Nebraska

Nebraska Ameriketako Estatu Batuetako estatu bat da, Estatu Batuetako erdian kokaturik dago. Bere hiriburua Lincoln da eta hiri garrantzitsuena Omaha. 2 milioi biztanle inguru ditu.

Nebraska
Ameriketako Estatu Batuak
Ereserkia
Beautiful Nebraska (en)
Administrazioa
Estatu burujabe	Ameriketako Estatu Batuak
ISO 3166-2	US-NE
Hiriburua	Lincoln
Governor of Nebraska (en)	Jim PillenState of Nebraska (en)
Zatiketa	ikusi Adams konderria, Antelope konderria, Arthur konderria, Banner konderria, Blaine konderria, Boone konderria, Box Butte konderria, Boyd konderria, Brown konderria, Buffalo konderria, Burt konderria, Butler konderria, Cass konderria, Cedar konderria, Chase konderria, Cherry konderria, Cheyenne konderria, Clay konderria, Colfax konderria, Cuming konderria, Custer konderria, Dakota konderria, Dawes konderria, Dawson konderria, Deuel konderria, Dixon konderria, Dodge konderria, Douglas konderria, Dundy konderria, Fillmore konderria, Franklin konderria, Frontier konderria, Furnas konderria, Gage konderria, Garden konderria, Garfield konderria, Gosper konderria, Grant konderria, Greeley konderria, Hall konderria, Hamilton konderria, Harlan konderria, Hayes konderria, Hitchcock konderria, Holt konderria, Hooker konderria, Howard konderria, Jefferson konderria, Johnson konderria, Kearney konderria, Keith konderria, Keya Paha konderria, Kimball konderria, Knox konderria, Lancaster konderria, Lincoln konderria, Logan konderria, Loup konderria, McPherson konderria, Madison konderria, Merrick konderria, Morrill konderria, Nance konderria, Nemaha konderria, Nuckolls konderria, Otoe konderria, Pawnee konderria, Perkins konderria, Phelps konderria, Pierce konderria, Platte konderria, Polk konderria, Red Willow konderria, Richardson konderria, Rock konderria, Saline konderria, Sarpy konderria, Saunders konderria, Scotts Bluff konderria, Seward konderria, Sheridan konderria, Sherman konderria, Sioux konderria, Stanton konderria, Thayer konderria, Thomas konderria, Thurston konderria, Valley konderria, Washington konderria, Wayne konderria, Webster konderria, Wheeler konderria eta York konderria
Geografia
Koordenatuak	41°30′N 100°00′W
Azalera	200.520 km²
Mugakideak	Hego Dakota, Missouri, Colorado, Iowa, Kansas eta Wyoming
Punturik altuena	Panorama Point (en)
Demografia
Biztanleria	1.961.504 (2020ko apirilaren 1a) 65.314 (2015)
Dentsitatea	9,78 bizt/km²
Etxebizitzak	766.663
Hizkuntza ofiziala	ingeles
Ordu eremua	UTC−07:00 eta America/Chicago (en)

Geografia

Biztanleriaren bi herenak hiri ingurunean bizi dira. Gorabehera handirik gabeko ordokia da. Klima kontinental lehorra du; estepako landaredia da nagusi, oihan lurraldea (pinua eta haritza) mendebalera hedatzen delarik. Ibai sarea Missouri ibaiaren arroari dagokio eta ibai nagusia Platte da; ibai horren arroak lurraldearen hegoaldeko erdia hartzen du.

Mugak

Iparraldean Hegoaldeko Dakota; ekialdean Iowa eta Missouri; hegoaldean Kansas; hego-mendebalean Colorado eta mendebalean Wyoming.

Historia

K.a. 8000. urteko biztanleen aztarnak aurkitu dira Nebraskan. Europarrak agertu ziren garaian zenbait tribu estatuko sortaldean eta erdialdean modu erdi egonkorrean kokaturik zeuden han: ponka, omaha, ute eta pawnee. Nebraskako sartaldea beste leinu batzuen ehiza eremua zen: siux (oglala, brule); arapahoe, komantxe eta txeiene. XVI-XVIII. mendeetan espainiarrek eta frantsesek esploratu zuten. Estatu Batuek 1803an frantsesei erosi zieten Louisianarekin batera. 1867an Nebraska estatu federatu bilakatu zen. 1880 inguruan indiarren azken erresistentziagunea hautsi zuten.

Ekonomia

Nekazaritza ekonomia jarduera garrantzitsua da (biztanleriaren %26). Abeltzaintzak (behi azienda gehienbat) nekazaritza sarreren ia hiru laurden ematen ditu. Laborantza lurren eremua handitu da ureztatze sistemari esker. Nekazaritzako gai nagusiak: artoa, garia, zekalea, oloa, basartoa, etab.

• Industria: elikadura, makineria, kimika ekoizpenak, plastikoak, zur industria, etab.
• Mea baliabide nagusiak: petrolioa eta gas naturala.

Pertsonaia ezagunak

• Harold Lloyd (1893-1971), aktorea.
• Gerald R. Ford (1913-), AEBetako presidentea (1974-1977).
• Marlon Brando (1924-2004), aktorea.
• Alexander Payne (1961-), zinema zuzendaria.

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak

• Estatuko webgune ofiziala

• Datuak: Q1553
• Multimedia: Nebraska / Q1553

Artikulu hau Ameriketako Estatu Batuetako geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.