Μαυσωλείο του Αχμέτ Μπέη

Το Μαυσωλείο του Αχμέτ Μπέη Εβρενόσογλου, γνωστό και ως Τουρμπές, είναι ένα Οθωμανικό μνημείο που χρονολογείται από τον 15ο αιώνα και βρίσκεται στα Γιαννιτσά, στην προέκταση της Οδού Στράντζης, απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου^[1] και λίγα μέτρα βόρεια του Πύργου του Ρολογιού.^[2] Έχει ανακηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Μαυσωλείο του Αχμέτ Μπέη
Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσία	Γιαννιτσά
Γεωγραφικές συντεταγμένες	40.78968°N 22.407276°E / 40.78968; 22.407276
Χώρα	Ελλάδα
Αρχιτεκτονική περιγραφή
Αρχιτεκτονικός ρυθμός	Οθωμανική αρχιτεκτονική
Έναρξη ανέγερσης	15ος αιώνας
Λεπτομέρειες
Μήκος	8,8 μ.
Υλικά	Πέτρα Τούβλα

Ιστορία

Χρονολογείται στο β’ μισό του 15ου αιώνα, τα χρόνια που την πόλη διοικούσε ο Αχμέτ Μπέης, εγγονός του Γαζή Αχμέτ Εβρενός. Είχε αρχικά ταυτιστεί με τον τάφο (τουρμπέ) του, και έτσι έμεινε στη συλλογική μνήμη της πόλης ως «τουρμπές» ή «τουρμπές του Αχμέτ Μπέη». Όμως σίγουρα δεν είναι το μαυσωλείο του. Ο τάφος του πιθανόν να βρίσκεται στο Τζαμί του Σεΐχη Ιλαχή στο βορειοδυτικό τομέα της πόλης, όπως αναφέρει και ο Εβλιγιά Τσελεμπή.^[3] Νεότερες έρευνες υποστηρίζουν ότι πρόκειται είτε για σχολείο βασικής εκπαίδευσης (μακτάμπ) είτε για μικρό συνοικιακό τέμενος (mescid), του δεύτερου μισού του 15ου αιώνα. Τρίτη άποψη το ταυτίζει με σχολείο εκμάθησης του κορανίου (kurrâhâne), του 18ου αιώνα.^[4] Οι παλιοί κάτοικοι της πόλης μαρτυρούν ότι ήταν τεκές Δερβίσηδων.^[2]

Περιγραφή

Πρόκειται για διώροφο κτίσμα με τετράγωνη κάτοψη, το οποίο καλύπτεται από χαμηλό τρούλο, ο οποίος εδράζεται σε οκταγωνικό τύμπανο. Διαθέτει επιμελημένη τοιχοποιία, αποτελούμενη από τετραγωνισμένους πωρόλιθους που περιβάλλονται από πλίνθους, κατά μίμηση του βυζαντινού πλινθοπερίκλειστου συστήματος. Στις όψεις ανοίγονται δέκα παράθυρα με οξυκόρυφα τόξα που εξασφαλίζουν το φωτισμό. Οι δύο όροφοι δεν επικοινωνούσαν: στο ισόγειο διαμορφώνεται ανοικτή στοά που λειτουργούσε ως πέρασμα, καθώς από το σημείο διερχόταν λιθόστρωτος δρόμος. Για τον λόγο αυτό, η πρόσβαση στον όροφο, όπου υπάρχει αίθουσα με κόγχη προσευχής (μιχράμπ), γινόταν μέσω εξωτερικής ξύλινης σκάλας.^[4][2]