برآکش
From Wikipedia, the free encyclopedia
بَرآکُش (به انگلیسی: Spoiler) وسیلهای است برای کاستن از نیروی برآر در هواگردها.
برآکشها صفحاتی بر روی سطح بال هستند که میتوانند از میان ماهیواره رو به بالا باز شوند. با این کار برآکش بهطور دقیق یک واماندگی کنترل شدهای را در بخشی از عقب بال پشت سر خود ایجاد میکند، که باعث کاهش شدید نیروی برآر آن قسمت بال میشود. برآکشها با ترمزهای هوایی متفاوتند. ترمزهای هوایی جهت افزایش نیروی پسار طراحی شدهاند در صورتی که نیروی برآر را به مقدار کمی تغییر میدهند. در صورتی که برآکشها بهطور چشمگیری نیروی برآر را کاهش میدهند در حالی که در پسار فقط افزایش محدودی را به وجود میآورد.
برآکشها در بادپرها هواپیماهای بدون موتور جهت کنترل سرعت فرود و همچنین دستیابی به یک فرود کنترل شده در نقطه مورد نظر استفاده میشوند. پایین آوردن دماغه هواپیما میتواند باعث افزایش سرعت فرود شود، هر چند برآکشها قادرند سرعت مطمئنه برای فرود ایجاد کنند.
هواپیماهای مسافربری هم معمولاً به برآکشها مجهز هستند. برآکشها گاهی برای فرود آمدن از ارتفاع پرواز افقی استفاده میشود تا هواپیما را جهت فرود آمدن تا ارتفاع پایینتر بدون استفاده از سرعت، کمک کند. استفاده از آنها محدود است، بهطوریکه جریان متلاطمی که در پشت آنها ایجاد میشود صدا و لرزش قابل توجهای را سبب میشود که امکان ناراحتی برای مسافران میباشد. برآکشها بهطور متفاوتی عمل میکنند تا کنترل چرخش را میسر سازند. در زمان نشستن اگر چه برآکشها تقریباً همیشه در بیشترین حالت مؤثر برای کمک به کاهش سرعت هواپیما استفاده میشود. افزایش نیروی پسار توسط برآکشها ایجاد میشود که بهطور مستقیم بر روی ترمزها اثر میکند. به هر حال آنچه که در واقع بدست میآید برآکشها باعث کاهش چشمگیر نیروی برآر میشوند از این رو وزن هواپیما از بالها به ارابه فرود منتقل میگردد که به چرخها اجازه میدهد که بهطور مکانیکی با کمترین تغییر در لغزیدن ترمز کنند. همچنین نیروی معکوس فشار موتور اغلب برای کمک به کاهش سرعت فرود استفاده میشود. برآکشها در هواپیماهای با موتور پیستونی خنکشونده با هوا برای جلوگیری از صدمات ناشی از سرد شدن موتور مورد نیاز هستند. در فرود بدون برآکشها سرعت هوا افزایش یافته و موتور در قدرت کم گرمای کمتری نسبت به حالت عادی ایجاد میکند. موتور ممکن است به سرعت سرد شده که باعث چسبندگی دریچهها، ترک سیلندر یا مشکلات دیگر شود. برآکشها با اجازه دادن به هواپیما برای اینکه با سرعت مطلوب فرود آید موقعیت را آرام میکنند در آن هنگام به موتور اجازه میدهد با تنظیمات قدرتی کار کند تا از سرد شدن سریع آن جلوگیری کند. (این بخصوص در موتورهای پیستونی توربوشارژ درست است، آنچه که دمای بالاتری نسبت به aspirated engine بهطور عادی تولید میکند).