Tours

Tours, en esperanto Turo^[1], estas grava urbo de Francio, lokita en la departemento Indre-et-Loire kaj en la regiono Centro-Valo de Luaro. Ĝi estas la prefektejo de la departemento, sed ankaŭ la plej granda urbo de Centro.

Por aliaj uzoj, vidu la paĝon Tours (apartigilo).

Tours
urbo
Ponto Wilson Ponto Wilson
komunumo en Francio (1789–) urbego vd
Flago	Blazono
Administrado
Statuso	Urbo
Lando	Francio
Regiono	Centro-Valo de Luaro
Departemento	Indre-et-Loire (prefektejo)
Arondismento	Tours (ĉefurbo)
Kantono	Ĉefurbo de 4 kantonoj
Komunumaro	Tours Métropole Val de Loire
Ĝemelurboj Mariboro (1997–) Mineapolo (1991–) Braŝovo (1990–) Takamatsu (1988–) Trois-Rives (en) (1987–) Trois-Rivières (1987–) Springfield (1984–) Lŭojango (1982–) Parmo (1976–) Segovio (1972–) Mülheim (1962–) Ragusa Marakeŝo Settat Szombathely vd
INSEE kodo	37261 [+]
Poŝtkodo	37000 / 37100 / 37200
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	139 259  (2023) [+]
Loĝdenso	4 017 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	47° 24′ N, 0° 41′ O (mapo)47.3927777777780.68833333333333
Alto	De 44 al 109 mŜablono:Informkesto urbo/zorgado/numero
Areo	34,67 km² (3 467 ha) [+]
Horzono	UTC +1 (+2 somere)
Tours (Indre-et-Loire) DEC Situo de Tours
Tours (Tours) DEC Situa mapo de Tours
Alia projekto
Vikimedia Komunejo Tours (France) [+]
v • d • r

Laŭ la stato de 2023 en Turo vivis 139 259 loĝantoj sur areo de 34,67 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 4 017 loĝantoj/km², sed ĝi situas meze de urba areo entenanta pli ol 364 000 loĝantojn.

La urbo estas la historia centro de la malnova provinco Turlando (Touraine), kiun oni ofte hodiaŭ rigardas kiel la « ĝardenon de Francio » . En la franca lingvo, la loĝantoj de Tours nomiĝas Tourangeaux kaj Tourangelles. Tours estas trafluata de la Luaro, kies valo apartenas al la monda heredaĵo de UNESKO. Turo estas arta kaj historia urbo ekde 1988^[2].

Geografio

La areo de la komunumo estas granda je 34,36 km² kaj ĝia alteco varias inter 44 kaj 109 msm^[3].

La Placo Jean Jaurès estas la plej centra placo de la urbo. Ĉirkaŭ ĝi staras interalie la urbodomo de Tours kaj la tribunalo (Palais de Justice).

Luaro la pli longa reviero de Francia trafluas la urbon.

Ĉirkaŭaj lokoj

Jen estas la samlimaj komunumoj de Turo^[4] :

Ĉirkaŭ Turo

Mettray	Notre-Dame-d'Oé	Parçay-Meslay
Saint-Cyr-sur-Loire La Riche		Rochecorbon Saint-Pierre-des-Corps
Joué-lès-Tours	Chambray-lès-Tours	Saint-Avertin

Transporto

La eksa tramo de Tours estas malaperinta transportsistemo kaj reto de tramoj, kiuj komunikigis la diversajn kvartalojn de Tours kaj ĝiajn ĉirkaŭaĵojn de 1877 ĝis 1949. La tramreto estis forte damaĝita dum la Dua mondmilito kaj tute ĉesis funkcii en 1949. Ĝin tiam mallonge anstataŭis la trolebuso de Tours ĝis 1968.

