زبانهای پلینزیایی
From Wikipedia, the free encyclopedia
زبانهای پلینزیایی (به انگلیسی: Polynesian languages) یک خانواده زبانی گفتاری در جغرافیای پلینزی است که از نقاط دورافتاده جنوب مرکزی میکرونزی تا جزایر کوچک در شمال شرق جزایر سلیمان و همچنین وانواتو سخن گفته میشود. آرایهشناسان زبانی این شاخه را به عنوان هموندی از شاخه اقیانوسیهای خانواده بزرگتر و گوناگونتر آسترونزیایی دستهبندی میکنند.[2] پلینزیاییها دارای بسیاری ویژگیهای خاص فرهنگی هستند که فقط در حدود ۱۰۰۰ سال پیشرفت مشترک، از جمله پیشرفت مشترک زبانی، در مناطق تونگا و ساموآ در طول هزاره اول پیش از میلاد حاصل شده است.
پلینزیایی | |
---|---|
پراکنش: | پلینزی |
تبار: | آسترونزیایی
|
نیا: | نیاپلینزیایی |
زیرگروهها: |
پلینزیایی هستهای
|
گلاتولوگ | poly1242[1] |
تقریباً چهل زبان پلینزیایی وجود دارد. برجستهترین آنها تاهیتیایی، ساموآیی، تونگایی، مائوری و هاوایی هستند. از آنجا که بشر به نسبت اخیراً در جزایر پلینزی ساکن شده است و تنوع زبانی داخلی فقط در حدود ۲۰۰۰ سال پیش آغاز شده است، زبانهای پلینزیایی دارای اشتراکات بسیار زیادی هستند. هنوز هم بسیاری ریشه مشترک واژگانی در سراسر جزایر مختلف وجود دارد.
تمام زبانهای پلینزیایی شباهتهای زیادی به ویژه در واژگان دارند. واکهها (تقریباً همیشه a ,e، i ,o و u) غالباً در زبانهای نواده باقی ماندهاند. تغییرات همخوانها کاملاً منظم است؛ مثلاً سرزمین افسانهای بسیاری از مردم پلینزیایی، که به عنوان ساوایکی بازسازی شده است، در زبان مائوری نیوزیلند به صورت هاوایکی (جایگزینی س با هـ)، در جزایر کوک به صورت آوایکی (جایگزینی س با انسداد زبانی)، در هاوایی، بزرگترین جزیره در جزایر هاوایی، (جایگزینی س با هـ و ک با انسداد زبانی)، ساوایی، بزرگترین جزیره در ساموآ (جایگزینی ک با انسداد زبانی) و همچنین هاوایی در جزایر انجمن (جایگزینی س با هـ و ک با انسداد زبانی) نمود یافته است.[3]