زبان یونانی
زبانی در یونان / From Wikipedia, the free encyclopedia
زبان یونانی یا زبان اِلینیکا (به یونانی: Ελληνικά) یک زبان مستقل، از خانوادهٔ زبانهای هندواروپایی است که در یونان، قبرس، آلبانی و سایر مناطق مدیترانه شرقی و دریای سیاه بدان سخن گفته میشود. این زبان دارای طولانیترین تاریخ مستند میان زبانهای هندواروپایی زنده است که حداقل ۳۵۰۰ سال سابقهٔ نوشتاری را در بر میگیرد.[6] سامانهٔ نوشتاری زبان یونانی الفبای یونانی نام دارد که از الفبای فنیقی گرفته شده و مادر خطوط لاتین، سیریلیک، ارمنی، قبطی، گوتی و چندین خط دیگر بهشمار میرود.
یونانی | |
---|---|
Ελληνικά Ellīniká | |
بیان | [eliniˈka] |
زبان بومی در | یونان قبرس آلبانی ایتالیا ترکیه مصر |
شمار گویشوران | حدود ۱۳ میلیون[1] (بدون تاریخ) |
هندواروپایی
| |
الفبای یونانی | |
وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در | یونان قبرس اتحادیه اروپا شناختهشده بهعنوان زبان اقلیت در: آلبانی[3] ارمنستان[4][5] ایتالیا[3] رومانی[4] ترکیه اوکراین[4] |
کدهای زبان | |
ایزو ۱–۶۳۹ | el |
ایزو ۲–۶۳۹ | gre (B) ell (T) |
ایزو ۳–۶۳۹ | در زمانهای گوناگون:grc – زبان یونانی باستانell – زبان یونانیpnt – یونانی پونتیgmy – یونانی میسنیgkm – یونانی میانهcpg – یونانی کاپادوکیهایtsd – یونانی تساکونی |
زبانشناسی | 56-AAA-a (varieties:
56-AAA-aa to -am) |
نقشه گویشهای یونانی نوین |
زبان یونانی دارای نقش برجستهای در تاریخ جهان غرب و مسیحیت است. یونانی باستان به علت برخورداری از ادبیات غنی هنوز دوستداران فراوانی دارد. عده زیادی از مردم جهان مایل هستند آثار ارزشمند هومر، سوفکلس و آیسخولوس (آشیل) را به زبانی که این ادبیات در آن پدید آمده؛ مطالعه کنند. از یونانی همچنین برای واژهسازی علمی به ویژه در نجوم، ریاضیات و منطق و فلسفه استفاده میشود. عهد جدید، کتاب مقدس مسیحیان، به یونانی کوینه نوشته شده و مطالعات کلاسیک عمدتاً بر پایهٔ دو زبان یونانی و لاتین بنا شدهاست.
در اروپای دوران قدیم، کاربرد یونانی به عنوان زبان میانجی در حوزهٔ مدیترانه و آسیای غربی بسیار رایج بود. در نهایت نیز یونانی در امپراتوری بیزانس به صورت رسمی درآمد که این گونه از زبان به یونانی بیزانسی معروف است. یونانی نوین که گونهٔ امروزی آن است در دو کشور یونان و قبرس رسمی است، در هفت کشور به عنوان زبان اقلیت شناخته میشود و یکی از زبانهای رسمی اتحادیه اروپا بهشمار میرود. این زبان امروزه توسط حداقل ۱۳٫۴ میلیون نفر در یونان، قبرس، ایتالیا، آلبانی، ترکیه و در جوامع دور از وطن یونانی صحبت میشود.