Μοργανατικός γάμος
From Wikipedia, the free encyclopedia
Με το επίθετο μοργανατικός, από τη γαλλική λέξη morganatique, χαρακτηρίζεται γενικά ο γάμος γόνου Ηγεμόνα (άρρεν ή θήλυ) στον οποίο δεν έχει παρασχεθεί σχετική άδεια από τον αρχηγό του Ηγεμονικού Οίκου (βασιλικού, πριγκιπικού, δουκικού κ.λπ). Πρόκειται για άδεια αρραβώνα, ως δώρο πολιτειακού χαρακτήρα, που ανάγεται κατά εθιμικό δίκαιο στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία απ΄ όπου και υιοθετήθηκε από τον λεγόμενο σαλικό κώδικα. Η άδεια αυτή μπορεί και να περιέχει θρησκευτικό χαρακτήρα εφόσον ορίζεται, υποχρεώνει, ή απλά επιτρέπει τον ασπασμό άλλου θρησκευτικού δόγματος.
Σύμφωνα με το σαλικό κώδικα ο μοργανατικός γάμος, δηλαδή χωρίς την παραπάνω συγκαταβατική άδεια αρραβώνος, επισύρει την απώλεια όλων των τίτλων και δικαιωμάτων που φέρει ή πρόκειται να κληρονομήσει αυτός που επιχειρεί αυτόν και κατ' επέκταση και οι απόγονοί του. Αν και τα δύο πρόσωπα προς κοινωνία γάμου προέρχονται από ηγεμονικούς οίκους εξυπακούεται ότι απαιτείται για το καθένα ιδιαίτερη άδεια, συνεπώς δύο άδειες. Οι άδειες αυτές, που δίνονται πριν επισημοποιηθούν οι αρραβώνες, είναι τελείως διάφορες της θρησκευτικής άδειας που δίνεται κατά το δόγμα που τελείται ο γάμος.
Αν αρχηγός ηγεμονικού οίκου επιχειρεί γάμο εξυπακούεται ότι ούτε απαιτείται ούτε εκδίδεται σχετική άδεια για τον εαυτό του, όπως π.χ. ο γάμος του πρίγκιπα Ραινιέ Γ΄ του Μονακό, ή ο 2ος και 3ος γάμος του τελευταίου Σάχη της Περσίας. Αν όμως αρχηγός ηγεμονικού οίκου επιχειρεί γάμο με γόνο άλλου οίκου τότε απαιτείται προηγουμένως άδεια για τον γόνο αυτόν ή αυτήν, (π.χ. ο γάμος του βασιλέως Ζώγου της Αλβανίας με πριγκίπισσα της Ιταλίας κρίθηκε μοργανατικός). Τέλος αν και τα δύο πρόσωπα προς κοινωνία γάμου τυγχάνουν να είναι αρχηγοί ηγεμονικών οίκων δεν απαιτείται καμία επιμέρους άδεια αρραβώνα.
Η αντίληψη ότι μοργανατικός γάμος λέγεται ο μεταξύ ηγεμονικού (βασιλικού) γόνου (κυρίως άρρενος) και "κοινής θνητής" (κατά λαϊκίζουσα έκφραση) είναι απόλυτα λανθασμένη, εξυπηρετώντας μόνο ανάγκες συγγραφής μυθιστορημάτων. Όλοι οι σύγχρονοι πριγκιπικοί γάμοι στην Ευρώπη τελέστηκαν κατόπιν αδειών που χορήγησαν για τον καθένα ο αντίστοιχος αρχηγός του ηγεμονικού οίκου και ουδείς χαρακτηρίστηκε μοργανατικός.
Ο Μοργανατικός γάμος είναι αδιανόητος σε μουσουλμανικούς ηγεμονικούς οίκους, επισύροντας την καταδίκη σε θάνατο αμφοτέρων, ακόμα και μελλονύμφων.