búa

See also: Appendix:Variations of "bua"

Icelandic

Etymology

From Old Norse búa, from Proto-Germanic *būaną.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpuːa/

  Rhymes: -uːa

Verb

búa (strong verb, third-person singular past indicative bjó, third-person plural past indicative bjuggu, supine búið)

1. (intransitive) to reside, to live

   Synonym: eiga heima

   Ég bý í Þýskalandi.

   I live in Germany.

   Þar sem ég bý.

   In my neck of the woods.

2. (intransitive) to run a farm or home

   Synonym: reka bú

   Hann er hættur að búa.

   He has given up farming.

3. to prepare [with accusative]

   Synonym: útbúa

4. (impersonal) used in set phrases

   Honum býr eitthvað í brjósti.

   There is something on his mind.

   (literally, “Something lives in his chest.”)

Conjugation

búa – active voice (germynd)

infinitive nafnháttur		að búa
supine sagnbót		búið
present participle lýsingarháttur nútíðar		búandi
		indicative framsöguháttur			subjunctive viðtengingarháttur
		present nútíð	past þátíð		present nútíð	past þátíð
singular	ég	bý	bjó		búi	byggi
	þú	býrð	bjóst		búir	byggir
	hann, hún, það	býr	bjó		búi	byggi
plural	við	búum	bjuggum		búum	byggjum
	þið	búið	bjugguð		búið	byggjuð
	þeir, þær, þau	búa	bjuggu		búi	byggju
		imperative boðháttur
singular	þú	bú (þú), búðu
plural	þið	búið (þið), búiði1

¹ Spoken form, usually not written; in writing, the unappended plural form (optionally followed by the full pronoun) is preferred.

búast – mediopassive voice (miðmynd)

infinitive nafnháttur		að búast
supine sagnbót		búist
present participle lýsingarháttur nútíðar		búandist (rare; see appendix)
		indicative framsöguháttur			subjunctive viðtengingarháttur
		present nútíð	past þátíð		present nútíð	past þátíð
singular	ég	býst	bjóst		búist	byggist
	þú	býst	bjóst		búist	byggist
	hann, hún, það	býst	bjóst		búist	byggist
plural	við	búumst	bjuggumst		búumst	byggjumst
	þið	búist	bjuggust		búist	byggjust
	þeir, þær, þau	búast	bjuggust		búist	byggjust
		imperative boðháttur
singular	þú	búst (þú), bústu
plural	þið	búist (þið), búisti1

¹ Spoken form, usually not written; in writing, the unappended plural form (optionally followed by the full pronoun) is preferred.

búinn — past participle (lýsingarháttur þátíðar)

strong declension (sterk beyging)	singular (eintala)			plural (fleirtala)
	masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)	masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)
nominative (nefnifall)	búinn	búin	búið	búnir	búnar	búin
accusative (þolfall)	búinn	búna	búið	búna	búnar	búin
dative (þágufall)	búnum	búinni	búnu	búnum	búnum	búnum
genitive (eignarfall)	búins	búinnar	búins	búinna	búinna	búinna
weak declension (veik beyging)	singular (eintala)			plural (fleirtala)
	masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)	masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)
nominative (nefnifall)	búni	búna	búna	búnu	búnu	búnu
accusative (þolfall)	búna	búnu	búna	búnu	búnu	búnu
dative (þágufall)	búna	búnu	búna	búnu	búnu	búnu
genitive (eignarfall)	búna	búnu	búna	búnu	búnu	búnu

Derived terms

• búa hjá
• búa í brjósti
• búa með
• búa saman
• búa sig til
• búa sig undir
• búa sig upp
• búa til
• búa til sögu
• búa um
• búa um rúmið
• búa við
• búa yfir
• búast
• búast við
• fara að búa
• íbúð

Old Norse

Etymology

From Proto-Germanic *būaną, whence also Old English būan, Old Frisian buwa, Old Saxon būan, Old High German būan, Gothic 𐌱𐌰𐌿𐌰𐌽 (bauan).