La Trolebuso de Tours estas eksa publika transportsistemo de la franca komunumo Tours, ĉefurbo de la departemento Indre-et-Loire. Ĝi ekspluatis apartan specon de surpneŭmatikaj, elektraj veturiloj konataj kiel «trolebusoj» (france trolleybus). La reto komunikigis la diversajn kvartalojn de Tours kaj tri proksimajn komunumojn: La Riche okcidente, Saint-Cyr-sur-Loire norde kaj Saint-Pierre-des-Corps oriente.

Ĉirkaŭvojo kaj aŭtovojoj

Aŭtovojoj kaj vojoj ĉirkaŭ Turo

Turo havas ĉirkaŭvojon, kiu nur duone ĉirkaŭas la urbon. Krome, 3 aŭtovojoj pasas apud Turo : la aŭtovojo A 10, la aŭtovojo A 85 kaj la aŭtovojo A 28.

Stacidomo

La stacidomo de Tours kaj la stacidomo de Saint-Pierre-des-Corps estas gravaj stacidomoj. Turo estas ligita kun Parizo per la trajn-linio LGV Atlantique (TGV).

Flughaveno

Estas civila kaj militista flughaveno lokita en la komunumoj de Tours kaj de Parçay-Meslay.

Historio

En 1920, dum la fama kongreso de Tours splitiĝis la Socialista Partio inter komunistoj kaj socialistoj

Katedralo de Tours

Listo de la urbestroj

En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el vikipedia artikolo Tours france.

Listo de la urbestroj de 1945

Datoj de mandato	Nomo	Partio	Kvalito
1945-1947	Jean Meunier	SFIO	Deputito de Indre-et-Loire (1936-1940 kaj 1945-1958)
1947-1959	Marcel Tribut	UDSR
1959-1995	Jean Royer	RPR	Ministro de Pierre Messmer (1973-1974) Deputito de Indre-et-Loire (1958-1973 kaj 1976-1997) Departementa konsiliano de Indre-et-Loire (1961-1988)
1995-2014	Jean Germain	PS	Senatano de Indre-et-Loire de 2011
2014-2020	Serge Babary	UMP	Departementa konsiliano de Indre-et-Loire de 2001

Vidindaĵoj

Tours estas klasigfikita Arta kaj historia urbo de Francio. Ĝi enhavas 50 parkojn kaj ĝardenojn. Ĝi gajnis plurfoje la urban florkonkurson, iam en 2000, 2003, 2006 kaj 2009.

• Katedralo de Tours estas klasifikita Historia monumento.

Servoj

• Universitato de Tours

Demografio

La komunumo nombris 137 850 loĝantojn en 2020.

Loĝantara evoluo

1931	1936	1946	1954	1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2012
78 585	83 753	80 044	83 618	92 944	128 120	140 686	132 209	129 509	132 820	136 942	134 978

Ekde 1962 ĝis 1989, loĝantaro sen duoblaj kontoj ; poste : municipa loĝantaro
(Fontoj : Ldh/EHESS/Cassini ĝis 1999^[5]; INSEE ekde 2004^[6][7])

Famuloj

Publikaj servoj

• Gregorio de Tours (538-594)
• Berengaro de Tours (998-1088)
• Karlo Valois de Berry (1446-1472)
• Louise de la Vallière (1644-1710)
• Catherine Colonna (1956-)

Artoj

• Jean Fouquet (1420-1481)
• Philippe Néricault Destouches (1680-1754)
• Louis Dutens (1730-1812)
• Honoré de Balzac (1799-1850)
• Georges Courteline (1858-1929)
• Paul Nizan (1905-1940)
• Jacques Villeret (1951-2005)

Sciencistoj

• Gabriel Lamé

Esperanto

En Turo okazis dufoje kongreso de SAT-Amikaro, en 1949 kaj 1962.

Ekzistas Esperanta Kultur-Centro de Turlando en Turo mem (sidejante ĉe Maison des Sociétés Halles de Tours, place Gaston-pailhou), kiu okazigas ĉiulunde kursojn en la urbo (en 2011).