Ladoga

Ladoga^[1] (errusieraz: Ла́дожское о́зеро, Ladozhskoye ozero edo Ла́дога, Ladoga; finlandieraz: Laatokka) ur gezako aintzira da, Errusian dagoena, Kareliako Errepublikaren eta Leningradoko oblastaren artean, Finlandiako mugaren gertu. Europako aintzirarik handiena da, eta munduko hamabosgarrena.

Ladoga Ла́дожское Óзеро (ru) Laatokka (fi)
Datu orokorrak
Garaiera	4,84 m
Mota	aintzira
Luzera	219 km
Zabalera	138 km
Azalera	17.700 km²
Sakonera	230 m
Bolumena	838 km³
Geografia
Koordenatuak	60°50′34″N 31°27′35″E
Honen parte da	Bost Itsasoen Sistema
Estatu burujabe	Errusia
Errusiako oblastak	Leningrad oblasta
Hidrografia
Betebidea	ikusi Svir ibaia, Volkhov ibaia, Vuoksi ibaia
Hustubidea	Neva ibaia
Erresidentzia denbora	12,3 a
Arroaren azalera	276.500 km²
Arro hidrografikoa	Neva basin (en)

Geografia

Ladogak 17.700 kilometro koadroko eremua hartzen du, eta 660 uharte ditu,, 435 kilometro koadro denera. Uharte gehienak ipar-ekialdeko kostaldean daude; nagusiak Riyekkalan-Sari, Mantsinsari, Kilpola, Tulolansari eta Valaam dira. Aintziraren hustubidea Neva ibaia da, Baltikoko Finlandiako golkoan itsasoratzen dena.

Ladogak 276.000 kilometro koadroko arroa dauka. Bertan 50.000 aintzira eta 10 kilometro baino handiagoak diren 3.500 ibai daude; baina uraren %85 hiru ibaiadar nagusiek eramaten dute:

• Svir ibaia, Onega aintziratik (hego-ekialdea)
• Vuoksi ibaia, Finlandiako Saimaa aintziratik (mendebaldea)
• Volkhov ibaia, Ilmen aintziratik (hegoaldea)

Ladoga aintzira nabigagarria da, eta Baltikoa eta Volga elkartzen dituen Volga-Baltiko bide nabigagarriaren zati da.

Hiri nagusiak

Sortavala, Priozersk, Siasstroi, Pitkiaranta, Novaya Ladoga eta Shlisselburg dira aintziraren ertzetako hiri nagusiak. San Petersburgo 40 kilometrora dago.^[2]

Historia

Baregoen lurraldea eta Bizantziar Inperioa lotzen zituen merkataritza bidea Ladogatik pasatzen zen. Errusiako antzinako hiriburua, Staraya Ladoga, aintziratik hartu zuen bere izena. 1617-1721 bitartean, Errusia eta Suedia arteko muga zen, eta 1812-1940 bitartean, Finlandia eta Errusia artekoa.

Leningradeko Setioan (1941-1944), izoztutako Ladoga aintziran barrena zihoan hiria hornitzeko bide bakarra; hori dela eta, Biziaren Bidea izena eman zioten. Bigarren Mundu Gerra eta gero, Finlandiak Kareliako Errepublikako eskualdea galdu zuen. Finlandiar gehiengoa erbesteratua izan zen, nahiz eta bertako batzuk SESBen geratu ziren.