From Wikipedia, the free encyclopedia
طومار، کاغذ نوشتههای لولهشده را میگویند.[1]
کلمه طومار عربی شده واژهای یونانی و به معنی نامه، کتاب، دفتر، صحیفه، مکتوب، نوشته دراز، نوشته لوله کرده، و لوله کاغذ درنوردیدهاست. طوماری، صفت نسبی به معنی خط و قلم جلی (قلم درشت) و در مقابل قلم غباری (قلم و خط بسیار ریز) است[2][3][4].
ریشهٔ این واژه یونانی است. آن را در مصر باستان از پاپیروس میساختهاند. عرض آن بیش از بدستی و درازا گاه تا سی ذراع بودهاست. در زبان پارسی میانه، به آن frawardag میگفتند.
در مصر باستان، ورقهای پاپیروس را از جهت عرض بههم میچسبانیدند و از آن نواری طویل ـ گاهی تا چند متر ـ میساختند و سپس روی آن مینوشتند. بعدها، این شکل کتابت مورد تقلید جوامع دیگر نیز قرار گرفت و بعضی فرمانها و مکتوبات را بهصورت طوماری تحریر میکردند.
در دورههای اسلامی نیز بسیاری از مکتوبات را بر روی کاغذهایی مینوشتند که از جانب طول بههم متصل میشدند و آنها را مانند کتابهای خطی آراسته و تذهیب میکردند. در عصر قاجار بیشتر قبالههای ازدواج و وقفنامهها را در کاغذهای طوماری مینوشتند. گاهی هم پشت کاغذهای اتصال یافته را برای استحکام بیشتر با پارچهای ظریف آستر میکردند[5][6] همچنین برای حفاظت طومارها از محفظه یا غلاف چرمی، چوبی، و فلزی استفاده میشد[7].
یکی از مهمترین علل استفاده از طومار، حفظ مطالب زیاد در فضا و حجمی کم است و علت دیگر آن را میتوان حفاظت اطلاعات مضبوط در آنها از آسیبها و حوادث طبیعی دانست.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.