαδέλφου του Μαρία των Καπετιδών-Ανζού-Νάπολης.
- Λουδοβίκος 1324–1362, κόμης της Γκραβίνα, νυμφεύτηκε τη Μαργαρίτα Σανσεβερίνο. Είναι πατέρας του:
- Καρόλου Γ΄ της Νάπολης.
- Ροβέρτος 1326–1356, κύριος των Καπάτσιο, Μούρο & Μοντάλμπανο.
Ο παρακάτω ισχυριζόταν ότι είναι τέκνο του από την Αγνή, αλλά αυτό αμφισβητείται:
- (;) Στέφανος π. 1320-1380, σταυροφόρος στην Πορτογαλία με το όνομα Εστεβάνο δε Νάπολες. Ιδρυτής του (υποτιθέμενου) κλάδου Νάπολες.
Πρόγονοι
Remove ads
Δείτε επίσης
Σημειώσεις
- Έπειτα από το θάνατο του αδελφού του Φιλίππου Α΄ πρίγκιπα του Τάραντα.[35]
Παραπομπές
Πηγές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads