قلوهسنگ
قطعهسنگی نسبتاً گرد به قطر 64 تا 256 میلیمتر / From Wikipedia, the free encyclopedia
قُلوهسَنگ[1][2] به سنگ رسوبی دانهداری گفته میشود که اندازه دانه آن بین ۶۴ تا ۲۵۶ میلیمتر بوده و از سنگریزه بزرگتر و از تختهسنگ کوچکتر باشد. قلوهسنگها محصول فرسایش تختهسنگها هستند و معمولاً توسط رودخانهها منتقل و رسوب میشوند.
قلوهسنگها عمدتاً بقایای سنگهایی هستند که آب رودها با خود به پایین دره آورده و لبههای شکستهشان کم و بیش گرد شدهاست. رانش زمین، حرکت گل و لای یا سایر حرکات زمین نیز قلوهسنگ ایجاد میکند. در سواحل صخرهای نیز به دلیل کوبش دائمی امواج قلوهسنگها میتوانند تشکیل شوند. قلوهسنگها معمولاً در مخلوطی با شن و ماسه ایجاد میشوند.
سنگی که بهطور عمده از قلوهسنگ تشکیل شدهاست را جوشسنگ مینامند. سنگفرش نیز از مواد قلوهسنگی ساخته شدهاست. قلوهسنگهای رودخانهای بیشتر در بستر جویبارهای کوهستانی که شیب متوسطی دارند، یافت میشود. یخچالهای طبیعی نیز از حاملان قلوهسنگها هستند.
قُلوه تلفظی فارسی از واژه کلیه است و به دلیل همانندی شکل این گونه سنگها به گردهٔ (کلیه) گوسفندی این نام را برای آن بهکار بردهاند.[3] به سنگهای گردشده به شکل کلیه بهطور کل قلوه گفته شده و اصطلاح قُلوهکَن شدن جامه نیز به معنی پاره شدن آن به اندازهی قلوه است.[4]