Μονιάτης

Ο Μονιάτης είναι κοινότητα της επαρχίας Λεμεσού στην Κύπρο.

Μονιάτης
Κοινότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας
Πανοραμική άποψη Μονιάτη.
Η τοποθεσία του Μονιάτη στην Επαρχία Λεμεσού.
Μονιάτης
Το έμβλημα του κοινοτικού συμβουλίου.
Χώρα	Κύπρος[1][2]
Διοικητική μονάδα	Επαρχία Λεμεσού[1][2]
Διοίκηση
• Σώμα	Κοινοτικό Συμβούλιο Μονιάτη[3][4]
• Κοινοτάρχης Μοννιάτη	Χαράλαμπος Κωνσταντινίδης (από 2012)[3][4]
• Μέλος του/της	Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου[5][6]
Έκταση	14,6185 km²[7][8]
Υψόμετρο	730 μέτρα[9]
Πληθυσμός	275 (2011)[10][11]
Γ.Κ.	5318[2][1]
Τ.Κ.	4747[12]
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα)
Ιστοσελίδα	Επίσημος ιστότοπος
δεδομένα

Τοποθεσία

Ο Μονιάτης βρίσκεται 30 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Λεμεσού.^[13][14][15] Βρίσκεται σε υψόμετρο 730 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.^[16] Στα ανατολικά συνορεύει με το Πελένδρι, στα βόρεια με τον Αμίαντο, στα βορειοδυτικά με τις Πλάτρες, στα νοτιοδυτικά με το Πέρα Πεδί και στα νότια με την Κουκά και την Τριμίκλινη.

Ονομασία

Υπάρχουν δύο εκδοχές σχετικά με την προέλευση της ονομασίας του χωριού:^[14][17]

1. Οι κάτοικοι του χωριού προέρχονταν από κάποια μονή (μοναστήρι). Η μονή αυτή πιθανόν να είναι η Μονή Τιμίου Προδρόμου στον Μέσα Ποταμό ή ή Μονή Τιμίου Σταυρού στην Κουκά.
2. Στην περιοχή του χωριού υπήρχαν βοσκοί που μόνιαζαν τα κοπάδια τους εκεί. Ήταν δηλαδή ο τόπους που κατέληγαν τα κοπάδια για ανάπαυση.

Ιστορία

Ο Μονιάτης εμφανίζεται στους ενετικούς χάρτες. Ο Γεώργιος Βουστρώνιος αναφέρει ότι ήταν φέουδο του Αλέξανδρου Καππαδόκη. Ο Φλώριος Βουστρώνιος αναφέρει ότι μεταξύ 1464 και 1468 το φέουδο άνηκε στον Μούτιο ντε Κωνστάνζο.^[18]

Ο οικισμός του Μονιάτη δημιουργήθηκε στα μέσα του 18ου αιώνα, μετά την διάλυση του οικισμού του Σαϊττά και την μετακίνηση των κατοίκων του βορειότερα, στην περιοχή του Μονιάτη.^[14][19] Στη σημερινή εποχή, η περιοχή Σαϊττάς περιλαμβάνεται στα διοικητικά όρια του Μονιάτη.^[14][20][21]

Το χωριό διασχίζεται από ένα ποτάμι το οποίο διαχωρίζει την ελληνική από την τουρκική συνοικία του χωριού.^[14]

Μοναστήρι Τιμίου Προδρόμου

Στα διοικητικά όρια του Μονιάτη περιλαμβάνεται το μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου το οποίο κατασκευάστηκε το 1468, στη περιοχή του Μέσα Ποταμού.^[13][14]

Πληθυσμός

Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ο πληθυσμός του χωριού γνώρισε αρκετές αυξομειώσεις. Μέχρι το 1963 ο Μονιάτης ήταν μεικτό χωριό, δηλαδή κατοικούσαν σε αυτό Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, με τους Ελληνοκύπριους να αποτελούν την πλειοψηφία. Μεταξύ 1946 και 1960 πολλοί Τουρκοκύπριοι εγκατέλειψαν το χωριό. Κατά τη διάρκεια των δικοινοτικών διαταραχών της περιόδου 1963-1964, όλοι οι Τουρκοκύπριοι εγκατέλειψαν το χωριό και εγκαταστάθηκαν στον τουρκοκυπριακό θύλακα στη Λεμεσό. Μερικοί επέστρεψαν στο χωριό τους το 1968. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, στα πλαίσια της ανταλλαγής πληθυσμών του 1975, οι Τουρκοκύπριοι από τον Μονιάτη που διέμεναν στην Λεμεσό, μετακινήθηκαν στο βόρειο τμήμα του νησιού. Στον Μονιάτη παρέμειναν οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοι ενώ εγκαταστάθηκαν και μερικοί Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες.^[15]

Στις τελευταίες απογραφές ο πληθυσμός του χωριού παρουσιάζει μια αυξητική τάση. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του Μονιάτη όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.

Ιστορικό απογραφών	Διάγραμμα Εξέλιξης Πληθυσμού
Ιστορικό απογραφών [22] Απογραφή Πληθυσμός %± Άνδρες Γυναίκες 1881 92[23] —   57 35 1891 94[24] 2.2% 51 43 1901 130[25] 38.3% 68 62 1911 183[26] 40.8% 95 88 1921 174[27] -4.9% 84 90 1931 257[28] 47.7% 126 131 1946 345[29] 34.2% 1960 356[30] 3.2% 187 169 1973 217[31] -39.0% 102 115 1976 319[32][33] 47.0% 154 165 1982 217[34] -32.0% 102 115 1992 220[35][36] 1.4% 108 112 2001 227[37][38] 3.2% 104 123 2011 275[10][11] 21.1% 126 149
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.