Ντάμα (παιχνίδι)

Η ντάμα (Γαλλικά: Jeu de dames, Αμερικανικά Αγγλικά: Checkers, Βρετανικά Αγγλικά: chequers, γνωστή και ως draughts στα Βρετανικά Αγγλικά) είναι επιτραπέζιο παιχνίδι στρατηγικής με πιόνια, που παίζεται με δύο παίκτες. Προέρχεται από τη Μέση Ανατολή και την Αρχαία Αίγυπτο, χρονολογείται στην αρχαία εποχή, ενώ έγινε γνωστή, πρώτα στη Γαλλία την εποχή των μεγάλων σταυροφοριών και αργότερα σε όλη την Ευρώπη (13ος αιώνας). Υπάρχουν αρκετές παραλλαγές του παιχνιδιού, στο παρόν λήμμα, θα αναφερθούμε περισσότερο στη γαλλική ντάμα.

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.

Το θέμα του παρόντος λήμματος μπορεί να μην ικανοποιεί τα κριτήρια της εγκυκλοπαιδικότητας σύμφωνα με τις οδηγίες της Βικιπαίδειας.

Remove ads

Διάταξη πιονιών

Το παιχνίδι παίζεται σε μια βάση από σκληρό χαρτί ή πλαστικό ή ξύλο, που έχει σχεδιασμένα 100 τετράγωνα σε διάταξη πίνακα, 10 στηλών και 10 γραμμών, με εναλλάξ μαύρο και λευκό χρώμα. Ο κάθε παίκτης έχει 20 πιόνια (πούλια), μαύρα ο ένας και λεύκα (ή κάποιες φορές κόκκινα) ο άλλος, τα οποία τοποθετούνται όλα σε μαύρα τετράγωνα. Η τοποθέτηση ξεκινά από την πρώτη γραμμή στην περιοχή του κάθε παίκτη και φτάνει στην τέταρτη γραμμή με αριθμό 5 κομματιών ανά γραμμή.

Εναλλακτικά η νταμιέρα μπορεί να είναι πίνακας 64 τετραγώνων (8 γραμμών και 8 στηλών, ίδιας διάταξης με τη σκακιέρα στο σκάκι) με 8 ή 12 ή και 16 πιόνια ανά παίκτη. Στην καναδική ντάμα, η βάση περιέχει 144 (12 γραμμές και 12 στήλες) τετράγωνα και ο κάθε παίκτης έχει 30 πιόνια. Η πρώτη κίνηση στη γαλλική ντάμα ανήκει στα λευκά πιόνια όπως και στις περισσότερες παραλλαγές, ενώ σε άλλες (όπως στην αγγλική) παίζουν πρώτα τα μαύρα.

Remove ads

Βασικοί κανόνες

Το άνοιγμα του παιχνιδιού γίνεται βασικά από τον λευκό παίκτη, ο οποίος μετακινεί ένα πούλι από την πρώτη του σειρά διαγώνια προς τα εμπρός κατά ένα τετράγωνο. Ο μαύρος παίκτης αντιδρά αναλόγως μετακινώντας ένα από τα κομμάτια του προς τα εμπρός από την πρώτη σειρά. Μετά από αυτό, οι δύο παίκτες προσπαθούν να βάλουν ο ένας τον άλλον σε μια θέση όπου μπορούν να χτυπήσουν τα πούλια του αντιπάλου χωρίς να χτυπηθούν οι ίδιοι.

Οι παίκτες παίζουν εναλλάξ και μπορούν να προωθήσουν κάθε πούλι μπροστά διαγώνια δεξιά ή αριστερά μία μόνο θέση (σε κάθε περίπτωση μόνο στα μαύρου χρώματος τετράγωνα). Τα πούλια δεν μπορούν να μετακινηθούν πλάγια ή πίσω (όταν δεν συλλαμβάνουν άλλο πούλι). Ο κάθε παίκτης μπορεί να «αιχμαλωτίσει» το πιόνι του αντιπάλου όταν έχει σειρά να παίξει και αυτό (το αντίπαλο πιόνι) βρίσκεται ακριβώς μια θέση σε διαγώνια διάταξη (μπροστά ή πίσω). Το πούλι που «παίρνει» τον αντίπαλο, προωθείται μια ακόμη θέση διαγώνια μπροστά. Αν στη νέα θέση που βρεθεί το πούλι βρίσκεται και άλλο αντίπαλο πιόνι διαγώνια το αιχμαλωτίζει και αυτό (στο ίδιο παίξιμο) και ούτω καθεξής.

