From Wikipedia, the free encyclopedia
ماهدوران خاتون (۱۵۰۰ آلبانی – ۳ فوریه ۱۵۸۱ بورسا) با نام گلبهار خاتون هم شناخته میشود، صیغه سلیمان قانونی و مادر فرزندش شاهزاده مصطفی بود. مرگ شاهزاده محمود در سال ۱۵۲۱ باعث شد مصطفی به عنوان شاهزاده ارشد ولیعهد شناخته شد و موقعیت ماهدوران افزایش یافت.
ماهدوران خاتون | |||||
---|---|---|---|---|---|
زاده | ۱۵۰۰ البانی | ||||
درگذشته | ۳فوریه ۱۵۸۱ بورسا | ||||
آرامگاه | |||||
همسر(ان) | سلیمان قانونی | ||||
فرزند(ان) | شاهزاده مصطفی | ||||
| |||||
خاندان | عثمانی (بواسطه ازدواج) |
ماهدوران، با تلفظ ترکی ماهیدوران (به ترکی استانبولی: Mahidevran)، به معنای کسی است که همیشه زیبا است یا کسی که هیچزمان زیباییاش تمام نمیشود یا کسی که زیبای همه زمانها است. برخی منابع نام او را گلبهار ذکر کردهاند بهمعنای کسی که مانند گل همیشه بهار است.[3]
دربارهٔ اصالت ماهدوران سلطان اختلاف است. به گفته سفیران ونیزی او اصالتی چرکسی داشتهاست.[4] نام پدر ماهدوران در اسناد معاصر عبدالله ذکر شدهاست که نشان میدهد او بردهای بوده که مسلمان شدهاست.[5] به گفته منابع دیگر ماهدوران دختر یک تاجر آلبانی بودهاست.[6][7]
ماهدوران جزء ۱۷ زن حرمسرای سلیمان در مانیسا بود و همراه با سه نفر دیگر روزانه ۴ آسپر دریافت میکرد. او شاهزاده مصطفی را در سال ۱۵۱۵ و در سن ۱۵ سالگی به دنیا آورد و به سوگلی سلیمان تبدیل شد.[8]
در سال ۱۵۲۰ سلیمان به سلطنت رسید و ماهدوران همراه فرزندانش به استانبول رفت. در سال ۱۵۲۱ شاهزاده محمود فرزند ارشد سلیمان فوت شد و مصطفی به عنوان بزرگترین پسر او ولیعهد سلطنت شد. در اوایل سلطنت سلیمان، ماهدوران با رقیب جدی رو به رو شد، خرم سلطان که بعداً به خاصگی و همسر عقدی سلیمان تبدیل شد.[9]
خرم درسال ۱۵۲۱ شاهزاده محمد و به دنبال آن چهار شاهزاده دیگر متولد شدند، این امر باعث کاهش قدرت ماهدوران در حرمسرای سلیمان شد. دشمنی میان ماهدوران و خرم تا حدودی توسط حفصه سلطان مادر سلیمان سرکوب میشد اما بعد از مرگ او دشمنی آنها شدت گرفت تا جایی که ماهدوران با شدت خرم را کتک زد و سلیمان برای کنترل بهتر ماهدوران را به مانیسا فرستاد، این اوضاع به سود خرم به عنوان تنها زن موردعلاقه سلطان و با کنترل کردن حرمسرا و قصر امپراتوری تمام شد.[10]
ماهدوران در سال ۱۵۳۴ همراه با مصطفی به مانیسا رفت. وی مسئول اداره حرمسرای پسرش در مانیسا بود. وی نقش اساسی در تربیت فرزندان مصطفی داشت. به گفته سفیرانی که از مانیسا دیدن کرده بودند دادگاه مصطفی همانند دادگاه پدرش بود و مادرش نقش اصلی در این مورد داشت در سال ۱۵۴۱ مصطفی به آماسیه فرستاده شد.[9]
تا سال ۱۵۴۴ سه پسر دیگر سلیمان دارای پست استانی شدند و همه آنها برای رسیدن به تاج تخت با یکدیگر رقابت کردند و ماهدوران تا پایان عمر پسرش تلاش کرد از او در مقابل رقیبان سیاسی محافظت کند. در نهایت شاهزاده مصطفی به دسیسههای خرم سلطان و رستم پاشا متهم به شورش علیه سلیمان شد و به فرمان او اعدام شد. بعد از مرگ شاهزاده مصطفی ماهدوران همراه با عروسان و نوادگانش به بورسا تبعید شد.[11]
ماهدوران سلطان در طی چندین سال پس از اعدام مصطفی زندگی آشفتهای داشت. وی برای آماده شدن آرامگاه پسرش در بورسا تمام دارایی خود را استفاده کرد و در فقر شدید زندگی میکرد. ۱۳ سال بعد از مرگ مصطفی، در سال ۱۵۶۶ سلطان سلیمان درگذشت و پسر خرم سلطان، سلیم دوم به پادشاهی رسید. با این که ماهدوران زمان طولانی در فقر به سر برد اما چند سال آخر عمرش تا زمان وفاتش بسیار بهتر سپری شد، زیرا سلطان سلیم برای وی حقوقی کافی در نظر گرفت و عمارتی در بورسا برایش خریدار کرده و خدم و حشم زیادی را برای خدمت به او به کار گرفت. ماهدوران در زمان پادشاهی مراد سوم در ۳ فوریه ۱۵۸۱ درگذشت و در کنار قبر پسرش دفن شد.[12]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.