Κωνοφόρα

Τα κωνοφόρα, γνωστά και ως κωνιφερόφυτα, είναι μία από τις 13 ή 14 συνομοταξίες του φυτικού βασιλείου, ανήκουν στα Γυμνόσπερμα και φέρουν σπόρους που είναι προστατευμένοι μέσα σε κώνους. Όλα τα κωνοφόρα είδη έχουν ξυλώδη κορμό, με τα περισσότερα να είναι δέντρα, ενώ λίγα είναι θάμνοι. Η συνομοταξία περιλαμβάνει 8 οικογένειες, 68 γένη και 630 είδη. Αν και ο αριθμός ειδών είναι μικρός, ο ρόλος των κωνοφόρων έχει πολύ μεγάλη οικολογική σημασία, επειδή κυριαρχούν σε τεράστιες εκτάσεις της Γης, όπως στην τάιγκα στο βόρειο ημισφαίριο, σε όλη την Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική, και αποτελούν τις πρώτες ύλες για πολυάριθμα προϊόντα ξύλου και χαρτιού.^[1] Κλασικά είδη κωνοφόρων είναι το πεύκο, η ερυθρελάτη, το έλατο, το κυπαρίσσι, η τσούγκα, ο κέδρος, η λάρικα και άλλα.^[1]

Πευκόφυτα Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων: ύστερη Λιθανθρακοφόρος–έως πρόσφατα ΠροЄ Є O Σ Δ Λ Π Τ Ι Κ Πγ Ν
Δάσος κωνοφόρων στη βόρεια Καλιφόρνια
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae) Συνομοταξία: Κωνοφόρα (Coniferae) ή Πευκόφυτα (Pinophyta) Ομοταξία: Πευκόψιδα (Pinopsida)
Τάξεις και οικογένειες
Cordaitales † Πευκώδη (Pinales)   Πευκοειδή (Pinaceae)   Αρωκαριοειδή (Araucariaceae)   Ποδοκαρποειδή (Podocarpaceae)   Σκιαδοπιτυοειδή (Sciadopityaceae)   Κυπαρισσοειδή (Cupressaceae)   Κεφαλοταξοειδή (Cephalotaxaceae)   Ταξοειδή (Taxaceae) Vojnovskyales † Voltziales †
Συνώνυμα
Coniferophyta

Κωνοφόρα: Αραουκάρια, που φύεται στο νότιο Ημισφαίριο του πλανήτη

Εμφάνιση

Εμφανίστηκαν πριν από περίπου 300 εκατομμύρια χρόνια, στο τέλος της Λιθανθρακοφόρου περίοδου με φυτά που έμοιαζαν με τις σημερινές αραουκάριες, μαζί με τα γκίνγκο και τα κυκαδόφυτα. Όλα έχουν σημαντικές προσαρμογές (σπόροι, γύρη) που επιτρέπουν στα γυμνόσπερμα να μην εξαρτώνται από το νερό όσο οι πρόγονοί τους (βρύα, φτέρες). Επωφελήθηκαν από τη σταδιακή ξήρανση του κλίματος στην αρχή της Πέρμιας περιόδου^[2] και σε μεγάλο βαθμό έμειναν ανεπηρέαστα μαζική εξαφάνιση στο τέλος της Πέρμιας περιόδου.^[3] Κατά τη διάρκεια του Μεσοζωικού αιώνα ήταν η κυρίαρχη χερσαία χλωρίδα, όμως περιορίστηκαν στον Καινοζωικό αιώνα με τη μεγάλη ανάπτυξη των αγγειόσπερμων.^[4]

Μορφολογία

Τα φύλλα του κωνοφόρου είναι σαν βελόνες

Είναι δέντρα με μονό συνήθως ευθύ κορμό και τα κλαδιά δεν φτάνουν σε ύψος μεγαλύτερο από αυτόν. Πολλά για να προστατευθούν από τα έντομα και τους μύκητες παράγουν ρετσίνι, που όταν απολιθώνεται γίνεται κεχριμπάρι. Κάποια είδη ξεπερνούν σε ύψος τα 100 μέτρα, όπως οι σεκόγιες. Τα περισσότερα είναι αειθαλή και έχουν μακρόστενα σε σχήμα βελόνας φύλλα, ενώ άλλα, όπως το κυπαρίσσι, έχουν επίπεδα φύλλα που μοιάζουν με λέπια. Πέντε από τα γένη (Larix, Pseudolarix, Glyptostrobus, Metasequoia και Taxodium) είναι φυλλοβόλα, με τα φύλλα να πέφτουν το φθινόπωρο.^[1] Τα κωνοφόρα αναπαράγονται με γύρη που παρασέρνεται από τον άνεμο. Τα σπέρματα αναπτύσσονται μέσα σε προστατευτικό κώνο.