Sodio kloruro

Sodio kloruroa edo gatz arrunta NaCl formula duen konposatu kimikoa da. Naturan halita mineral gisa edo hainbat disoluziotan agertzen da, itsasoan kasu. Halaber, itsasoaren gazitasunaren eragile nagusia da eta hainbat organismoren jariakin extrazelularra da. Orokorrean jaki edo kontserbante bezala erabiltzen da.

Sodio kloruro
Irudi gehiago
Formula kimikoa	NaCl
SMILES kanonikoa	[Na+.[Cl-]&zoom=2.0&annotate=none 2D eredua]
MolView	[Na+.[Cl-] 3D eredua]
Konposizioa	sodio, kloro, sodio ioi eta chloride ion (en)
Mota	sodium salt (en) eta kloruro
Ezaugarriak
Dentsitatea	2,165 g/cm³
Errefrakzio indiziea	1,544202
Disolbagarritasuna	360 g/kg (ur, 25 ℃)
Momentu dipolarra	9,001 D
Fusio-puntua	800,8 ℃ 800,7 ℃
Irakite-puntua	1.413 ℃ 1.465 ℃ (101,325 kPa)
Entropia molar estandarra	72,1 J/(mol K)
Fusio-entalpia	9,001 D
Formazio entalpia estandarra	−234,8 kJ/mol
Masa molekularra	57,959 Da
Erabilera
Tratatzen du	deshidratazio, begi lehorren sindrome, corneal edema (en) eta hemorrhagic shock (en)
Kristalografia
Sistema kristalinoa	kristal-sistema kubiko
Talde espaziala	space group Fm-3m (en)
Arriskuak
NFPA 704	0 0 0
GHS arriskua	baliorik ez
Arrisku motak	baliorik ez
Prekauzio motak	baliorik ez
Identifikatzaileak
InChlKey	FAPWRFPIFSIZLT-UHFFFAOYSA-M
CAS zenbakia	7647-14-5
ChemSpider	5044
PubChem	5234
Reaxys	3534976
Gmelin	26710
ChEBI	13673
ChEMBL	CHEMBL1200574
RTECS zenbakia	VZ4725000
ZVG	1330
DSSTox zenbakia	VZ4725000
EC zenbakia	231-598-3
ECHA	100.028.726
CosIng	37813
MeSH	D012965
RxNorm	9863
Human Metabolome Database	HMDB0303410
UNII	451W47IQ8X
NDF-RT	N0000145832
KEGG	C13563 eta D02056

Artikulu hau elikagaiari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Gatz».

Beste nomenklatura kimikoak

NaCl era ezberdinetan izenda daiteke, nomenklatura kimikoaren arabera. Nomenklatura sistematikoan sodio monokloruro izango litzateke, Stock-en nomenklaturan sodio (I) kloruroa eta nomenklatura tradizionalean sodio kloruro edo kloruro sodikoa. Era berean, izen arruntak ere baditu, gatza edo gatz arrunta kasu.

Lorpena

Canevas puntuz brodaturiko gatzakutoa, Zuberoa. Baionako Euskal Museoa.

Gatz arrunta lortzea ez da batere zaila edo garestia, orokorrean gatzagatan egiten da, ur gaziak desbideratzen. Itsasoko ur edo beste motatakoa sodio klorurodun urak desbideratzen dira eta plataforma edo lur eremu itxietara eramaten da, metro inguruko sakontasuneko aintziratxoak sortuz. Ura lurruntzean, sodio kloruroa prezipitatu egiten da, eta gero jaso. Ondoren tratamendu ezberdinak ematen zaizkio, kontsumorako gai izan dadin.

Eraginak

Kantitate handietan hartzean oso toxikoa izan daiteke bai animalia bai landareentzat. Zelulen lisia ekar dezake. Kantitate normaletan hartzean denbora luzean iraitz sisteman arazoak ekarriko luke.

Ukipenari begira, larruazala sumindu daiteke, baita begiak ere. Era berean, inhalazioak sudur konduktuen narritadura larria ekar dezake kantitatean handiak badira.

Propietate fisiko-kimikoak

Propietate fisikoak

• Agregazio egoera giro tenperaturan: Solidoa.
• Itxura: Koloregabea; hala ere zuria edo zurixka agertu daiteke kristalak final baldin badira.
• Dentsitatea: 2200 kg/m3; 2,2 g/cm3.
• Masa: 58,4 u.
• Fusio puntua: 1.074 K (801 °C)
• Irakite puntua: 1.738 K (1.465 °C)
• Egitura kristalinoa: Kristal kubikoak

Propietate Kimikoak

• Uretan disolbagarritasuna: 35,9g/100 mL ur
• KPS: 37,79 mol2
• Erlazionatutako konposatuak: Potasio kloruroa (KCl)

Termokimika

• ΔfH0gas: -181,42 kJ/mol
• ΔfH0likido: -385,92 kJ/mol
• ΔfH0solido: -411,12 kJ/mol
• S0gas, 1 bar: 229,79 J·mol-1·K-1
• S0likido, 1 bar: 385,06 J·mol-1·K-1
• S0solido: 72,11 J·mol-1·K-1

Kristal-egitura bat, NaCl.