سامانه پاداش مغز
From Wikipedia, the free encyclopedia
ریوارد سیستم (انگلیسی: Reward system) یا سیستم پاداش، سیستم پیام رسانی ویژه مغز است که بدن را از برطرف شدن نیازهایش آگاه میکند.[2]
آب روابط جنسی |
غذا مراقبت والدین |
سیستم پاداش به گروهی از ساختارهای مغزی اشاره دارد که در برابر محرکهای تقویتکننده یا لذت بخش نظیر مواد مخدر و داروهای اعتیاد آور فعال میشوند. هنگامی که افراد در معرض محرکی لذت بخش قرار میگیرند، مغز شروع به افزایش آزادسازی نُرُترنسمیتر (پیام آور عصبی) دوپامین میکند و فعالیت مناطق مغزی مرتبط با دوپامین افزایش مییابد. مسیر دوپامینی مزولیمبیک مهمترین منطقهٔ مغری مرتبط با لذت و پاداش است. این مسیر ناحیهٔ تگمنتوم شکمی را به هستههای آکامبنس متصل میکند. سیستم پاداش مغز مسئولیت تحریک (برای مثال «خواستن»، میل و تمایل به پاداش)، یادگیری مشارکتی (در درجهٔ اول تقویت مثبت و شرطی شدن کلاسیک) و احساس مثبت، به خصوص برای حالتهایی که لذت را به عنوان یک مؤلفهٔ اصلی میشناسند (برای مثال شادی، سرخوشی و اشتیاق) را بر عهده دارد.[1][3]
پاداش یک ویژگی جذاب از یک محرک است که یک رفتار اعتیادآور را در فرد القا میکند.[3] یک بررسی در زمینه علوم اعصاب، محرک مربوط به پاداش را به صورت روبرو توصیف کرده است، "هر محرک، جسم، رویداد، فعالیت یا وضعیتی که پتانسیل ایجاد رویکرد و مصرف آن را دارد، تعریف یک پاداش است."[3] در شرطیشدن فعال، محرک پاداش به عنوان یک تقویت کنندهٔ مثبت عمل میکند هرچند عکس (منطق) این موضوع نیز صادق است: تقویت کنندههای مثبت نیز پاداش محسوب میشوند.[3]
پاداشهای اولیه، دستهای از محرکهای پاداش هستند که به بقای موجودات و فرزندان آنها (فرگشت) کمک میکنند و شامل پاداشهای هوموستاتیک (برای مثال غذای خوشمزه) و پاداشهای وابسته به تولید مثل (مانند آمیزش جنسی یا مراقبت والدین) میشوند.[3][4] پاداشهای ذاتی، پاداشهای بی قید و شرطی هستند که برای ما جذاب و تحریککننده هستند زیرا ذاتاً لذت بخش هستند. پاداشهای بیرونی (برای مثال پول یا دیدن برد تیم مورد علاقه) پاداشهای شرطی هستند که رفتار جذاب و تحریک کنندهای دارند، اما ذاتاً لذت بخش نمیباشند.[3][5] در واقع پاداشهای بیرونی بعد از شرطیشدن کلاسیک با پاداشهای ذاتی احساس لذت را در فرد به وجود میآورند برای مثال محرک پول به عنوان یک پاداش بیرونی، از توانایی برای برقراری امکانات برای فرزندان که یک پاداش ذاتی میباشد استخراج میشود.[3]
بقا موجودات زنده به معنای حداکثر کردن ارتباطشان با محرکهای مفید و به حداقل رساندن ارتباط با محرکهای مضر میباشد. شناخت پاداشهای گوناگون موجب بیشتر شدن احتمال زنده ماندن و تولیدمثل با استفاده از تکنیکهایی همچون یادگیری مشارکتی میشود.[3] بنابراین، پاداش یک مکانیسم برای کمک کردن به افزایش آمادگی و سازگاری موجودات با محیط اطراف میباشد.[6]