ماکسیمیلیان روبسپیر
ژورنالیست، وکیل، و سیاستمدار فرانسوی / From Wikipedia, the free encyclopedia
ماکسیمیلیان فرانسوا ماری ایزیدور دو روبِسپیر (به فرانسوی: Maximilien François Marie Isidore de Robespierre) (زادهٔ ۶ مه ۱۷۵۸ – درگذشتهٔ ۲۸ ژوئیه ۱۷۹۴) حقوقدان و دولتمرد فرانسوی بود که تبدیل به یکی از معروفترین و اثرگذارترین و البته جنجالیترین چهرههای انقلاب فرانسه شد. او به عنوان یکی از اعضای مجلس طبقاتی اتاژنرو، مجلس ملی مؤسسان و باشگاه ژاکوبنها، برای تحقق اهدافی از قبیل حق رأیگیری مردانه جهانی،[1] حق رأی برای رنگینپوستان، یهودیان، بازیگران و کارگران خانگی، لغو شرط تجرد روحانیون مسیحی، و لغو شرکت فرانسه در تجارت برده در اقیانوس اطلس فعالیت میکرد. روبسپیر در سال ۱۷۹۱ به عنوان «دادستان عمومی» منصوب شد و از آن پس، نماینده پرسروصدای شهروندان مردی بود که تریبون سیاسی نداشتند، و به دنبال پذیرش بدون محدودیت آنها در گارد ملی فرانسه، مناصب عمومی و درجات بالای ارتش بود و برای تحقق حق درخواست و حق حمل اسلحه در دفاع از خود تلاش میکرد.[2][3][4] روبسپیر در شورشی که منجر به سقوط پادشاهی فرانسه در ۱۰ اوت ۱۷۹۲ و تشکیل کنوانسیون ملی فرانسه شد نقش مهمی ایفا کرد.[5] هدف او ایجاد یک فرانسهٔ واحد و تفکیکناپذیر (جمهوری اول فرانسه)، ایجاد برابری در برابر قانون، لغو حقوق و امتیازهای ویژه و انحصاری، و دفاع از اصول دموکراسی مستقیم بود.[6] او به دلیل پایبندی سختگیرانه به ارزشهای اخلاقی، «فسادناپذیر» لقب گرفته بود.
ماکسیمیلیان روبسپیر | |
---|---|
از رهبران انقلاب فرانسه | |
از اعضای کمیته نجات ملی انقلاب فرانسه | |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ماکسیمیلیان فرانسوا ماری ایزدور دو روبِسپیر ۶ مهٔ ۱۷۵۸ آراس |
درگذشته | ۲۸ ژوئیهٔ ۱۷۹۴ (۳۶ سال) پاریس، اعدام با گیوتین |
ملیت | فرانسه |
حزب سیاسی | ژاکوبن |
محل تحصیل | دبیرستان لویی لوگران (وابسته به دانشگاه پاریس) |
پیشه | حقوقدان، سیاستمدار |
امضا |
روبسپیر که یکی از اعضای کمون پاریس (۱۷۹۲) بود، در سپتامبر ۱۷۹۲ به نمایندگی کنوانسیون ملی فرانسه برگزیده شد اما خیلی زود به خاطر تلاش برای ایجاد حکومت سهنفره یا دیکتاتوری مورد انتقاد قرار گرفت. در آوریل ۱۷۹۳، روبسپیر ژاکوبنها را فراخواند تا نیروی نظامیای موسوم به «ارتش پابرهنگان» را برای اجرای قوانین انقلابی و از میان برداشتن عوامل توطئهٔ ضدانقلابی تشکیل بدهند، که منجر به شورش مسلحانهٔ ۳۱ مه تا ۲ ژوئن ۱۷۹۳ شد. روبسپیر اعلام کرد که به خاطر بیماری قصد دارد استعفا بدهد اما در ماه ژوئیه به عنوان یکی از اعضای نهاد قدرتمندی به نام کمیتهٔ امنیت عمومی منصوب شد و دادگاه انقلابی را بار دیگر سازماندهی کرد. طی دورهٔ وحشت، دستکم ۳۰۰٬۰۰۰ متهم دستگیر شدند که از این میان ۱۷٬۰۰۰ نفر اعدام شدند و احتمالاً ۱۰٬۰۰۰ نفر نیز در زندان یا بدون محاکمه جان باختند.[7][8][9]
هرچند روبسپیر همیشه متحدان همفکری داشت، اما خشونتی که با انگیزههای سیاسی از سوی گروه مونتانی به کار بسته و ترویج میشد، باعث گردید افراد بسیاری از جمله اعضای کنوانسیون ملی و عموم مردم، از این گروه بُریده و با آن دشمن شوند.[10] در نهایت روبسپیر و متحدانش در ۲۷ ژوئیه ۱۷۹۴ در تالار شهر پاریس دستگیر شدند. حدود ۹۰ نفر از جمله خود روبسپیر، طی روزهای بعد اعدام شدند. این رویدادها نقطهٔ شروع دورهای موسوم به «واکنش ترمیدوری» بود.[11]
روبسپیر، به خاطر عقاید و سیاستهایش، در زمانهٔ خود چهرهای جنجالی و تفرقهانگیز بود و تا به امروز نیز چنین است.[12] میراث و کارنامهٔ او کماکان موضوع بحث عمومی و دانشگاهی است.[13][14][15] از نظر برخی، روبسپیر نظریهپرداز اصلی انقلاب فرانسه و تبلور نخستین تجربهٔ دموکراتیک این کشور است، و از نظر برخی دیگر، مظهر و تجسم وحشت.