Bolesław Prus

Bolesław PRUS, originale Aleksander GŁOWACKI blazono Prus (naskiĝis la 20-an de aŭgusto 1847 en Hrubieszów, mortis la 19-an de majo 1912 en Varsovio) estis pola verkisto kaj publicisto de pozitivismo, kunkreinto de pola realismo en literaturo, kronikisto de Varsovio, pensisto kaj populariganto de scio kaj de perpieda kaj bicikla turismo.

Bolesław Prus
Persona informo
Aleksander Głowacki
Naskonomo	Aleksander Głowacki
Naskiĝo	20-an de aŭgusto 1847 (1847-08-20) en Hrubieszów
Morto	19-an de majo 1912 (1912-05-19) (64-jaraĝa) en Varsovio
Mortis pro	naturaj kialoj vd
Mortis per	korinfarkto vd
Tombo	Tombejo Powązki en Varsovio 52.250822 °N, 20.970934 °O / 52.250822; 20.970934 (mapo) vd
Etno	poloj vd
Lingvoj	pola vd
Ŝtataneco	Pollando Rusia Imperio vd
Alma mater	Universitato de Varsovio vd
Subskribo
Familio
Gefratoj	Leon Głowacki (en) vd
Profesio
Alia nomo	Bolesław Prus vd
Okupo	ĵurnalisto prozisto novelisto literaturkritikisto filozofo verkisto romanisto vd
Laborkampo	beletro vd
Aktiva dum	1872–1912 vd
Verkado
Verkoj	La Pupo vd
Honorigoj Honorigoj  Cross of Independence with Swords (en) vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Kovrilpaĝo de Bolesław Prus: Pekoj de l' infaneco; 1980; tradukis Antoni Grabowski

Kreado

Proza verkado de Bolesław Prus apartenas al la plej grandaj atingaĵoj de la pola literaturo. Ĝi estas plej proksima al verkaĵoj de tiaj verkistoj kiel Charles Dickens kaj Anton Ĉeĥov.

Temo de lia plej frua verkado estis prezentado de socia maljusteco kontraste al nefekunda vivo de la fermita en sia mondo bienposedantaro (Dusze w niewoli - Animoj en sklaveco, Anielka - Anjo).

En tiu ĉi periodo Prus estis atestanto de tragedio de la homa sorto kaj de sociaj maljustaĵoj, kaŭzitaj grandparte de intertuŝo kun frukapitalisma ekonomio (Powracająca fala - Revenanta ondo). Aperiĝantajn soci-ekonomiajn fenomenojn Prus en sia verkado analizis kaj pritaksis.

Lia unua granda romano estis Placówka (1885–1886) — komence aperanta en la revuo "Wędrowiec" (Migranto). Laŭvice estiĝis lia epopea panoramo de tiutempa Varsovio el la jaroj 1878–1879 – romano Lalka ("La Pupo"^[1]) (1887–1889 en "Kurier Codzienny", libra eldono 1890). Prus verkis ankaŭ soci-moran romanon Emancypantki (1890–1893 same en la "Ĉiutaga Kuriero", lbra eldono 1894). En sia unu historia romano La Faraono (1895–1896 en "Tygodnik Ilustrowany", libra eldono 1897) li prezentis, surfone de elektita periodo el historio de la Antikva Egiptujo, mekanismojn de regado, ŝtato kaj socio. El tiu romano oni faris filmon La faraono en 1965 reĝisorita de Georgo Kavaleroviĉo.

Poste en 1909 li eldonis ankoraŭ unu romanon Dzieci (Infanoj) (1908 en la sama "Ilustrita Semajnrevuo", libra eldono 1909), en kiu kritikis la rusian revolucion de 1905. Morto de la verkisto ĉesigis laboron pri la lasta nefinita romano Przemiany (Ŝanĝiĝoj) (1911–1912 en "Tygodnik Ilustrowany").

En Esperanto aperis

La Nova Jaro, 1891.

• La Nova Jaro (tradukis Antoni Grabowski)
• Ombroj (tradukis Kabe)
• Ĉu ŝi amas aŭ ne amas?! (tradukis Kazimierz Bein)
• Kamizolo (tradukis Danuta Kowalska)
• La Faraono (tradukis Kazimierz Bein)
• La gurdo (tradukis Maciej Zgondek)
• La legendoj pri pasinta Egiptujo (tradukis Maciej Zgondek)
• La viva telegrafo (tradukis Maciej Zgondek)
• Pekoj de l'infaneco (tradukis Antoni Grabowski)
• La vizio. La veŝto (tradukis Lidia Zamenhof)
• La pupo (tradukis Tomasz Chmielik)

Recenzoj

Pri Pekoj de infaneco

„ La nomo de la tradukinto certigas la stilon, kaj tiu de la aŭtoro la intereson de la historieto. Oni povas rekomendi ĝian legadon ne sole al lernantoj pro ĝia bona Esperanto, sed ankaŭ al spertuloj kiel tre agrablan kaj kelkloke kortuŝan rakonteton de la vivo de knabo. Liaj infanaj petolaĵoj, la naskiĝo de liaj korsentoj kaj liaj unuaj spertoj en amrilatoj (kiujn angle oni nomus “ bovidamo '”) estas egale majstre pentritaj. Troviĝas du nekompreneblaj vortoj— “ ŝroto,” p. 14, kaj “ ĉeta,” p. 54. Preseraroj estas malmultaj—-p. 44, “ estis”; p. 47, “ porkuj” kaj “ freŝa” ; p. 79, “feliĉa” ; p. 84, “arbusto”; p. 88,“ bonodoras” ; kaj p.93,” komprenis.” ” — Ŭoago. La Brita Esperantisto - Numero 110, Februaro (1914)