نقاش و معمار ایرانی ارمنیتبار From Wikipedia, the free encyclopedia
اِدمان آیوازیان (به ارمنی: Էդման Այվազյան)؛ (زادهٔ ۲۰ مرداد ۱۳۱۰[1] در تهران – درگذشتهٔ ۶ فروردین ۱۳۹۹ در لندن) نقاش، معمار و طراح ارمنیتبار اهل ایران بود. آیوازیان تنها هنرمند ایرانی است که به عضویت «انجمن سلطنتی نقاشان رنگ روغن انگلستان» پذیرفته شدهاست.[3][4]
نقاشی را از سیزده سالگی آغاز کرد و در شانزده سالگی موفق به دریافت «جایزهٔ نخست مسابقه بینالمللی نقاشان جوان تهران» شد. ۹ سال بعد جایزهٔ فرهنگ و هنر دوسالانه تهران را از آن خود ساخت و در پی آن در سال ۱۹۵۸ برای شرکت در دوسالانه ونیز برگزیده شد. آیوازیان نقاشی را در فرهنگستان هنرهای زیبای رم و معماری را از ۱۹۷۳ در انگلستان فرا گرفت.[1] طراحی و نظارت بر اجرای «هتل گاجره» و «دبیرستان ارمنی طوماسیان» از نخستین کارهای او پس از بازگشت به ایران بودند. از آثار دیگر اِدمان میتوان به طراحی داخلی مسجد فرودگاه بینالمللی ملک خالد ریاض، نقاشی دیواری سالن انتظار فرودگاه بینالمللی ملک عبدالعزیز، جده، نقاشی دیواری برای موزهٔ ملی عربستان سعودی و طراحی موزائیک برای مسجد جامع عمان اشاره کرد.[نیازمند منبع]
آیوازیان در طراحی سنگنبشتههای خط ثلث و کوفی و کاشیکاریهای مسجدهای عربستان، کویت و عمان از نقاشی اسلامی و ایرانی تأثیر پذیرفتهاست.
او تنها هنرمند ایرانی است که به عضویت «انجمن پادشاهی نقاشان رنگ روغن انگلستان» پذیرفته شدهاست. آثار آیوازیان در مسجدها، کلیساها، موزهها و بسیاری از اماکن عمومی و مجموعههای شخصی از جمله «موزهٔ سنت لازار» ونیز و همچنین خانهموزه آرام خاچاتوریان ایروان نگهداری میشوند.
او از دوران کودکی و دوران حرفهای خود میگوید:
«خیلی زود پدرم را از دست دادم. ۹ سال داشتم و بزرگترین فرزند خانواده بودم. ما چهار تا بچه بودیم و مادر به زحمت ما را بزرگ کرد. ناچار مرا به پرورشگاه اصفهان فرستادند و سه سال آنجا در مدرسه شاهعباس تحصیل کردم، خوب آن زمان جنگ بود و همه در مضیقه بودند، دوران سختی بود. بعد از سه سال به تهران بازگشتم و به مدرسه مهر رفتم در آنجا بهترین نمراتم در نقاشی بود بعد به دبیرستان تمدن رفتم. مدیر مدرسه تمدن هم مرا به عنوان دستیار به نقاشان توصیه میکرد. برای نقاشی سقف سفارت مصر، ناصر مانی به دنبال جوانی برای دستیاری میگشت و مدیر مدرسه تمدن مرا به وی پیشنهاد کرد. ساختمان سفارت آن زمان مصر، اکنون به موزه آبگینه و سفالینه تبدیل شدهاست. بعد انجمن مشاگویت (فرهنگ) درست شد که عدهای از جوانان را برای ادامه تحصیل به ارمنستان فرستاد. من در ابتدا به انگلیس رفتم و در رشته معماری درس آموختم و دیپلم معماری گرفتم. معماری را هم به این دلیل انتخاب کردم که در سالهای آخری که ایران بودم به این کار مشغول بودم، چون آن زمان هم مانند الان از نقاشی نمیشد گذران زندگی کرد. من برای یک معمار کارهای تزینات داخلی میکردم و به این ترتیب وارد عرصه معماری شدم.»
«من همیشه نقاشی را با طراحی کردن موضوع شروع میکنم و جزئیات مهم را آنچنان ثبت میکنم که شاید یک عکاس قادر به انجام آن نباشد. من انواع ابزارها را به کار میگیرم، ابزاری که سریعترین امکان را برای ثبت لحظههای بسیار کوتاه برایم میسر کند؛ گواش، زغال یا مرکب برای این منظور بسیار عالی هستند. هنگامی که رنگ روغن به همراه دارم تغییر ناگهانی شرایط آب و هوا، مخصوصاً، در انگلستان مرا مجبور میکند تا با نهایت سرعتی که میتوانم نقاشی کنم و عموماً بر خلاف میل باطنی با بومهای نیمهتمام به آتلیه برمیگردم و کار را با قلممو یا کاردک یا هرچیزی که دم دستم باشد به پایان میرسانم. در آتلیه، عموماً همزمان بر روی دو یا سه نقاشی کار میکنم این کار باعث میشود که من زمان کافی برای نقد و بررسی یا حتی تغییر کار را داشته باشم.»
آیوازیان در تاریخ ۶ فروردین ۱۳۹۹ (۲۵ مارس ۲۰۲۰) در سن ۸۸ سالگی براثر ابتلا به بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ و در لندن درگذشت.[4][5] او از حدود یک ماه پیش از مرگش برای بررسی دلیل نوسان فشار خون و سرگیجه به بیمارستان منتقل شده بود و پس از دو هفته با بروز نشانههای تب به بخش جداگانهای منتقل شد. سه روز پیش از مرگ، نیز نتیجه آزمایش کرونای او مثبت اعلام شده بود.[6]
پرتره آرام خاچاطوریان آهنگساز سرشناس ارمنی و تصاویر یادنامه تومانیان از آثار شاخص او بهشمار میآیند. نقاشی دیواری ۸٫۶ رنگ روغن در خانه توماس توماسیان که نمایی از داستان حماسی «داوید ساسونی» است نیز یکی از زیباترین نقاشیهای او است.[4]
وی در بیش از ۴۰ نمایشگاه انفرادی و گروهی حضورداشته است:[4]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.