Χημικός

Χημικός ονομάζεται ο επιστήμονας που ασχολείται συστηματικά με τη χημεία. Οι χημικοί μελετούν τη σύσταση της ύλης και τις ιδιότητές της. Περιγράφουν προσεκτικά και αυστηρά τις ιδιότητες που μελετούν με τρόπο ποσοτικό, στο επίπεδο των μορίων και των συστατικών τους ατόμων. Μετρούν προσεκτικά τις αναλογίες των ουσιών, τους ρυθμούς των χημικών αντιδράσεων και άλλες χημικές ιδιότητες.

Μία χημικός μεταγγίζει υγρό διάλυμα από μια σφαιρική φιάλη.

Οι χημικοί χρησιμοποιούν αυτές τις γνώσεις για να μάθουν τη σύσταση και τις ιδιότητες άγνωστων ουσιών, αλλά και για να αναπαραγάγουν και να ανακαλύψουν τρόπους παραγωγής μεγάλων ποσοτήτων χρήσιμων φυσικών ουσιών, όπως και για να δημιουργήσουν νέες τεχνητές ουσίες και χρήσιμες διαδικασίες. Ο χημικός μπορεί να είναι ειδικευμένος σε μία από τις ειδικότητες της χημείας. Οι επιστήμονες των υλικών και μεταλλουργοί από τη μία πλευρά, και οι φαρμακοποιοί και οι μοριακοί βιολόγοι από την άλλη, μοιράζονται αρκετές γνώσεις και δεξιότητες με τους χημικούς. Η εργασία των χημικών επίσης σχετίζεται συχνά με εκείνη των χημικών μηχανικών.

Οι πρώτοι χημικοί

Κύριο λήμμα: Ιστορία της χημείας

Ο Ρώσος χημικός Ντμίτρι Μεντελέγιεφ, συντάκτης του πρώτου σύγχρονου περιοδικού πίνακα των χημικών στοιχείων

Ο Αντουάν Λαβουαζιέ (1743–1794) θεωρείται ο «πατέρας της σύγχρονης χημείας».

Οι ρίζες της χημείας μπορούν να ανιχνευθούν στο φαινόμενο της καύσεως. Η φωτιά ήταν μία μυστηριώδης «δύναμη» που μετασχημάτιζε μία ουσία σε μία άλλη και για τον λόγο αυτό παρουσίαζε βασικό ενδιαφέρον για τον άνθρωπο. Η φωτιά οδήγησε στην ανακάλυψη του σιδήρου και του γυαλιού από τον πρωτόγονο άνθρωπο, που υπήρξε και ο πρώτος εμπειρικός χημικός. Μετά την ανακάλυψη του χρυσού πολλοί ενδιαφέρθηκαν για την εξεύρεση μιας μεθόδου για τη μετατροπή άλλων ουσιών σε χρυσό. Αυτό οδήγησε στην πρωτοεπιστήμη που είναι γνωστή ως «αλχημεία». Η λέξη χημικός προέρχεται από την alchimista (αλχημιστής). Οι αλχημιστές ανακάλυψαν πολλές χημικές διεργασίες, κάτι που οδήγησε στην ανάπτυξη της σύγχρονης χημείας. Η επιστημονική χημεία στη σύγχρονη μορφή της θεμελιώθηκε από τον Γάλλο χημικό Αντουάν Λωράν Λαβουαζιέ, με τον νόμο της διατηρήσεως της μάζας το 1783. Η ιστορία των ανακαλύψεων των χημικών στοιχείων αποκορυφώθηκε με την ανακάλυψη του περιοδικού πίνακα από τον Ρώσο χημικό Ντμίτρι Μεντελέγιεφ. Στη συνέχεια, το Βραβείο Νόμπελ Χημείας, που απονέμεται από το 1901, δίνει μία πολύ καλή σύνοψη των μετέπειτα χημικών ανακαλύψεων.

Σπουδές

Για να προσληφθεί κάποιος ως χημικός πρέπει συνήθως να έχει τουλάχιστον ένα πτυχίο χημείας, αλλά πολλές θέσεις, ιδιαίτερα οι ερευνητικές, απαιτούν διδακτορικό. Οι σπουδές για ένα πτυχίο χημείας δίνουν συνήθως έμφαση και στα μαθηματικά και τη φυσική. Στις μεταπτυχιακές σπουδές χημείας οι φοιτητές τείνουν να εξειδικεύονται σε ένα συγκεκριμένο πεδίο. Η χημεία υποδιαιρείται σε αρκετούς μεγάλους κλάδους, όπως η βιοχημεία, η πυρηνική χημεία, η οργανική χημεία, η ανόργανη χημεία, η χημεία των πολυμερών, η αναλυτική χημεία, η θεωρητική χημεία, η φυσικοχημεία, η κβαντική χημεία και η χημεία περιβάλλοντος. Για ορισμένες θέσεις, ιδίως ΔΕΠ, μπορεί να απαιτείται και ερευνητική μεταδιδακτορική εμπειρία.

