Sèrb-Cruàt

 Miranduléś

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś

I pòst dl'ex Jugoślàvia in du a s dascór al Sèrb-Cruàt (in blù e minca in celèst)

Stat in du a s dróa al Sèrb (in śal) e al Cruàt (in celèst)

Mapa dal léngui ślavi

«

Sva ljudska bića rađaju se slobodna i jednaka u dostojanstvu i pravima. Ona su obdarena razumom i sviješću i trebaju jedna prema drugima postupati u duhu bratstva.»

Cruàt(Dichiarasiòṅ universàla di dirìt ad 'l óm,1948)

«

Tut i èsar umaṅ i nàsan lìbar, cumpàgn in di dirìt e dégn a la stésa manéra. I gh'àṅ la raśòṅ e 'l giudìsi e i gh'aṅ da cumpurtàr-as da fradèi 'l un cun c'l àtar.»

(MUD)

Al Sèrb-Cruàt (da lōr ciamâ srpskohrvatski/српскохрватски) 'l è na léngua ślava dal grup meridiunàl ch'a s dascór, insém a 'l Muntenegrèṅ e a 'l Buśnìac, in di paéś nâ da l'èx Jugoślàvia in du l'éra qvéla uficiàla. Par di mutìṿ pulìtic adès a s preferìs divid'r-al in dū: al Sèrb (ch'al dróa al létri dal cirìlic) e al Cruàt (ch'al dróa al létri dal Latìn cun in piò di diacrìtic) ma i èṅ dū léngui ch'i s davśìnan dimóndi.

Funéma

Al Sèrb-Cruàt al dróa sinc dal sèt vucàli d'l Itagliàn e dal Miranduléś. I gh càlan quéli saràdi (e e o). Cuma par 'l Emigliàn, i pōl'n èsar curti o lunghi.

	Davànti	In dal mèś	Dadrē
Élti (saràdi)	i		u
In sal bas (vèrti minga dal tut)	ε		ɔ
Basi (vèrti)		a

Al cunsunànti invéci i èṅ qvisti chè 'd sóta:

Létra latìna	Létra cirìlica	IPA	Eśèmpi
b	б	/b/	bèl
c	ц	/ts/	tsévad
č	ч	/tʃ/	bicér • cuć
ć	ћ	/tɕ/	la n gh'è minga in emigliàṅ e gnanc in itagliàṅ. La s davśìna dimóndi a la C ad bicér. Scólt'la chè
d	д	/d/	dóna
dž	џ	/dʒ/	gèra • maǵ
đ	ђ	/dʑ/	la n gh'è minga in emigliàṅ e gnanc in itagliàṅ. La s davśìna dimóndi a la G ad gèra. Scólt'la chè
f	ф	/f/	frust
g	г	/ɡ/	gróp
h	х	/x/	la n gh'è minga in emigliàṅ e gnanc in itagliàṅ. (DE) Kuchen. Scólt'la chè
j	ј	/j/	jutàr
k	к	/k/	cóa
l	л	/l/	lùstar
lj	љ	/ʎ/	emìglia
m	м	/m/	mnar
n	н	/n/	nis
nj	њ	/ɲ/	gnanc
p	п	/p/	plinga
r	р	/r/	rója
s	с	/s/	spàj
š	ш	/ʃ/	(IT) sciocco
t	т	/t/	tulér
v	в	/ʋ/	la n gh'è minga in emigliàṅ e gnanc in itagliàṅ. La s davśìna dimóndi a la V ad viàś. Scólt'la chè
z	з	/z/	śéndar
ž	ж	/ʒ/	(IT) garage

Difarénsi

A part 'l alfabét, al Sèrb e al Cruàt i gh'àn'n anc dagl'atri difarénsi:

• Difarénsi in dal mantgnìr dal paròli sui - al Cruàt in gènar al s impéggna da piò par catàr dal paròli sui sénsa andàr in prèst: S.→fudbal • C.→nogomet (E.→śōg dal balòṅ • I.→calcio); S.→avion • C.→zrakoplov (E.→aparéć • I.→aereo);
• Difarénsi in dla gramàtica - Quànd a gh'è da butàr śò dal fraśi cun di vérub servìi, al Cruàt al dróa al custrusiòṅ cun 'l infinî a difarénsa dal Sèrub e dal Buśnìac ch'i gh métan dèntar la parulìna da ch'la vōl dir che. In Itagliàn la và bèṅ sōl la manéra cruàta, invéci da 'l nòstri bandi a i psém druàr tut i dū: S.→Moram da radim (E.→a gh'ò ch'a lavōr • I.→devo che lavoro) • C.→Moram raditi (E.→a gh'ò da lauràr • I.→devo lavorare); S.→Želim da vas informišem/obavestim (E.→a vrév ch'a t al dig • I.→vorrei che la informo) • C.→Želim vas informirati/obavijestiti (E.→a a vrév dir-t-al • I.→vorrei informarla);
• Difarénsi in dal paròli - soquànti paròli i èṅ difarénti: S.→makaze • C.→ nožice/škare (E.→fòrbśi • I.→forbici); S.→pantalone • C.→hlače (E.→braghi • I.→pantaloni); S.→pasulj • C.→grah (E.→faśōl • I.→fagiolo); S.→hleb • C.→kruh (E.→paṅ • I.→pane); S.→peškir • C.→ručnik (E.→sugamàṅ • I.→asciugamano);
• Difarénsi in dal gènar masć/fémna: S.→minut (m) • C.→minuta (f) (E.→minùt • I.→minuto); S.→planeta (f) • C.→planet (m) (E.→pianéda • I.→pianeta);