Adelaide

Adelaide^[1] (Kaurneraz: Tarndanya) Australia hegoaldeko hiria da, Hego Australia estatuko hiriburua eta hiririk populatuena^[2]. 2017an, herrialdeko hiririk jendeztatuenetan bosgarrena zen eta Ozeania osoko seigarrena, 1.418.455 biztanlerekin.^[3]. Maiz, "Adelaide" erabiltzen denean Adelaide Handia esan nahi da, eremu zabalagoa dena. Adelaideko eskualdean bizi zen jatorrizko herria kaurna da.

Adelaide Adelaide
hiria
Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Australia
Australiako estatu	Hego Australia
Alkatea	Jane Lomax-Smith (en)
Izen ofiziala	Adelaide
Jatorrizko izena	Adelaide
Posta kodea	5000
Geografia
Koordenatuak	34°55′39″S 138°36′00″E
Azalera	1.295 km²
Altitudea	1 m
Demografia
Biztanleria	1.387.290 (2021eko abuztuaren 10a)
Dentsitatea	1.071 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	1836ko abenduaren 28a
Telefono aurrizkia	08700, 08701, 08702, 08703, 08704, 08705, 08706, 08707, 08708, 08709, 08710, 08711, 08712, 08713, 08714, 08715, 08716, 08717, 08720, 08721, 08722, 08723, 08724, 08725, 08730, 08731, 08732, 08733, 08734, 08735, 08736, 08740, 08741, 08742, 08743, 08744, 08745, 08746, 08747, 08810, 08811, 08812, 08813, 08814, 08815, 08816, 08817, 08819, 08820, 08821, 08822, 08823, 08824, 08825, 08826, 08827, 08829, 08830, 08831, 08832, 08833, 08834, 08835, 08836, 08837, 08839, 08840, 08841, 08842, 08843, 08844, 08845, 08846, 08847, 08849
Ordu eremua	UTC+09:30 eta UTC+10:30
Hiri senidetuak	Rio de Janeiro, Christchurch, Himeji, George Town, Ferrol, Dalian eta Zapopan
Hizkuntza ofiziala	Australiako ingelesa eta Auslan
cityofadelaide.com.au

Adelaide Adelaideko lautadan dago, Fleurieu penintsularen iparraldean, St Vincent golkoaren eta Lofty Mendilerroaren artean. Metropolia 20 km sartzen da kostaldetik barnealdera, eta 96 kilometroko hedadura du iparraldean dagoen Gawlerretik hegoaldeko Sellichs Beacheraino.

Adelaida Saxonia-Meiningenekoaren omenez izendatu zuten, Gilen IV.a Erresuma Batukoaren emaztea. 1836an sortu zen hiria, Australiako britainiar probintzian libreki kolonizatutako eremu bakarraren hiriburu planifikatu gisa^[4]. William Light koronelak diseinatu zuen hirigunea eta bere kokapena. Lighten diseinua gaur egun ondare izendatuta dago, boulevard zabalekin eta plaza handiekin, eta parkez inguratuta.

Geografia

Australia hegoaldeko Murray ibaiaren bokalean dago, Indiako ozeanoaren ertzean.

Klima

Datu klimatikoak (Continentaltown, Kent Town, 1981-2010)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	45.7	44.3	41.9	36.9	29.2	25.4	23.1	30.4	34.3	39.0	43.0	42.5	45.7
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	29.3	29.5	26.5	22.7	19.0	16.1	15.3	16.6	19.0	21.8	25.2	26.9	22.3
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	17.1	17.2	15.3	12.5	10.2	8.1	7.5	8.2	9.7	11.4	14.0	15.5	12.2
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	9.2	9.5	7.2	4.3	1.5	-0.4	0.4	1.6	2.6	4.7	5.3	8.0	-0.4
Euria (mm)	19.7	12.8	26.5	39.3	61.1	79.9	75.7	69.9	59.4	41.5	30.3	30.1	546.3
Euri egunak (≥ 1.0 mm)	2.9	2.0	3.5	5.1.	8.8	11.3	12.0	12.1	9.0	6.7	4.7	4.4	82.5
Eguzki orduak	269.7	221.2	226.3	189.0	142.6	123.0	136.4	167.4	183.0	226.3	225.0	260.4	2370.3
Iturria: [5]

Pertsonaia ezagunak

• Anthony LaPaglia (1959-), aktorea.
• John Aloisi (1976-), futbol jokalaria.
• Ghil'ad Zuckermann (1971-), hizkuntzalaria.