مرفین
داروی مسکن قوی / From Wikipedia, the free encyclopedia
مُرفین (به فرانسوی: Morphine)[2](به انگلیسی: morphine) یا Morf مولکولی آلکالوئیدی از خانوادهٔ اپیوئیدها است که بهطور طبیعی، در شیرهٔ گیاه خشخاش (تریاک) یافت شده و با تأثیر مستقیم بر دستگاه عصبی مرکزی، موجب اثراتی همچون کاهش درد و اضطراب و افزایش سرخوشی میشود. تأثیرات مرفین بر دستگاه عصبی انسان، آن را در ردهٔ پرکاربرترین داروهای ضد درد قرار دادهاست؛ اما همین اثرات، احتمال سوءمصرف مرفین را نیز افزایش میدهند. در عرصهٔ پزشکی، مرفین برای مدیریت دردهای مزمن و دردهای حاد کاربرد داشته و معمولاً برای تسکین دردهای ناشی از سکتهٔ قلبی، سنگ کلیه و زایمان تجویز میشود. مرفین را میتوان از طریق دهان، تزریق عضلانی، تزریق زیرجلدی، تزریق وریدی، اپیدورال یا شیاف مصرف کرد. اوج اثرات مرفین با تزریق وریدی، پس از حدود ۲۰ دقیقه و با مصرف از راه دهان، پس از حدود ۶۰ دقیقه نمایان میشوند و ۳ تا ۷ ساعت ادامه مییابند. لازم است ذکر شود که فرمولاسیونهایی از مرفین با مدتزمان اثرگذاری طولانیتر نیز یافت میشوند.
دادههای بالینی | |
---|---|
نامهای تجاری | Mscontin, Oramorph |
AHFS/Drugs.com | monograph |
ردهبندی داروهای بارداری |
|
میزان وابستگی | زیاد |
روش مصرف دارو | تدخین، استنشاق، خوراکی، تزریق وریدی و عضلانی |
کد ATC | |
وضعیت قانونی | |
وضعیت قانونی |
|
دادههای فارماکوکینتیک | |
زیست فراهمی | 20-40% (oral), 36-71% (rectally),[1] 100% (IV/IM) |
پیوند پروتئینی | ۳۰–۴۰٪ |
متابولیسم | کبد ۹۰٪ |
نیمهعمر حذف | ۲–۳ ساعت |
دفع | Renal 90%, biliary 10% |
شناسهها | |
| |
شمارهٔ سیایاس |
|
پابکم CID | |
IUPHAR/BPS | |
دراگبنک |
|
کماسپایدر |
|
UNII | |
KEGG |
|
ChEBI | |
ChEMBL |
|
CompTox Dashboard (EPA) | |
ECHA InfoCard | 100.000.291 |
دادههای فیزیکی و شیمیایی | |
فرمول شیمیایی | C17H19NO3 |
جرم مولی | ۲۸۵٫۳۴ g·mol−1 |
مدل سه بعدی (جیمول) | |
نقطه ذوب | ۲۵۵ درجه سلسیوس (۴۹۱ درجه فارنهایت) |
نقطه جوش | ۱۹۰ درجه سلسیوس (۳۷۴ درجه فارنهایت) |
حلالیت در آب | HCl & sulf. : 60میلیگرم در میلیلیتر (دمای C°۲۰) |
| |
| |
(صحتسنجی) |
درصد مرفین موجود در تریاک خشک شده ممکن است بین ۴٪ تا ۲۱٪ باشد.[3] مرفین اولین آلکالوئیدی است که در سال ۱۸۰۳ از تریاک استخراج شد.
مکانیسم تأثیر آن از طریق تأثیر بر دستگاه عصبی مرکزی است که احساس درد را کاهش میدهد. مرفین دارویی به شدت اعتیادآور بهشمار میآید. وابستگی جسمی و روانی به آن بهسرعت ایجاد میشود.