Λίμνη Κορώνεια

Η λίμνη Κορώνεια βρίσκεται στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης, στην λεκάνη της Μυγδονίας, στη Μακεδονία. Ονομάζεται επίσης και λίμνη Αγίου Βασιλείου (από το ομώνυμο χωριό). Βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα ανατολικά από τη Θεσσαλονίκη και από την βόρεια πλευρά της περνάει η Εγνατία Οδός.

Κανάλι ανατολικά της Λίμνη Κορώνεια 2017.

Κορώνεια
Η λίμνη Κορώνεια ή Αγίου Βασιλείου από τον Χορτιάτη
Χώρες	Ελλάδα
Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Μακεδονία
Νομός	Θεσσαλονίκης
Γεωγραφικό Μήκος	23.65
Γεωγραφικό Πλάτος	40.65
Μέγιστο Μήκος	10,7 Χιλιόμετρα
Μέγιστο Πλάτος	5 Χιλιόμετρα
Έκταση	42,5 Τετραγωνικά χιλιόμετρα
Μέγιστο Βάθος	2 Μέτρα
Ύψος Επιφάνειας	100 Μέτρα

Σε συνδυασμό με τη λίμνη Βόλβη, περιλαμβάνεται από το 1975 στη διεθνή συνθήκη προστασίας Ραμσάρ, μαζί με 9 ακόμα τοποθεσίες εντός της χώρας.^[1] Περιλαμβάνεται επίσης στο πανευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας Natura 2000.^[2][3][4][5]

Η λίμνη τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζει έντονα προβλήματα αποξήρανσης. Πριν αρχίσει να έχει σοβαρές απώλειες υδάτων καταλάμβανε έκταση 42,5 τ. χλμ. και ήταν η 5η μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας σε έκταση.

Σχηματισμός της λίμνης

Η λίμνη Κορώνεια χωρίς νερό, το 2008.

Κατά την Πλειστόκαινο εποχή, η Λίμνη Κορώνεια μαζί με τη Λίμνη Βόλβη και όλη τη λεκάνη της Μυγδονίας, αποτελούσαν την μεγάλη Πλειστοκαινική Μυγδόνια λίμνη, που είχε βάθος 110m. Σταδιακά η έκταση της συνεχώς μίκραινε, ώσπου έμειναν οι δύο υπολειμματικές μορφές που είναι η Λίμνη Κορώνεια και η Λίμνη Βόλβη.

Το φράγμα της λίμνης.

Μεταβολές στην στάθμη της λίμνης

Την δεκαετία του 1950 ήταν από τις πιο παραγωγικές λίμνες της Ελλάδας σε αλιεύματα. Τη δεκαετία του 1970 είχε έκταση 45.000 στρέμματα και μέσο βάθος 5 μέτρα. Στις αρχές της δεκαετίας του νέου αιώνα η έκτασή της είχε μειωθεί σε 10.000 στρέμματα και μέσο βάθος 0,5-1 μέτρο. Η τελευταία εμφάνιση ψαριών έγινε το 1995. Το καλοκαίρι του 1999 (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος) η λίμνη ήταν πλέον εντελώς αποξηραμένη. Τα επόμενα χρόνια πήρε κάποια ποσότητα νερού.

Το καλοκαίρι του 2007, 30.000 πουλιά πέθαναν και το 2008 αποξηράθηκε για μια ακόμη φορά. Για μεγάλο χρονικό διάστημα κανένα αποδημητικό πουλί δεν ερχόταν στην λίμνη, προτιμώντας την λίμνη Βόλβη, που όμως η εκεί τροφή δεν επαρκεί για τόσο μεγάλο αριθμό αποδημητικών πουλιών.

Για να αυξηθεί η στάθμη των υδάτων της λίμνης, έχουν γίνει έργα εκτροπής των νερών από τους χειμάρρους στο Σχολάρι και στα Λαγκαδίκια. Σε φυσιολογικές συνθήκες τα νερά της λίμνης κατευθύνονται ανατολικά, μέσω τάφρου μήκους 4,5χλμ., και φτάνουν σε μικρό τεχνητό φράγμα. Από εκεί συνεχίζουν ανατολικά για άλλα 11χλμ. μέχρι την Λίμνη Βόλβη, απ' την οποία χύνονται στη θάλασσα μέσω του Ρήχιου ποταμού. Όταν υπάρχουν έντονες βροχοπτώσεις, τα πλεονάζοντα νερά των δύο χειμάρρων συγκεντρώνονται στο φράγμα και καθώς η στάθμη των νερών ανεβαίνει, ακολουθούν αντίθετη πορεία στην τάφρο και χύνονται στην λίμνη Κορώνεια. ^[6]

Η κατάστασή της σήμερα

Τόσο κατά την φθινοπωρινή και χειμερινή περίοδο του 2014 όσο και κατά την διάρκεια της επερχόμενης άνοιξης, λόγω των έντονων χιονοπτώσεων και βροχοπτώσεων, η στάθμη στη λίμνη Κορώνεια έφτασε τα 2 μέτρα σε ορισμένα σημεία, ενώ νερό υπάρχει και σε σημεία που δεν υπήρχε καθόλου.^[7] Οι υπεύθυνοι μελετών και έργων του Εθνικού Πάρκου Κορώνειας και Βόλβης χαρακτηρίσανε το 2015 ως εξαιρετικά υδρολογικό έτος. Έπειτα από διάστημα περίπου 10 ετών η περιοχή της λίμνης φιλοξένησε αρκετές χιλιάδες άγριων πτηνών που έμειναν στην περιοχή μέχρι την άνοιξη.^[8][9]

Ποινικές κυρώσεις

Μικρή τεχνητή λιμνούλα ανάμεσα στην λίμνη Κορώνεια και την λίμνη Βόλβη.

Το 2004 τέθηκε σε εφαρμογή σχέδιο για την αποκατάσταση του οικοσυστήματος της λίμνης, χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έπειτα από τις επανειλημμένες συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ακολούθησαν -χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα-, το 2011 ασκήθηκε προσφυγή κατά του ελληνικού κράτους στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.^[10] Έναν χρόνο μετά, το Υπουργείο Περιβάλλοντος ενέκρινε κονδύλιο ύψους 600.000 ευρώ προς την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας για έργα αποκατάστασης.^[11] Εν τέλει το 2013 ελήφθη καταδικαστική απόφαση, λόγω ανεπάρκειας στην εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων. ^[12]

Τον Οκτώβριο του 2014 ο Παναγιώτης Ψωμιάδης, πρώην Νομάρχης Θεσσαλονίκης (2003-2010) και Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας (2011-2013), καταδικάστηκε σε 11 μήνες φυλάκιση με αναστολή για παράβαση καθήκοντος και απιστία. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ο κ. Ψωμιάδης δεν επέβαλλε τις απαραίτητες κυρώσεις σε επαγγελματίες που ρύπαιναν τη λίμνη, ενώ προέβη σε αυθαίρετη μείωση των προστίμων που τους είχαν επιβληθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Για την ίδια υπόθεση καταδικάστηκε ένα ακόμα υπηρεσιακό στέλεχος της τότε Νομαρχίας σε 8 μήνες φυλάκιση με αναστολή, λόγω παράβασης καθήκοντος.^[13]