Taipei

Taipei^[1][2] (txineraz 台北市; Hanyu Pinyin Táibĕi Shì; taiwaneraz Tâi-pak) Taiwango edo Txinako Errepublikako hiriburua da. 2000n 2.600.543 biztanle zituen.

Taipei 台北市 Tâi-pak-tshī 臺北市
hiria
Irudi gehiago
Fitxategi:Ez
Administrazioa
Herrialdea	Taiwan
Probintzia	Iparraldeko Taiwan
Alkatea	Chiang Wan-an (en)
Izen ofiziala	臺北 Тайбэй Тайхоку Тайбэй
Jatorrizko izena	台北市 Tâi-pak-tshī 臺北市
Posta kodea	100
Herriburua	信義區
Geografia
Koordenatuak	25°02′15″N 121°33′45″E
Azalera	271,80 km²
Altitudea	10 m
Mugakideak	Taipei konderria
Demografia
Biztanleria	2.442.991 (2025eko iraila)
1.292.145 (%52,9)   (%47,1) 1.150.846
Dentsitatea	8.988 bizt/km²
Etxebizitzak	1.081.315
Informazio gehigarria
Sorrera	1709
Telefono aurrizkia	02
Ordu eremua	UTC+08:00
Hiri senidetuak	Vilnius, Houston, Lome, Manila, Seul, Cotonou, Quezon Hiria, San Frantzisko, Santo Domingo, Guam, Tegucigalpa, Cleveland, Jidda, Indianapolis, Marshall, Phoenix, Los Angeles, Atlanta, Oklahoma City, Johannesburg, Gold Coast, Pretoria, San José, Lilongwe, Versailles, Asuncion, Panama Hiria, Managua, San Salvador, Varsovia, Ulan-Ude, Boston, Dallas, Dakar, Banjul, Bissau, Mbabane, Ulan Bator, La Paz, Guatemalako Hiria, Monrovia, Majuro, Riga, Uagadugu, Daegu, San Nicolás de los Garza (udalerria), Praga, City of Perth (en) , Lima, Belmopan, Castries, Quito, Kiev eta Basseterre
Hizkuntza ofiziala	Standard Taiwanese Mandarin (en)
http://english.taipei.gov.tw/

Taiwango industria gune nagusia da: ehungintza, tresneria elektrikoak eta mekanikoak, kimika industria, ontziolak, motorrak, zurgintza, janari industria eta eraikuntzarako gaiak dira. Aipagarria da Jauregi eta Museo nazionala, txinatar portzelanak, pinturak eta kaligrafiak dituena.

Historia

1708. urtean sortu zuten hiria Txinako hego-ekialdetik bertaratu ziren txinatarrek. 1895. urtetik aurrera japoniarrek modernizatu zuten hiria, eta Bigarren Mundu Gerra amaitu zenean txinatarren esku zen berriro ere.

Klima

Datu klimatikoak (Taipei, 1981–2010)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	19.1	19.6	22.1	25.7	29.2	32.0	34.3	33.8	31.1	27.5	24.2	20.7	26.6
Batez besteko tenperatura (ºC)	16.1	16.5	18.5	21.9	25.2	27.7	29.6	29.2	27.4	24.5	21.5	17.9	23
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	13.9	14.2	15.8	19.0	22.3	24.6	26.3	26.1	24.8	22.3	19.3	15.6	20.4
Euria (mm)	83.2	170.3	180.4	177.8	234.5	325.9	245.1	322.1	360.5	148.9	83.1	73.3	2405.1
Euri egunak (≥ 0.1 mm)	14.1	14.6	15.5	14.9	14.8	15.5	12.3	14.0	13.8	11.9	12.4	11.7	165.5
Eguzki orduak	80.6	71.3	89.6	92.6	113.7	121.7	179.0	188.9	153.7	124.0	99.4	90.7	1405.2
Hezetasuna (%)	78.5	80.6	79.5	77.8	76.6	77.3	73.0	74.1	75.8	75.3	75.4	75.4	76.6
Iturria: [3]

Ondasun nabarmenak

• Taipei 101, munduko etxe orratz garaiena izan zena.
• Hiru unibertsitate
• Nazioarteko aireportua
• Burdinbide eta errepide gune garrantzitsua.
• Taipei zubia
• Jauregiko Museo Nazionala

Herri eta hiri senidetuak

Taipei ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:

Asuncion (Paraguai) (1987)[4] Atlanta (Georgia) (Ameriketako Estatu Batuak) (1979)[4][5] Bangkok (Thailandia) Banjul (Gambia) (1997)[4] Bissau (Ginea-Bissau) (1997)[4] Boston (Massachusetts) (Ameriketako Estatu Batuak) (1996)[4][6] Castries (Santa Luzia) (1987)[4] Cleveland (Ohio) (Ameriketako Estatu Batuak) (1975)[4][7] Cotonou (Benin) (1967)[4] Daegu (Hego Korea) (2010)[4] Dakar (Senegal) (1997)[4]

Dallas (Texas) (Ameriketako Estatu Batuak) (1996)[4][8] Gold Coast (Australia) (1982)[4] Guam (1973)[4] Guatemalako Hiria (Guatemala) (1998)[4] Ho Chi Minh Hiria (Vietnam) (1968)[4] Houston (Texas) (Ameriketako Estatu Batuak) (1961)[4][9] Hyderabad (India) Indianapolis (Indiana) (Ameriketako Estatu Batuak) (1978)[4][10] Jidda (Saudi Arabia) (1978)[4] Johannesburgo (Hegoafrika) (1982)[4] Lagos (Nigeria)

La Paz (Bolivia) (1997)[4] Lilongwe (Malawi) (1984)[4] Lome (Togo) (1966)[4] Los Angeles (Kalifornia) (Ameriketako Estatu Batuak) (1979)[4][11] Majuro (Marshall Uharteak) (1999)[4] Managua (Nikaragua) (1992)[4] Manila (Filipinak) (1966)[4] Marshall (Texas) (Ameriketako Estatu Batuak) (1978)[4] Miami-Dade (Florida) (Ameriketako Estatu Batuak)[12] Mbabane (Swazilandia) (1997)[4] Monrovia (Liberia) (1998)[4]

Newark (New Jersey) (Ameriketako Estatu Batuak) Oklahoma City (Oklahoma) (Ameriketako Estatu Batuak) (1981)[4][13] Panama Hiria (Panama) (1989)[4] Phoenix (Arizona) (Ameriketako Estatu Batuak) (1979)[4][14] Praga (Txekia) Pretoria (Hegoafrika) (1983)[4] Quezon Hiria (Filipinak) (1968)[4] Riga (Letonia) (2001)[4] San Frantzisko (Kalifornia) (Ameriketako Estatu Batuak) (1970)[4][15] San Jose (Costa Rica) (1984)[4] San Nicolás de los Garza (Mexiko) (1997)[4]

San Salvador (El Salvador) (1993)[4] Santo Domingo (Dominikar Errepublika) (1970)[4] Seul (Hego Korea) (1968)[4] Tegucigalpa (Honduras) (1974)[4] Uagadugu (Burkina Faso) (2008)[4] Ulan Bator (Mongolia) (1997)[4] Ulan-Ude (Errusia) (1996)[4] Varsovia (Polonia) (1995)[4] Versailles (Frantzia) (1986)[4] Vilnius (Lituania) (1998)[4]