Επίσης, ο κάθε παίκτης «τρώει» αναγκαστικά τα περισσότερα πούλια που του δίνονται, και όχι αυτά που θέλει, ανεξάρτητα αν τον συμφέρει.

Remove ads

Προαγωγή σε ντάμα και ανακήρυξη νικητή

Ένα πιόνι γίνεται «ντάμα», δηλαδή «βασίλισσα» (σε κάποιες χώρες «βασιλιάς»), όταν καταλάβει την τελευταία γραμμή, δηλαδή την πρώτη του αντιπάλου. Σε αυτή την περίπτωση η ντάμα πλέον μπορεί να μετακινείται όσες θέσεις θέλει διαγωνίως (εμπρός και πίσω). Στο πούλι που μετατράπηκε σε ντάμα, τοποθετούμε ένα δεύτερο πούλι ιδίου χρώματος πάνω του, ώστε να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα.

Ο στόχος του παιχνιδιού είναι να στερήσει από τον αντίπαλο όλες τις πιθανές κινήσεις, δηλαδή να συλλάβει ή να μπλοκάρει όλα τα πιόνια του αντιπάλου. Το παιχνίδι τελειώνει εις βάρος του παίκτη ο οποίος δεν έχει κανένα πιόνι να παίξει.

Στις τελευταίες κινήσεις, συνήθως μένουν μόνο λίγα κομμάτια στη νταμιέρα και από τις δύο πλευρές, και οι δύο παίκτες έχουν συνήθως τουλάχιστον μία βασίλισσα. Μέσω τακτικών κινήσεων, και οι δύο παίκτες συνεχίζουν να προσπαθούν να μπουν σε θέση να μπλοκάρουν ή να συλλάβουν περαιτέρω πέτρες του αντιπάλου. Πολύ συχνά, ένα τέτοιο παιχνίδι τελειώνει με ισοπαλία στην οποία καμία πλευρά δεν μπορεί να κερδίσει. Σύμφωνα με τους επίσημους κανονισμούς, οι παίκτες μπορούν να συμφωνήσουν σε ισοπαλία εάν αισθάνονται ότι κανείς δεν μπορεί να κερδίσει το παιχνίδι. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα αν και οι δύο παίκτες έχουν μόνο ένα μικρό αριθμό πούλια ή μόνο μία βασίλισσα στη νταμιέρα.

Διαφοροποιήσεις κανόνων

Πολλές παραλλαγές της ντάμας είναι ευρέως διαδεδομένες διεθνώς. Υπάρχουν ευρέως διαδεδομένες παραλλαγές παιχνιδιών της ντάμας, καθώς και περιφερειακές διαφορές στους μεμονωμένους κανόνες παιχνιδιού.

Σε ορισμένα είδη ντάμας απαγορεύεται ένα επιτιθέμενο πούλι να αιχμαλωτίσει άλλο πούλι σε θέση που βρίσκεται διαγώνια πίσω του. Κατά συνέπεια, επιτρέπεται η σύλληψη μόνο όταν το πιόνι του αντιπάλου βρίσκεται μπροστά και διαγώνια (από τη θέση του κάθε παίκτη). Αυτή η απαγόρευση ισχύει στην Αγγλική, Ισπανική, Ιταλική, Τσέχικη, Γερμανική, Τουρκική και Μαλαισιανή εκδοχή της ντάμας.

Remove ads

Πηγές

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Ντάμα (παιχνίδι)

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 45, σελίδα 408.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Remove ads

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads