Μεταφερόμενη μονοσταυρία

Η Μεταφερόμενη μονοσταυρία είναι ένα εκλογικό σύστημα που βασίζεται στην αναλογική εκπροσώπηση για πολυεδρικές περιφέρειες, στο οποίο οι εκλογείς κατατάσσουν τους υποψηφίους κατά σειρά προτίμησης.^[2][3] Προκειμένου να εκλεγεί, ο υποψήφιος πρέπει να φτάσει ένα όριο, το οποίο καθορίζεται με μία μέθοδο ποσοστώσεων, όπως η Χάγκενμπαχ-Μπίσοφ, η Ντρουπ, ή άλλη. Ο υποψήφιος με τον μικρότερο αριθμό ψήφων αποκλείεται, και οι ψήφοι του, καθώς και οι πλεονάζοντες ψήφοι του εκλεγμένου υποψήφιου, μεταφέρονται στη 2η ή στις επόμενες προτιμήσεις των εκλογέων. Αυτή η διαδικασία μεταφοράς πλεονασμάτων και αποκλεισμού υποψηφίων συνεχίζεται μέχρι να πληρωθούν όλες οι έδρες.^[2]

Ψηφοδέλτιο μεταφερόμενης μονοσταυρίας από τις εκλογές για την Αυστραλιανή Γερουσία.^[1] Οι εκλογείς πρέπει να κατατάξουν κατά σειρά προτίμησης 1-6 τα κόμματα (που βρίσκονται πάνω από τη χοντρή μαύρη γραμμή) και 1-12 τους μεμονωμένους υποψηφίους (κάτω από τη γραμμή). Μεγάλο πλεονέκτημα της μεταφερόμενης μονοσταυρίας είναι ότι χρειάζεται μόνο ένα ψηφοδέλτιο για όλα τα κόμματα, και έτσι εξοικονομείται χρόνος.^[2]

Η μεταφερόμενη μονοσταυρία χρησιμοποιείται στις εκλογές για τα μέλη του Ιρλανδικού Ντάϊλ, του Μαλτέζικου Κοινοβουλίου, της Αυστραλιανής Γερουσίας, και πολλές άλλες σε όλον τον κόσμο.

Διαδικασία

Στη μεταφερόμενη μονοσταυρία, οι εκλογείς πρέπει να κατατάξουν τους υποψηφίους κατά σειρά προτίμησης στο ψηφοδέλτιο, γράφοντας τον αριθμό «1» για την πρώτη τους προτίμηση, τον αριθμό «2» για τη δεύτερη προτίμηση και ούτω καθεξής. Η διαλογή των ψηφοδελτίων γίνεται βάσει της πρώτης προτίμησης των εκλογέων.

Προκειμένου να εκλεγεί, ο υποψήφιος πρέπει να φτάσει ένα όριο, το οποίο καθορίζεται με μία μέθοδο ποσοστώσεων, όπως η Χάγκενμπαχ-Μπίσοφ, η Ντρουπ, κ.α.

Η διαδικασία της μεταφερόμενης μονοσταυρίας ξεκινά όταν έχουν καταμετρηθεί οι πρώτες προτιμήσεις των εκλογέων και έχει υπολογιστεί το όριο με μία μέθοδο ποσόστωσης:

1. Οι υποψήφιοι που φτάνουν το όριο κηρύσσονται εκλεγμένοι. Αν έχουν λάβει περισσότερες ψήφους από τις αναγκαίες για την εκλογή τους, τότε ο αριθμός των ψήφων που υπερβαίνουν το όριο θεωρούνται ως πλεονάζουσες ψήφοι.
2. Οι πλεονάζουσες ψήφοι των εκλεγμένων υποψηφίων, μεταφέρονται στη δεύτερη ή τις επόμενες προτιμήσεις των εκλογέων.
3. Εάν κανένας υποψήφιος δεν έχει υπερβεί το όριο, τότε ο υποψήφιος με τον μικρότερο αριθμό ψήφων αποκλείεται, και οι ψήφοι μεταφέρονται στη δεύτερη ή τις επόμενες προτιμήσεις των εκλογέων του.
4. Αυτή η διαδικασία μεταφοράς πλεονασμάτων και αποκλεισμού υποψηφίων συνεχίζεται έως ότου πληρωθούν όλες οι έδρες.

Η μεταφορά των πλεονασμάτων μπορεί να γίνει με διάφορες μεθόδους. Η βασική είναι:

${\displaystyle {\mbox{ψήφοι που μεταφέρονται}}=\left({{\mbox{ψήφοι επόμενης προτίμησης που ανήκαν στον αρχικό υποψήφιο}} \over {\mbox{συνολικές ψήφοι του αρχικού υποψηφίου}}}\right)*{\mbox{πλεονάζουσες ψήφοι του αρχικού υποψηφίου}}}$

Παράδειγμα

Έστω ότι διεξάγεται μία εκλογή μεταξύ τροφίμων για να αποφασιστεί ποια τρία τρόφιμα θα σερβιριστούν σε ένα πάρτι. Υπάρχουν 5 υποψήφια, από τα οποία θα εκλεγούν τα τρία. Υποψήφια είναι τα: Πορτοκάλια, Αχλάδια, Σοκολάτα, Φράουλες και Χάμπουργκερ. Οι 20 προσκεκλημένοι στο πάρτι ψηφίζουν όπως δείχνει ο παρακάτω πίνακας. Ορισμένοι από τους ψηφοφόρους έχουν κάνει και 2η προτίμηση.