Εργαζόμενοι των οποίων τα καθήκοντα περιλαμβάνουν ενασχόληση με τη χημεία, αλλά όχι σε εμβάθυνση που να απαιτεί επίπεδο πτυχίου χημείας, αποκαλούνται γενικά «χημικοί τεχνικοί». Τέτοιοι επαγγελματίες πραγματοποιούν συνήθως τυποποιημένες, επαναλαμβανόμενες αναλύσεις για έλεγχο ποιότητας, ή σε ιατρικά εργαστήρια.

Σπουδές Χημείας στην Ελλάδα

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Πανεπιστήμιο Πατρών

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Πανεπιστήμιο Κρήτης

Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Επαγγελματικά δικαιώματα - απασχόληση

Επαγγελματικά δικαιώματα: ΦΕΚ 1928

Πάσα χηµική, βιοµηχανική επιχείρησις εις την φύσιν της οποίας ενυπάρχουν κίνδυνοι εκρήξεως ή αναφλέξεως, δηλητηριάσεως ή µολύνσεως, υποχρεούται εις την πρόσληψιν χηµικού εκ των εν άρθρω 1 αναφεροµένων δια την τεχνικήν εποπτείαν και διεύθυνσιν των χηµικών εργασιών αυτής. Ο εν λόγω χηµικός διευθύνει τας χηµικάς εργασίας της επιχειρήσεως ευθυνόµενος δια παν ατύχηµα εκ των εργασιών τούτων, θέτον εν κινδύνω την ζωήν ή την υγείαν του εργαζοµένου προσωπικού, των περιοίκων ή του κοινωνικού συνόλου, λόγω κακής ή αντιεπιστηµονικής χρήσεως αποθηκεύσεως, παρασκευής ή επεξεργασίας των χηµικών υλών. Απαλλάσσεται ούτος την ως άνω ευθύνης, εφ’ όσον εγγράφως υπέδειξεν εις την επιχείρησιν τα ενδεδειγµένα επιστηµονικά µέτρα προς αποφυγήν των εις την φύσιν της επιχειρήσεως εγκειµένων κινδύνων. Εν τη περιπτώσει ταύτη η ευθύνη βαρύνει τον ιδιοκτήτην της επιχειρήσεως ή τον εντεταλµένον ∆ιευθυντήν ή ∆ιαχειριστήν αυτής. Εις την υποχρέωσιν της προσλήψεως χηµικού υπάγονται αι εξής Βιοµηχανίαι:^[1]

Α) Βιοµηχανίαι παρέχουσαι κινδύνους εκρήξεως ή αναφλέξεως.

1. Εργοστάσια εκρηκτικών ειδών και πυροτεχνουργεία εν γένει.

2. Πυρηνελαιουργεία χρησιµοποιούντα διθειούχον άνθρακα ή βενζίνην και εν γένει αι βιοµηχανίαι αι χρησιµοποιούσαι εύφλεκτα εκχυλιστικά υγρά.

3. Εργοστάσια αποστάξεως ρητήνης (νευτοποιεία).

4. Οινοπνευµατοποιεία.

5. Εργοστάσια διθειούχου άνθρακος και λοιπών ευφλέκτων υλών.

Β) Βιοµηχανία παρέχουσαι κινδύνους δηλητηριάσεως.

1. Εργοστάσια χηµικών δηλητηριωδών προϊόντων και λιπασµάτων.

2. Μεταλλουργεία µολύβδου, χαλκού, αρσενικού, ψευδαργύρου και λοιπών µετάλλων δηλητηριωδών είτε εκ της ιδίας αυτών φύσεως είτε εκ των συνοδευουσών αυτά προσµίξεων.

3. Χρωµατουργεία.

Γ) Βιοµηχανίαι παρέχουσαι κινδύνους µολύνσεως.

1. Εργοστάσια παρασκευής οστεοκόλλας, ιχθυοκόλλας, ως και παν εργοστάσιον κατεργαζόµενον ζωικά απορρίµµατα.

2. Εργοστάσια παρασκευής διατηρουµένων τροφών.

Εργασία:

Οι τρεις μεγάλοι εργοδότες χημικών είναι η ανώτατη και μέση εκπαίδευση (πανεπιστήμια, Τ.Ε.Ι. και σχολεία), η βιομηχανία (ιδίως η χημική βιομηχανία και η φαρμακοβιομηχανία), και τα ερευνητικά ινστιτούτα-ιδρύματα και κρατικά εργαστήρια όπως το Γενικό Χημείο του Κράτους.