Οξειδοαναγωγικά σώματα

Οξειδωτικά σώματα (ή αλλιώς οξειδωτικά μέσα) είναι εκείνα που μπορούν να προκαλέσουν οξείδωση, δηλαδή τα σώματα που περιέχουν χημικά στοιχεία που μπορούν να αποσπάσουν ηλεκτρόνια από άλλα στοιχεία. Τα χημικά στοιχεία των οξειδωτικών σωμάτων παθαίνουν αναγωγή. Συνήθως λέμε ότι τα οξειδωτικά σώματα ανάγονται (παρόλο που δεν ανάγονται ή οξειδώνονται χημικές ενώσεις αλλά άτομα μέσα σ'αυτές). Επειδή το άτομο προσλαμβάνει ηλεκτρόνια, ελαττώνεται, αλγεβρικά, ο αριθμός οξείδωσής του.

Έτσι, π.χ. στην αντίδραση:

Ag⁺ + Fe²⁺ → Ag + Fe³⁺

Ο Ag⁺ χαρακτηρίζεται ως οξειδωτικό σώμα γιατί προκαλεί την οξείδωση του Fe²⁺ σε Fe³⁺ (αύξηση του αριθμού οξείδωσης από +2 σε +3) , ενώ ο ίδιος ανάγεται προς Ag (μείωση του αριθμού οξείδωσης από +1 σε 0).

Ένα οξειδωτικό σώμα είναι τόσο ισχυρότερο, όσο μεγαλύτερη τάση έχει για πρόσληψη ηλεκτρονίων.^[1] Άρα τα περισσότερο ηλεκτραρνητικά στοιχεία είναι γενικά τα περισσότερο οξειδωτικά. Τα οξειδωτικά σώματα περιέχουν κατά κανόνα, στοιχείο με σχετικά μεγάλο αριθμό οξείδωσης.
Σε μια ομάδα του περιοδικού πίνακα ο οξειδωτικός χαρακτήρας μειώνεται από πάνω προς τα κάτω, ενώ σε μιά περίοδο αυξάνεται από αριστερά προς τα δεξιά.

Τα κυριώτερα οξειδωτικά μέσα
Στα αντιδρώντα	Στα προϊόντα	Ημιαντίδραση
Αλογόνα (Χ2)	ΗΧ ή X-	Χ2 + 2e → 2Χ-
Οξυγόνο (Ο2)	Οξείδια	Ο2 + 4e → 2O2-
Όζον (Ο3)	Ο2 + Ο2-	O3 + 2 H+ + 2 e → O2 + H2O
Υπεροξείδιο υδρογόνου (Η2Ο2)[2]	Η2Ο + Ο2-	H2O2 + 2 H+ + 2 e → 2 H2O
Διοξείδιο του θείου (SO2)[2]	S	SO2 + 4H+ + 4e → S + 2H2O
Οξείδιο αργύρου (Ag2O)	2Ag	Ag2Ο + 2 H+ + 2 e → 2 Ag + H2O
Οξείδιο υδραργύρου (HgO)	Hg	HgO + H2Ο + 2 e → Hg + 2 OH−
Οξείδιο μαγγανίου (MnO2)[3]	Mn2+	MnO2 + 4H+ + 2e → Mn2+ + 2H2O
Οξείδιο μολύβδου (PbO2)[3]	Pb2+	PbO2 + 4H+ + 2e → Pb2+ + 2H2O
Πυκνό-θερμό θειικό οξύ[4] (H2SO4)	SO2	SO42- + 4H+ + 2e → SO2 + H2O
Αραιό νιτρικό οξύ (ΗΝΟ3)[5]	ΝΟ	ΝΟ3- + 4Η+ + 3e → NO + 2H2O
Πυκνό νιτρικό οξύ (ΗΝΟ3)[6]	ΝΟ2	ΝΟ3- + 2Η+ + e → NO2 + H2O
Υπερμαγγανικό κάλιο (KMnO4)[7]	Mn2+	MnO4- + 8H+ + 5e → Mn2+ +4 H2O
Διχρωμικό κάλιο (K2Cr2O7)[8]	Cr3+	Cr2O72- + 14H+ + 6e → 2Cr3+ + 7H2O
Υποχλωριώδη άλατα (π.χ. NaClO)	Cl-	ClO- + 2H+ + 2e → Cl- + H2O
Χλωρικά άλατα (π.χ. NaClO3)	Cl-	ClO3- + 6H+ + 6e → Cl- + 3H2O
Υπερχλωρικά άλατα (π.χ. NaClO4)	Cl-	ClO4- + 8H+ + 8e → Cl- + 4H2O
Χλωράσβεστος (CaOCl2)[9]	Ca2+ + 2Cl-	CaOCl2 + 2H+ + 2e → Ca2+ + 2Cl- + H2O
Άλατα Fe3+(π.χ. FeCl3)	Fe2+	Fe3+ + e → Fe2+
Άλατα Sn4+(π.χ. SnCl4)	Sn2+	Sn4+ + 2e → Sn2+
Αντιδραστήριο Fehling (Cu2+)[10]	Cu2O	2Cu2+ + H2Ο + 2e → Cu2Ο + 2H+
Αντιδραστήριο Tollens (Ag+)[11]	Ag	Ag+ + e → Ag