Παπίας Ιεραπόλεως

Ο Παπίας Ιεραπόλεως ή Παπίας ο Ιεραπολίτης^[8] (περ. 60/70 - 140 ή 161 ή 163 ή 165) ήταν χριστιανός επίσκοπος στην Ιεράπολη της Φρυγίας. Υπήρξε σημαντική μορφή στην ιστορία της πρωτοχριστιανικής περιόδου. Περιλαμβάνεται στους Αποστολικούς Πατέρες, αυτούς δηλαδή που έζησαν στην πρώτη εποχή μετά τους Αποστόλους, παρ' όλο που ο ίδιος ομολογεί ότι δεν είχε γνωρίσει προσωπικά κανέναν από τους Αποστόλους^[9].

Ερείπια της αρχαίας Ιεράπολης

Παπίας Ιεραπόλεως
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	70[1][2] ή 1ος αιώνας (πιθανώς)[3] ή 60 (περίπου)[4] Μικρά Ασία
Θάνατος	2ος αιώνας[3] ή 140[4] Αρχαία Σμύρνη ή Σμύρνη[5]
Χώρα πολιτογράφησης	Επαρχία Ασίας
Θρησκεία	Καθολικισμός
Eορτασμός αγίου	22 Φεβρουαρίου
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αρχαία ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ιερέας συγγραφέας[6]
Περίοδος ακμής	2ος αιώνας[7]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	επίσκοπος
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η ζωή του

Πιστεύεται ότι γεννήθηκε στο δεύτερο μισό του 1ου αιώνα. Ήταν προφανώς μορφωμένος και πιθανώς συνέγραψε το έργο του γύρω στο 125-135. Σύμφωνα με τον Ειρηναίο, ο Παπίας ήταν μαθητής του αποστόλου Ιωάννη^[10] και συνεργάτης του Πολυκάρπου, επισκόπου στη Σμύρνη. Σύμφωνα με μεταγενέστερο θρύλο, πέθανε μαρτυρικά στην Πέργαμο το 161 ή το 165.

Το έργο του και εκτιμήσεις

Το συγγραφικό έργο του Παπία δυστυχώς δεν σώζεται στις μέρες μας, παρά μόνο οι αναφορές σε αυτό σε συγγράμματα δύο άλλων εκκλησιαστικών συγγραφέων, του Ειρηναίου και του Ευσέβιου Καισαρείας. Εντούτοις, υπάρχουν μαρτυρίες ότι το βιβλίο ήταν διαθέσιμο και διαβαζόταν τον 4ο, τον 9ο, ακόμη και μέχρι τον 14ο αιώνα^[11]. Το βιβλίο είχε τον τίτλο Λόγων/Λογίων Κυριακών Εξηγήσεις (Λατ. Explanatio Sermonum Domini) και αποτελούνταν από 5 επιμέρους «βιβλία»/κεφάλαια. Ο Ειρηναίος αναφέρει ότι ο Παπίας επεδίωκε να εντοπίσει τα αληθινά λόγια των μαθητών του Ιησού Χριστού, όχι απλώς εκείνα που οι πολλοί θεωρούσαν ως ορθά^[12]. Όσον αφορά το ακριβές περιεχόμενο του έργου του Παπία υπάρχουν διάφορες απόψεις: α) ότι αποτελούσε υπόμνημα προφορικών παραδόσεων του Ιησού, τις οποίες είχε συγκεντρώσει ο Παπίας, μαζί με ένα σχολιολόγιο αναφορικά με τις παραδόσεις αυτές, β) ότι ήταν ένα ολοκληρωμένο Ευαγγέλιο και γ) ότι ήταν σχολιολόγιο βάσει ενός ήδη υπάρχοντος Ευαγγελίου ή Ευαγγελίων.

Επίσης, ο Ειρηναίος θεωρεί τον Παπία σημαντικό μάρτυρα στην εσχατολογική παράδοση των χριστιανικών κοινοτήτων και μάλιστα αναφέρει ότι ο Παπίας απέβλεπε στη μεσσιανική «χιλιετία», την οποία στο 4ο βιβλίο του την περιγράφει ιδιαίτερα γλαφυρά ως μια περίοδο έντονης ευφορίας της γης, αληθινής ειρήνης και αρμονίας μεταξύ των ζώων^[13]. Διακήρυττε ότι οι προφητείες που αφορούσαν τη μεσσιανική αποκατάσταση δεν θα έπρεπε να ερμηνεύονται αλληγορικά.

Με βάση την Αποκάλυψη του Ιωάννη και προφορικές, άγραφες παραδόσεις λόγων του Ιησού —αλλά και με επιρροές από την ιουδαϊκή αποκαλυπτική γραμματεία της εποχής— ο Παπίας ανέμενε την επικείμενη έλευση της Βασιλείας του Θεού επί της γης, η οποία επρόκειτο να έχει διάρκεια κατά γράμμα 1.000 έτη. Αυτή η Βιβλική αντίληψη των πραγμάτων ήταν «ευρέως διαδεδομένη μεταξύ των εξεχόντων δασκάλων» του 2ου αιώνα και «δεν αποτελεί απόδειξη Ιουδαΐζουσας τάσης διότι [ο χιλιασμός] ήταν η επικρατούσα άποψη τον 2ο αιώνα»^[14]. Η ερμηνεία των Ευαγγελίων από τον Παπία συνέχισε να ακολουθείται από Ανατολικούς και Δυτικούς θεολόγους μέχρι και τις αρχές του 4ου αιώνα^[15]. Ο Ευσέβιος Καισαρείας^[16] παραθέτει τα εξής λόγια του Παπία:

«Χιλιάδα τινά φησιν ἐτῶν ἔσεσθαι μετὰ τὴν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν, σωματικῶς τῆς Χριστοῦ βασιλείας ἐπὶ ταυτησὶ τῆς γῆς ὑποστησομένης»^[17].

Σώζονται, επίσης, κάποια αποσπάσματα του Παπία με διασαφηνίσεις σχετικά με τα Ευαγγέλια και τους Ευαγγελιστές, όπως για παράδειγμα ότι ο Μάρκος επακριβώς μετέφρασε («ερμήνευσε») στο Ευαγγέλιό του όσα αφηγήθηκε ο Πέτρος^[18] ενώ για τον Ματθαίο αναφέρει ότι αρχικά έγραψε το Ευαγγέλιο του στην εβραϊκή γλώσσα^[19]. Επίσης, αν και ο Παπίας έκανε δεκτό ως θεόπνευστο το βιβλίο της Αποκάλυψης ήδη από τις αρχές του 2ου αιώνα, επί αιώνες αρκετοί εκκλησιαστικοί Πατέρες δεν το περιλάμβαναν μεταξύ των βιβλίων του Βιβλικού κανόνα.