Verb

búa

1. to reside, to live
   • 9th c., Þjóðólfr of Hvinir, Ynglingatal, verse 1:

     Varð framgengt, / þars Fróði bjó,
     feigðarorð, / es at Fjǫlni kom. […]

     The word of doom / which came upon Fjǫlnir
     was fulfilled / where Fróði lived. […]

2. to prepare
3. to dress, decorate

Conjugation

Conjugation of búa — active (strong class 7)

infinitive	búa
present participle	búandi
past participle	búinn
	indicative			subjunctive
	present	past		present	past
1st person singular	bý	bjó		búa	bygga
2nd person singular	býr	bjótt		búir	byggir
3rd person singular	býr	bjó		búi	byggi
1st person plural	búm	bjoggum, bjuggum		búim	byggim
2nd person plural	búið	bjogguð, bjugguð		búið	byggið
3rd person plural	búa	bjoggu, bjuggu		búi	byggi
imperative	present
2nd person singular	bú
1st person plural	búm
2nd person plural	búið

Conjugation of búa — mediopassive (strong class 7)

infinitive	búask
present participle	búandisk
past participle	búizk
	indicative			subjunctive
	present	past		present	past
1st person singular	búmk	bjoggumk, bjuggumk		búmk	byggumk
2nd person singular	býsk	bjózk		búisk	byggisk
3rd person singular	býsk	bjósk		búisk	byggisk
1st person plural	búmsk	bjoggumsk, bjuggumsk		búimsk	byggimsk
2nd person plural	búizk	bjogguzk, bjugguzk		búizk	byggizk
3rd person plural	búask	bjoggusk, bjuggusk		búisk	byggisk
imperative	present
2nd person singular	búsk
1st person plural	búmsk
2nd person plural	búizk

Descendants

• Icelandic: búa
• Faroese: búgva
• Norwegian Nynorsk: bu, bua
  • → Norwegian Bokmål: bu
• Old Swedish: bōa, bō
  • Swedish: bo
• Danish: bo
  • Norwegian Bokmål: bo
• → Middle English: buen

Tày

Pronunciation

• (Thạch An – Tràng Định) IPA^(key): [ɓuə˧˥]
• (Trùng Khánh) IPA^(key): [ɓuə˦]

Etymology 1

Noun

búa

1. spring onion

   phjắc búa hom ― fragrant spring onion

2. tube; pipe

   búa mạy pjeo ― bamboo tube

3. (of trees) node

   búa mạy ― bamboo node

4. gun's barrel

   búa slủng ― gun barrel

Derived terms

• rặng búa
• then búa

Etymology 2

From Chinese 符 (fú). Doublet of bùa.

Noun

búa (符)

1. spell; charm

   Synonym: bùa

   búa mèng dây ― spell of the wasp

References

• Lương Bèn (2011), Từ điển Tày-Việt [Tay-Vietnamese dictionary]‎ (in Vietnamese), Thái Nguyên: Nhà Xuất bản Đại học Thái Nguyên
• Dương Nhật Thanh; Hoàng Tuấn Nam (2003), Hoàng Triều Ân, editor, Từ điển chữ Nôm Tày [A Dictionary of (chữ) Nôm Tày]‎ (in Tày and Vietnamese), Hanoi: Nhà xuất bản Khoa học xã hội [Social Sciences Publishing House]
• Léopold Michel Cadière (1910), Dictionnaire Tày-Annamite-Français [Tày-Vietnamese-French Dictionary]‎ (in French), Hanoi: Impressions d'Extrême-Orient

Vietnamese

 búa on Vietnamese Wikipedia

Etymology

Non-Sino-Vietnamese reading of Chinese 斧 (“hatchet”, SV: phủ), borrowed from a form when the vowel already shifted, although likely still reasonably early.

Pronunciation

• (Hà Nội) IPA^(key): [ʔɓuə˧˦]
• (Huế) IPA^(key): [ʔɓuə˨˩˦]
• (Saigon) IPA^(key): [ʔɓuə˦˥]

Noun

(classifier cái, chiếc, cây) búa • (斧, 鈽)

1. hammer

   búa tạ ― a sledgehammer

   búa liềm ― hammer and sickle

   Vui cái búa á! Cái đó mà vui gì!

   Fun my ass! That was anything but fun!

Usage notes

• cái búa is sometimes used as an enclitic in protesting retorts, similarly to English my ass. Other similar enclitics include cái con khỉ, cái đầu mày, etc.

Derived terms

• cá mập đầu búa
• đao to búa lớn

Descendants

→ Tày: bủa

See also

• vồ