From Wikipedia, the free encyclopedia
محمد واعظ زاده خراسانی (زاده ۵ اسفند ۱۳۰۴ مشهد – درگذشته ۲۸ آذر ۱۳۹۵ مشهد) محقق و متفکر اسلامی معاصر، استاد دانشگاه فردوسی مشهد، مؤسس دانشگاه مذاهب اسلامی و نخستین دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی بود. وی علوم دینی را در حوزههای علمیه نجف، مشهد و قم نزد سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمدرضا گلپایگانی، سید روحالله خمینی و سیدمحمد حسین طباطبائی آموخته بود.[1][2][3]
محمد واعظزاده خراسانی | |
---|---|
زادهٔ | ۵ اسفند ۱۳۰۴ |
درگذشت | ۲۸ آذر ۱۳۹۵ (۹۰ سال) |
آرامگاه | حرم علی بن موسی الرضا (رواق دارالعباده) |
ملیت | ایران |
تحصیلات | اجتهاد |
محل تحصیل | حوزه علمیه مشهد، حوزه علمیه نجف، حوزه علمیه قم |
پیشه | استاد دانشگاه |
شناختهشده برای | تقریب مذاهب اسلامی |
آثار برجسته | نخستین دبیرکل مجمع تقریب مذاهب اسلامی، مؤسس دانشگاه مذاهب اسلامی |
عنوان | علامه |
وبگاه |
وی در سال ۱۳۰۴ خورشیدی (۱۳۴۳ (قمری)) در مشهد و در یک خانواده روحانی که تا چند نسل از وعاظ نامی خراسان بودهاند دیده به جهان گشود. خاندان وی حدود دویست سال در راه وعظ و تدریس علوم به مسلمانان فعالیت داشتهاند.[4] وی از اوایل تحصیلات حوزوی هنگامیکه هنوز از سطح فارغ نشده بود، از بیانات قرآنی و تفسیری پدر خود حاج شیخ مهدی واعظ خراسانی، نخست در نجف در سالهای ۱۳۱۸ تا ۱۳۲۱ و سپس در مشهد از سال ۱۳۲۱ تا ۱۳۲۹ در مسجد گوهرشاد بهره فراوان برد.[5] وی داماد سید میرزا هاشم میردامادی و شوهر خاله سید علی خامنهای بود.
وی پس از گذراندن دوره مکتبخانه و مدرسه در سال ۱۳۱۸ شمسی همراه پدرش راهی نجف شد و تا اواسط سال ۱۳۲۱ در آنجا ادبیات و مقدمات و سطوح ابتدایی فقه و اصول را فراگرفت. در این سال به مشهد مراجعت نمود و در حوزه علمیه مشهد تحصیلات حوزوی را تا سال ۱۳۲۸ در رشتههای مختلف علوم اسلامی اعم از نقلی و عقلی و معارف و نیز سطوح عالی و بخشهایی از درس خارج فقه و اصول را نزد استادان آن حوزه مانند: سید یونس اردبیلی، میرزا احمد کفایی خراسانی، میرزا مهدی اصفهانی، حاج شیخ هاشم قزوینی، حاج شیخ مجتبی قزوینی، حاج شیخ کاظم دامغانی و دیگران طی نمود. وی در شهریور سال ۱۳۲۸ شمسی به حوزه علمیه قم منتقل و طی یازده سال از درسهای سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمد حجت، سید صدرالدین صدر، سید محمدرضا گلپایگانی و محمدعلی اراکی و چند سال از درس اصول سید روحالله خمینی و از درس فلسفه سید محمدحسین طباطبایی استفاده نموده و در علوم نقلی و عقلی از ایشان اجازه اجتهاد دریافت کرد، و همچنین اجازه نقل حدیث را از علمای مشهور مانند علامه شیخ آقابزرگ تهرانی، محمد صالح حائری مازندرانی و اجازه شفاهی از سید حسین طباطبایی بروجردی اخذ نمود.