Zaragoza

Zaragoza^[1] izen bereko probintziako hiriburua da, eta baita Aragoiko hiriburua eta hiri nagusia ere.

Artikulu hau Aragoiko hiriari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Zaragoza (argipena)».

Zaragoza
Espainiako udalerria
Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Espainia
Autonomia	Aragoi
Probintzia	Zaragozako probintzia
Alkatea	Jorge Azcón (en)
Izen ofiziala	Zaragoza
Posta kodea	50001–50022
INEk ezarritako kodea	50297
Herriburua	Zaragoza
Geografia
Koordenatuak	41°39′00″N 0°53′00″W
Azalera	973.780.000 m²
Altuera	211 m eta 200 m
Mugakideak	Alagón, La Muela, Bardallur, Bárboles, Pinseque, La Joyosa, Sobradiel, Utebo, Torres de Berrellén, Deustia, Castejón de Valdejasa, Zuera, Villanueva de Gállego, San Mateo de Gállego, Perdiguera, Villamayor de Gállego, La Puebla de Alfindén, Pastriz, El Burgo de Ebro, Fuentes de Ebro, Mediana de Aragón, Puebla de Albortón, Valmadrid, María de Huerva, Cadrete, Cuarte de Huerva, Épila eta Muel
Demografia
Biztanleria	686.986 (2024) 4.473 (2023)
352.371 (%51,3)   (%47) 322.626
Dentsitatea	0 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia	976
Ordu eremua	UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak	Betleem, Taxkent, Tijuana, Barnaul, Biarritz, Coimbra, Dalian, La Paz, La Plata, Skopje, Yulin, Zamboanga City, Tirana, Móstoles, Paue eta Zaragoza (en)
Matrikula	Z
zaragoza.es

Espainiako bosgarren hiririk handiena da 701.090 biztanlerekin (2010^[2]). Ebro ibaiak zeharkatzen du.

Geografia

Hiria gune estrategikoan dago, Ebro ibaiaren sakonunearen erdian eta Bartzelona, Bilbo eta Madrilen artean. Kokapen estrategiko hori erabakigarria izan zen hiriak XX. mendean izandako garapenean.

Klima

Datu klimatikoak (Zaragoza)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	10.3	13.3	16.6	18.7	23.2	27.7	31.5	31.0	26.7	20.7	14.3	10.7	20.4
Batez besteko tenperatura (ºC)	6.4	8.4	10.9	13.0	17.2	21.3	24.5	24.4	20.7	15.5	10.0	7.1	15.0
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	2.4	3.5	5.2	7.4	11.2	14.8	17.6	17.8	14.7	10.3	5.8	3.5	9.5
Pilatutako prezipitazioa (mm)	22	20	20	35	44	31	18	17	27	30	30	23	318
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)	4	4	4	5	6	4	3	2	3	5	5	5	50
Eguzki orduak	133	165	210	221	263	295	337	311	231	192	148	116	2614
Iturria: AEMET[3]

Banaketa administratiboa

Zaragozako barrutien mapa.

Zaragoza hamabi barrutik osatzen dute eta horiek, aldi berean, beste hainbat auzotan banaturik daude:

• 1. Barrutia: Casco Antiguo: San Pablo, El Gancho, La Magdalena, San Miguel, Tenerías, San Agustín.
• 2. Barrutia: Centro
• 3. Barrutia: Delicias: La Bombarda, La Bozada, Delicias, Monsalud, Parque Roma.
• 4. Barrutia: Universidad: Romareda, Ciudad Jardín, Casablanca, Rosales del Canal, Montecanal, Valdespartera y Arcosur.
• 5. Barrutia: San José: San José.
• 6. Barrutia: Las Fuentes: La Cartuja, Las Fuentes.
• 7. Barrutia: La Almozara: La Almozara, Puerta Sancho.
• 8. Barrutia: Oliver-Valdefierro: Valdefierro, Miralbueno, Oliver.
• 9. Barrutia: Torrero-La Paz: Torrero, La Paz, Torrecilla de Valmadrid.
• 10. Barrutia: Margen Izquierda: Actur-Rey Fernando, Zalfonada, Parque Goya, Arrabal, Barrio de Jesús, Vadorrey, Cogullada, Picarral, La Jota.
• 11. Barrutia: Barrios Rurales Norte: Juslibol, Movera, Santa Isabel, Montañana, Peñaflor, San Juan de Mozarrifar, San Gregorio, Urbanización El Zorongo
• 12. Barrutia: Barrios Rurales Oeste: Alfocea, Casetas, Garrapinillos, Monzalbarba, Venta del Olivar, Villarrapa.

Demografia

Biztanleriaren bilakaera

1900	1920	1940	1950	1960	1970	1981	1991	2001	2011
98.125	140.426	205.094	244.015	303.975	469.366	571.855	594.394	614.905	674.725

Ondarea

• Pilarko Ama Birjinaren Basilika
• Aljaferia jauregia

Argazkiak

• 
  Pilarreko basilika eguneko azken orduetan.
• 
  Aljaferia jauregiaren gaueko ikuspegia.
• 
  Antzoki erromatarra.
• 
  Uraren parke metropolitarra.

Jaiak eta ospakizunak

• Herriko jai nagusiak Pilarko Ama Birjinaren omenez ospatzen dira urriaren 12aren inguruan.

• Herriko patroia San Valero da (urtarrilaren 29a).

Zaragozar ospetsuak

• José Antonio Labordeta (1935-2010), idazlea, abeslaria eta politikaria.
• Soledad Puértolas (1947-), idazlea.
• Francho Nagore (1951-), hizkuntzalaria.
• Antonio Altarriba (1952-), idazlea.
• Santiago Auserón (1954-), abeslaria.
• Carlos Gonzalez (1960-), pediatra.
• Manolo Kabezabolo (1966-), abeslaria.
• Enrique Bunbury (1967-), abeslaria.
• Cristina Fallarás (1968-), kazetaria.
• Eva Amaral (1972-), abeslaria.
• Irene Vallejo Moreu (1979-), idazlea.
• Pilar Palomero (1980-), zinema zuzendaria.
• Alexandra Jiménez (1980-), aktorea.

Herri eta hiri senidetuak

Zaragozak honako hiri senidetuak ditu:^[4]

Paue, Frantzia Skopje, Mazedonia[5] Biarritz, Euskal Herria Móstoles, Espainia Betleem, Palestina[6][7][8] León, Nikaragua

La Plata, Argentina Zaragoza, Guatemala Tijuana, Mexiko Ponce, Puerto Rico Coimbra, Portugal[9] Zamboanga, Filipinak

Kyoto, Japonia Tirana, Albania[10] La Paz, Bolivia Cúcuta, Kolonbia Tolosa Okzitaniakoa, Frantzia Barnaul, Errusia

Dalian, Txina Yulin, Txina Mdina, Malta Córdoba, Argentina

Ikus, gainera

• Zaragozako udalerrien zerrenda