From Wikipedia, the free encyclopedia
روز دروغ آوریل در بسیاری از کشورها به عنوان یک روز ویژه با گفتن دروغهایی به شوخی در ۱ آوریل گرامی داشته میشود.
دروغ اول آوریل | |
---|---|
نام خودمانی | روز تمام دروغها |
گونه | فرهنگ غربی |
اهمیت | جوکهای عملی، شوخی |
مراسم | کمدی |
تاریخ | ۱ آوریل |
تناوب | سالانه |
در برخی از کشورها (از جمله بریتانیا، اتریش، نیوزیلند و زیمبابوه) دروغگویی در این روز از صبح تا شب ادامه پیدا میکند و شخصی که قبل از شب، حقیقت را فاش کند یا شخصی که این دروغ را باور کند احمق آوریل (April Fool) لقب میگیرد.[1] اما در مناطق دیگر تا پایان ظهر ادامه دارد.
گمانهزنیهای مختلفی در مورد ریشهٔ این رسم مطرح است. یکی از معروفترین آنها پیدایش دروغ آوریل را به اقدام شارل نهم پادشاه فرانسه در سال ۱۵۶۴ نسبت میدهد که در هنگام اصلاح تقویم گریگوری جشنهای سال نو را از اول آوریل به اول ژانویه منتقل کرد. پس از آن مخالفان این تغییر همچنان در روز اول آوریل به دید و بازدید عید میرفتند دوستان و آشنایانشان این افراد را که بر برگزاری عید در روز اول آوریل اصرار داشتند، دست انداخته و سرِ کار گذاشته و آنها را «احمقهای آوریل» مینامیدند.[2]
بیش از شصت سال است که در ایران، شوخی سیزده نوروز از سوی چند روزنامهنگار ایرانی رواج پیدا کردهاست. آغاز ماه آوریل یک روز پیش از سیزده نوروز میباشد و این همزمانی دستآویزی شد که درسیزده نوروز که ویژه جشن، شادی و نیایش برای باران و باروری زمین است، زیر نام شوخی سیزده با مردم و دیگر رسانهها شوخی کنند.
اسماعیل پوروالی، روزنامهنگار سرشناس ایرانی که میان همکارانش به آقای مدیر شناخته شده بود، در ماهنامه روزگار نو در اردیبهشت ۱۳۷۰ خورشیدی در پاریس نوشت: «ما شمارهٔ سیزده فروردین سال ۱۳۲۲ شمسی روزنامهٔ «نبرد» را یکپارچه به صورت دروغ درآوردیم. یکی از این دروغها، نطقی بود از هیتلر، که در آن بحبوحهٔ جنگ، دستور آتشبس میداد و این مژدهای بود که همهٔ مردم از پیر و جوان، زن و مرد و بزرگ و کوچک را خوشحال میکرد. در کنار این دروغ شادیدهنده، دروغ آزاردهندهای که در آن روز بساط سیزده نوروز خیلیها را به هم ریخت، خبر فوت «حاج محتشم السلطنه» رئیس مجلس وقت بود، که چون در بین مردم تهران بهخصوص بازاریها وجهه و احترام و اعتباری خاص داشت. هزارها نفر راه خانهٔ او را درپیش گرفتند تا در مراسم تشییع جنازهاش شرکت کنند.» روزنامه نبرد در آن زمان به مدیریت خسرو اقبال اداره میشد، و از همکارانش نیز میتوان، محمود تفضلی، جواد فاضل، حسن ارسنجانی، جهانگیر تفضلی و اسماعیل پوروالی و سه، چهار تن دیگر که در آن قلم میزدند نام برد. اسماعیلپور والی، چند سال پیش در پاریس در گذشت.
در سالهای اخیر روزنامههای اصلاح طلب به این موضوع پرداختند. اولین بار ابراهیم نبوی در روزنامه نشاط خبر آزاد شدن عبدالله اوجالان (که طی یک عملیات جنجالی منسوب به آمریکا، اسرائیل و ترکیه ربوده و به ترکیه انتقال یافته بود) را منتشر ساخت.
یکی از جنجالیترین شوخی سیزده در ایران خبر کج شدن و احتمال سقوط برج میلاد بود که روزنامه شرق در آخرین شماره خود در سال ۱۳۸۳ منتشر ساخت. این شوخی توسط رسانههای اپوزیسیون جدی گرفته شد و به تحلیل آن پرداختند. برخی دیگر نیز آن را به برنامه اتمی ایران نسبت دادند. همچنین قیمت ملک در مناطق اطراف برج نیز برای مدتی کاهش یافت.[16] خبرگزاری میراث فرهنگی در سیزده فروردین ماه ۱۳۹۴ خبر از قول دفتر ملکه بریتانیا اعلام کرد: کوه نور را به ایران باز پس میدهیم.[17] این خبرگزاری سپس در یادداشتی به قلم شاهین سپنتا این خبر را «شوخی سیزده» این رسانه اعلام کرد و در این مورد نوشت:شوخی سیزده در ایران معمولاً بازتاب طنز گونه حقایق مختلف تاریخی و اجتماعی و گاه سیاسی است تا در یک روز شاد، تلنگری باشد به مخاطب رسانهها و توجه آنها را به گوشههای ناگفتهای از حقایق تاریخی و اجتماعی جلب کند.[18] در سال ۱۳۹۶ شمسی هم خبرهایی مبنی بر فوت آیت الله احمد جنتی در فضای مجازی منتشر شد که این خبر توسط کانال تلگرامی سخنگوی شورای نگهبان تکذیب شد.[19]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.