[3] وی در حوزه علمیه قم در تدوین کتاب حدیث بزرگ جامع احادیث الشیعه نزد سید حسین طباطبایی بروجردی شرکت داشت. در این دوره وی از مؤسسین و نویسندگان مجله قدیمی و پربار «درسهایی از مکتب اسلام» بود که از سال ۱۳۳۷ در قم انتشار یافت و با توجه به وجهه و شهرت نویسندگان و گردانندگان آن با موفقیت همراه شد. اعضای دیگر هیئت تحریریه این مجله آقایان سید موسی صدر، علی دوانی، جعفر سبحانی، مجدالدین محلاتی، ناصر مکارم شیرازی، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، حسین نوری همدانی و سید مرتضی جزایری بودند.[6] وی همچنین در حوزه علمیه قم با سید علی سیستانی هم مباحثه بود.[7]
وی پس از مراجعت از قم و استقرار در مشهد در سال ۱۳۳۹ به کانون نشر حقایق اسلامی که محمدتقی شریعتی مؤسس آن بود رفتوآمد داشت و بعضاً به جای شریعتی تفسیر میگفت.[8] در همین سال از وی به جهت تدریس در دانشگاه فردوسی مشهد دعوت بعمل آمد و با تشویق سید محمد بهشتی در دانشکده معقول و منقول سابق (دانشکده الهیات و معارف اسلامی کنونی) در رشته تاریخ فقه جعفری به تدریس مشغول گردید.
در پی استعفای واعظ زاده خراسانی در سال ۱۳۸۰ از سمت دبیرکلی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، سید علی خامنهای در تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۸۰ محمدعلی تسخیری را به این سمت منصوب کرد، در متن حکم علی خامنهای به تسخیری آمدهاست:[9]
اکنون که جناب علّامه فرزانه آقای حاج شیخ محمد واعظزاده پس از سالها تلاش مفید در مقام دبیر کلی مجمع تقریب مذاهب اسلامی از سمت خود استعفا کردهاند، ضمن تقدیر صمیمانه از سعی مشکور ایشان، جنابعالی را به دبیر کلی آن مجمع منصوب میکنم.
واعظ زاده در زمینههای تفسیر قرآن، فقه، فقه الحدیث، تاریخ تفسیر، تاریخ حدیث، تاریخ علوم عقلی، تاریخ فقه، قواعد فقه، تاریخ علوم اسلامی، تاریخ اسلام و فلسفه و کلام به تدریس و ارشاد دانشجویان همت گماشت و سالها به عنوان استاد تمام وقت در دانشگاههای مختلفی چون علوم اسلامی رضوی مشهد، دانشگاه تربیت مدرس و دانشکده الهیات دانشگاه تهران به تربیت دانشجویان جوان پرداخته و تا واپسین ماههای عمر خویش به این مهم اشتغال داشت.
وی از اکثر کشورهای اسلامی دیدار نمود و با مقامات سیاسی، اندیشمندان و شخصیتهای برجسته جهان اسلام تماس حاصل کرد و در دهها کنگره بینالمللی سخنرانی نمود.
وی روز یکشنبه ۲۸ آذر ۱۳۹۵ در سن ۹۰ سالگی در منزل خود در مشهد درگذشت.[11] پیکر وی فردای آن روز از محل مهدیه مشهد به سمت حرم علی بن موسی الرضا با حضور قشرهای مختلف مردم، استادان دانشگاه، روحانیون و تعدادی از مسئولان استانی و کشوری تشییع و در رواق دارالعباده به خاک سپرده شد.[12]
روز ۱۸ اسفندماه ۱۳۹۵ پس از برگزاری مراسم نکوداشت واعظزاده خراسانی، کتابخانه دانشگاه مذاهب اسلامی با حضور علما و شخصیتهای برجسته در عرصه تقریب مذاهب اسلامی به نام واعظزاده نامگذاری شد.[15][16]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.