الفبای سورابه
From Wikipedia, the free encyclopedia
سورابه (به سورابه: سُرَبِ، /suˈrabe/) الفبای مشتق گرفته از خط عربی میباشد که سابقاً از آن برای نوشتن لهجههای زبان بومی جزیرهٔ ماداگاسکار، زبان مالاگاسی از قرن ۱۵ میلادی به بعد به کار میرفته.[3]
سورابه سُرَبِ | |
---|---|
نوع | ابجد |
زبانها | زبان مالاگاسی |
دورهٔ زمانی | قرن ۱۵ میلادی به بعد |
سامانهٔ مادر | |
سامانهٔ خواهر | الفبای پگون، الفبای جاوی |
سابقاً محققین بر این باور بودند که الفبای سورابه از ارتباط مردم ساکن این جزیره با تجار عرب در طول منطقهٔ ساحل شرق آفریقا (سواحل) برای زبان مالاگاسی به وجود آمد.[4] اما محققینی اخیراً ادعا کردهاند که شاید این الفبا توسط مسلمانان اهل جزیرهٔ جاوه در سوی دیگر اقیانوس هند الفبای عربی را به ماداگاسکار آورده باشند.[5][6] شباهتهایی قابل توجه بین سورابه و الفبای پگون (خط عربی مورد استفاده برای زبانهای جاوه) وجود دارد.
واژهٔ «سورابه» از ترکیب دو واژهٔ «سوره»، وامواژه از عربی به معنی نوشتن، و «-به» به معنی بزرگ در مالاگاسی درست شدهاست. این وجه تسمیه میتواند به این معنی باشد که پیش از استفاده از خط عربی، نوشتار دیگری در ماداگاسکار، که «کوچکتر» بود، مانند نوشتاری مشتق از خط براهمی، مثل زبانهای اندونزی و مالزی.
اکثر متون تاریخی به سورابه در مورد فرمولهای سحر و جادو میباشند، اما متونی که شرح تاریخ در ارتباط با موضوع نیاکان اقوام ساکن جنوبشرق ماداگاسکار نیز وجود دارند. مسئلهٔ جالب این است که بدون هیچ اشارهای به دین اسلام، این متون ادعای اینکه نیاکان این اقوام با پیغمبر اسلام، محمد، و شهر مکه ارتباط داشتهاند.[4]
از قرن ۱۷ میلادی به بعد، الفبای سورابه در کل جزیرهٔ ماداگاسکار فراگیر شد و در اواخر قرن ۱۸ میلادی، پادشاه وقت ماداگاسکار (پیش از استعمار فرانسه)، دستور داد که متون تاریخی به خط سورابه به تمامی کودکان دربار آموزش داده شود. در سال ۱۸۲۳، شاه بعدی ماداگاسکار، با درخواست کمک از مبلغین مسیحی، الفبای لاتین را در ماداگاسکار رسمی نمود. از آن سال به بعد، الفبای رسمی مالاگاس لاتین میباشد.