Αριθμός καλεσμένων	xxxx	xx	xxxx xxxx	xxxx	Χ	Χ
1η προτίμηση
2η προτίμηση

Πρώτα, υπολογίζεται το όριο. Με ποσόστωση Ντρουπ, με 20 ψηφοφόρους και 3 νικητές, ο αριθμός των ψήφων που απαιτείται για την εκλογή είναι:

${\displaystyle Q_{\operatorname {} }=\operatorname {} \left({20{\mbox{ }} \over {3{\mbox{ }}}+1}\right)+1=6{\mbox{ }}}$ .

Με την μεταφερόμενη μονοσταυρία, η εκλογική διαδικασία προχώρησε ως εξής:

Υποψήφιος						Αποτέλεσμα
Γύρος 1	xxxx	xx	xxxx xxxx xxxx	Χ	Χ	Η σοκολάτα έφτασε το όριο (6 ψήφοι) και κηρύσσεται εκλεγμένη. Έχει 6 πλεονάζουσες ψήφους.
Γύρος 2	xxxx	xx	xxxx xx	xxxx Χ	x xx	Οι πλεονάζουσες ψήφοι της Σοκολάτας μεταφέρονται στις δεύτερες προτιμήσεις των ψηφοφόρων. Μοιράζονται μεταξύ των Φραουλών και του Χάμπεργκερ με τον τύπο: ${\displaystyle \left({{\mbox{ψήφοι 2ης προτίμησης}} \over {\mbox{συνολικές ψήφοι σοκολάτας}}}\right)*{\mbox{πλεονάζουσες ψήφοι}}}$ Σε αυτήν την περίπτωση, από τους 12 που ψήφισαν την Σοκολάτα οι 8 είχαν για 2η προτίμηση τις Φράουλες, οπότε (8/12) • 6 = 4 ψήφοι θα μεταφερθούν από την σοκολάτα στις φράουλες. Από τους 12 που ψήφισαν την Σοκολάτα οι 4 είχαν για 2η προτίμησή τους το Χάμπουργκερ, οπότε (4/12) • 6 = 2 ψήφοι θα μεταφερθούν από τη Σοκολάτα στο Χάμπουργκερ. Συνεπώς, οι Φράουλες που είχαν 1 ψήφο πρώτης προτίμησης έλαβαν 4 νέες ψήφους, και συγκέντρωσαν 1 + 4 = 5 ψήφους. Ομοίως, το Χάμπουργκερ έχει τώρα 1 + 2 = 3 ψήφους. Μετά τη μεταφορά του πλεονάσματος κανένα υποψήφιο τρόφιμο δεν έφτασε το όριο εκλογής. Το Αχλάδι, το οποίο έχει τώρα τις λιγότερες ψήφους αποκλείεται.
Γύρος 3	xxxx xx		ΝΑΙ	xxxx Χ	x xx	Οι ψήφοι του Αχλαδιού μεταφέρονται στη δεύτερη προτίμηση αυτών που το ψήφισαν, δηλαδή στα Πορτοκάλια. Οπότε τα Πορτοκάλια που είχαν 4 ψήφους 1ης προτίμησης έλαβαν ακόμη 2 ψήφους και συγκέντρωσαν 6 ψήφους, που είναι το όριο και κηρύσσονται εκλεγμένα. Τα πορτοκάλια δεν έχουν πλεόνασμα για μεταφορά
Γύρος 4	ΝΑΙ		ΝΑΙ	xxxx Χ	x xx	Από τα υποψήφια τρόφιμα που έμειναν, κανένα δεν έχει φτάσει το όριο. Οπότε αποκλείεται το τρόφιμο που έχει τις λιγότερες ψήφους, δηλαδή το Χάμπουργκερ. Κατόπιν αυτού, οι Φράουλες παραμένουν ως το μοναδικό υποψήφιο τρόφιμο που απομένει, οπότε κερδίζει την τελική θέση (παρόλο που δεν έφτασε το όριο).

Αποτέλεσμα: Με τη μεταφερόμενη μονοσταυρία νικητές αναδείχθηκαν η Σοκολάτα, τα Πορτοκάλια και οι Φράουλες. Αν είχε εφαρμοστεί απλό πλειοψηφικό σύστημα νικητές θα ήταν η Σοκολάτα, τα Πορτοκάλια και το Αχλάδι, δηλαδή το Αχλάδι θα αντικαθιστούσε τις Φράουλες επειδή είχε περισσότερες ψήφους πρώτης προτίμησης.