Vigo
Galiziako hiria From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Vigo Espainiako Galizia autonomia erkideoko Pontevedrako probintziako hego-mendebaldean dagoen kostaldeko udalerria da, izen bereko itsasadarrean kokatutakoa (Rias Baixasen baitan) eta izen bereko eskualdearen hiriburua. Galiziako udalerririk populatuena da, eta baita espainiar estatuan probintzia bateko hiriburu ez den hiririk populatuena ere.
2006an 293.255 biztanle zituen eta 109.1 km²-ko azalera du. 22 parrokiatan banatuta dago.
Remove ads
Geografia
Ingurune naturala eta klima
2011. urtean, Europako Justizia Auzitegiak ebatzi zuen Vigok oraindik ez zuela bete hondakin urak arazteko betebeharra. Betebehar hori 2000. urterako bete beharrekoa zen.[1]
Mugakideak
Iparraldean Atlantiar Ozeanoa, ipar-ekialdean Redondelako udalerria, ekialdean Mos, hegoaldean O Porriño eta Gondomar, eta hego-ekialdean Nigran.
Remove ads
Historia
Antzinaroan, Vicus izena hartu zuen Erromatar Inperioaren garaian.
Aro modernoan, bestela, aipatzekoa da 1589an hiriak jasandako erasoaldia, Francis Drakek egindakoa. Denboran aurerrago, 1702ko urriaren 23an Randeko gudua izenekoa hiriaren uretan gertatu zen, alde batetik Ingalaterra eta Herbehereak eta bestetik Espainia eta Frantzia norgehiagoka militarrean zeudela, beti ere Espainiako Ondorengotzaren Gerraren barruan.
Mende bat ondoren, Napoleonen armada Vigotik egotzi zuten 1809ko martxoaren 28an, Pablo Morillo eta Bernardo González "Cachamuíña" militarrek gidaturik, horrelakorik lortzen lehenengo galiziar hiri bihurtuz.
XX. mendearen lehen herenean, hiriko kaia Ameriketara joan ziren milaka galiziarren abiapuntua izan zen. Bestela, hiriak suspertzea eduki zuen 1960ko eta 1970eko hamarkadetan izandako industrializazioari esker. 1975etik 1985era, aldiz, krisialdi ekonomikoak Vigo jo zuen, Euskal Herriko udalerri batzuetan gertatu legez. Hala ere, azken urteotan nolabaiteko errekuperazioa eduki izan dute.
Remove ads
Parrokiak
Alcabre (Santa Baia) | Beade (Santo Estevo) | Bembrive (Santiago) | Bouzas (San Miguel) | Cabral (Santa Mariña) | Candeán (San Cristovo) | Castrelos (Santa María) | Coia (San Martiño) | Comesaña (Santo André) | Coruxo (San Salvador) | Freixeiro (San Tomé) | Lavadores (Santa Cristina) | Matamá (San Pedro) | Navia (San Paio) | Oia (San Miguel) | Saiáns (San Xurxo) | San Paio (San Paio de Fóra) | San Xoán do Monte (San Xoán) | Sárdoma (San Pedro) | Teis (San Salvador) | Valadares (Santo André) | Vigo Centro | Zamáns (San Mamede).
Kultura
Galiziera
Gaur egun, hiritarren laurdena gutxi gora-behera galizieraduna da soilik (2001eko inkestaren arabera, %22.48a). Hala ere, XX. mendearen bigarren erdialdean hiri honetan hizkuntza horretan egindako ekoizpena sustatzen duten argitaletxe garrantzitsuak sortu dituzte, "Editorial Galaxia" eta "Edicións Xerais" besteak beste.
"A movida"
Sakontzeko, irakurri: «Movida viguesa»
Hirian 1980ko hamarkadan "A movida viguesa" izeneko kultura mugimendua burutu zuten, musika arloan punk eta new wave estiloa landuz batik bat. Orduko talde ezagunenen artean "Siniestro Total", "Golpes Bajos", "Os Resentidos", "Aerolineas Federales" eta "Semen Up" ditugu.
Remove ads
Demografia
Bilakaera (1900-2009)
| 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 2001 | 2009 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 23.259 | 41.213 | 53.100 | 65.012 | 85.272 | 137.873 | 144.914 | 197.144 | 258.724 | 278.050 | 287.282 | 297.332 |
Vigo Handia
"Vigo Handia" metropoli-guneak 14 udalerri barne hartzen ditu, Vigoko eskualdean dauden Bayona, Fornelos de Montes, Gondomar, Mos, Nigrán, Pazos de Borbén, O Porriño, Redondela, Salceda de Caselas, Soutomaior eta Vigo bera, eta bestetik Cangas, Moaña eta Salvaterra de Miño.
2005eko datuen arabrea (INE), 465.436 biztanle ditu eskualde osoak, %63a inguruan Vigon bizi zirelarik.
Remove ads
Kirolak
Real Club Celta de Vigo hiriko futbol talde nagusia da, 1923an sortutakoa eta tradizionalki Lehen Maila eta Bigarren Maila artean ibili izan dena. Inoizko posturik hoberena Lehen Mailan laugarrena izan zen 2002-03ko denboraldian, UEFAko Txapeldunen Ligan jokatzeko ahalbidetu zuena. Halaber, erregearen kopa hiru aldiz irabazi dute.
Politika
2007ko hauteskundeak
| Alderdia | Botoak | Zinegotziak |
| Alderdi Popularra | 66.574 | 13 |
| Espainiako Alderdi Sozialista | 44.563 | 9 |
| Bloque Nacionalista Galego | 28.116 | 5 |
Hedabideak
"Faro de Vigo" da hiriko egunkaririk irakurriena eta Galizia osoko kazetarik zaharrena.
Vigoar ospetsuak
- Teodosio Vesteiro (1847-1876), idazlea, kazetaria eta musika irakaslea-
- Leopoldo Eijo (1878-1968), apezpikua eta idazlea.
- Manuel Mur (1918-2003), zinemagilea eta idazlea.
- Carmen Avendaño (1954-), droga-trafikoaren aurkako ekintzailea.
- Antón Reixa (1957-), idazle, abeslari eta zinema zuzendaria. Os Resentidos musika taldeko kide ohia.
- Ivan Ferreiro (1970-), abeslaria.
- Carlos Núñez (1971-), gaitajolea.
Iruditegia
Vigoko udaletxea.
Mar de Vigo biltzar jauregia.
Galiziako Xuntaren ordezkaritza.
MARCO, Arte Garaikideko Museoa.
Bouzas terminala, Vigoko portua.
Erreferentziak
Ikus, gainera
Kanpo estekak
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads