Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος-Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος (ΕΔΕΣ), μετέπειτα Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών (ΕΟΕΑ) ήταν αντιστασιακή οργάνωση που έδρασε στην Ελλάδα την περίοδο της Κατοχής. Αποτελούσε τη δεύτερη μεγαλύτερη και τη μεγαλύτερη μη αριστερή ελληνική αντιστασιακή οργάνωση.
Αυτό το λήμμα τεκμηριώνεται κυρίως με πρωτογενείς πηγές. Παρακαλούμε βελτιώστε το προσθέτοντας δευτερογενείς ή τριτογενείς πηγές. |
Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος-Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών | |
---|---|
Συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση, στις ενδοαντιστασιακές συγκρούσεις και στα Δεκεμβριανά | |
Ενεργό | 1941–1944 |
Ιδεολογία | Βενιζελισμός[1] Συντηρητισμός[2] Εθνική αυτοδιάθεση Αντικομμουνισμός Αντιφασισμός |
Ομάδες | ΕΔΕΣ Αθηνών (Απόσχιση ενός μέρους της μετά από διάσπαση σε "αντιστασιακό" και "προδοτικό" (ο προδοτικός αποκηρύχτηκε από τον Ζέρβα) στις 21 Σεπτεμβρίου 1943) ΜΑΒΗ |
Ηγέτες | Ναπολέων Ζέρβας Κομνηνός Πυρομάγλου |
Περιοχή | Ήπειρος |
Δύναμη | 10.000 |
Υπαγωγή | Στρατηγείο Συμμαχικών Δυνάμεων Κοινό Γενικό Στρατηγείο Ανταρτών |
Αντίπαλοι | Στην Αντίσταση: Στις ενδοαντιστασιακές συγκρούσεις: Στα Δεκεμβριανά: |
Ιδρύθηκε από τον Ναπολέοντα Ζέρβα, τον Λεωνίδα Σπαή και τον Ηλία Σταματόπουλο στις 9 Σεπτεμβρίου του 1941 με προσανατολισμό αντιμοναρχικό, αλλά όχι αντιστασιακό. Μετά από έντονη βρετανική πίεση, ανέπτυξε αντιστασιακή δράση από το 1942 κυρίως στην Ήπειρο. Ο Ζέρβας τέθηκε επικεφαλής αντάρτικων δυνάμεων που ανέπτυξαν τη δράση τους στη δυτική Ελλάδα και συμμετείχε στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου. Αντάρτικες ομάδες του ΕΔΕΣ εδραίωσαν την κυριαρχία τους στην Ήπειρο. Ο ΕΔΕΣ αποτέλεσε πόλο έλξης φιλελεύθερων, αστών δημοκρατών και αρκετών σοσιαλιστών, εκπροσωπώντας σε γενικές γραμμές τις αντικομμουνιστικές αλλά αντιστασιακές αστικές τάξεις. Το 1943 μετονομάστηκε η οργάνωση σε Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών.
Το φθινόπωρο του 1943 ο ΕΔΕΣ ήρθε σε σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ. Ο Ζέρβας συνήψε συμφωνία μη επίθεσης με την 22η γερμανική Μεραρχία που διήρκεσε ως το 1944. Το Φεβρουάριο του 1944 έπαυσε η σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ και ο ΕΔΕΣ συνέχισε την αντιστασιακή του δράση. Κατά την απελευθέρωση ο ΕΔΕΣ εκδίωξε από την Ήπειρο στην Αλβανία τους Τσάμηδες, Αλβανούς συνεργάτες των κατοχικών δυνάμεων με αυτονομιστική δράση.
Κατά τα Δεκεμβριανά ήρθε σε σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ, που εκδίωξε τις μονάδες του στην Κέρκυρα. Στις 15 Φεβρουαρίου 1945, με απόφαση του Ζέρβα, ο ΕΔΕΣ διαλύθηκε.