دستگاه غشایی درونی
گروهی از ساختارهای غشایی که در انتقال درون یاخته نقش دارند / From Wikipedia, the free encyclopedia
دستگاه غشایی درونی از غشاهای گوناگون شناور در سیتوپلاسم یاخته یوکاریوتی تشکیل شدهاست. این غشاها یاخته را به بخشهای کارکردی و ساختاری یا اندامکها تقسیم میکنند. در یوکاریوتها اندامکهای دستگاه غشایی درونی عبارتند از: پوشش هستهای، شبکهٔ آندوپلاسمی، دستگاه گلژی، لیزوزوم، وزیکول، اندوزوم و غشای پلاسما (یاختهای). این دستگاه در یک تعریف دقیقتر، مجموعهای از غشاهاست که یک واحد کارکردی و تکاملی را تشکیل میدهند که مستقیماً به هم پیوند دارند یا مواد را از طریق وزیکولها جابهجا میکنند. نکته مهم این است که غشاهای کلروپلاست یا میتوکندری جزو دستگاه غشایی درونی نیستند؛ گرچه برخی از اجزای این دستگاه از میتوکندری تکامل یافتهاند.
پوشش هستهای از دو لایه غشای لیپیدی دولایه ساخته شدهاست و محتوای هسته را در بر میگیرد. شبکهٔ آندوپلاسمی اندامکی سازنده (سنتزکننده) و انتقالدهنده است که در یاختههای گیاهی و جانوری در داخل سیتوپلاسم منشعب میشود. دستگاه گلژی مجموعهای از چند کیسه است که در آن مولکولها برای تحویل به سایر اجزای یاخته یا ترشح از یاخته بستهبندی میشوند. واکوئلها که هم در یاختههای گیاهی و هم در جانوران یافت میشوند (اگرچه در یاختههای گیاهی بسیار بزرگتر هستند)، مسئول حفظ شکل و ساختار یاخته و همچنین ذخیره مواد زائد هستند. وزیکول کیسهای غشایی نسبتاً کوچک است که مواد را ذخیره یا حمل میکند. اندامکی معروف به اشپیتزنکورپر نیز در قارچها یافت میشود که با رشد نوک نخینه در ارتباط است.