هندسه مولکولی هشت وجهی
From Wikipedia, the free encyclopedia
در شیمی، هندسه مولکولی هشت وجهی، که به آن مربع دو هرمی نیز میگویند، شکل ترکیباتی را با شش اتم یا گروههایی از اتمها یا لیگاندهایی که بهطور متقارن در اطراف یک اتم مرکزی چیده شدهاند، توصیف میکند و راس یک هشت وجهی را مشخص میکند. هشت وجهی هشت وجه دارد. هشت وجهی یکی از جامدات افلاطونی است. اگرچه مولکولهای هشت وجهی معمولاً یک اتم در مرکز خود دارند و هیچ پیوندی بین اتمهای لیگاند وجود ندارد. نمونههایی از ترکیبات هشت وجهی عبارتند از هگزا فلوراید گوگرد SF6 و هگزا کربونیل مولیبدن Mo(CO)6. اصطلاح «هشت وجهی» تا حدودی توسط شیمیدانان استفاده میشود و بر هندسه پیوندها به اتم مرکزی تمرکز میکند و تفاوت بین خود لیگاندها را در نظر نمیگیرد؛ مثلاً، [Co(NH
3)
6]3+، که به دلیل جهتگیری پیوندهای N-H از نظر ریاضی هشت وجهی نیست، به عنوان هشت وجهی شناخته میشود.
مفهوم هندسه هماهنگی هشت وجهی توسط آلفرد ورنر برای توضیح استوکیومتری و ایزومریسم در ترکیبات هماهنگی ایجاد شد. بینش او به شیمیدانان اجازه داد تا تعداد ایزومرهای ترکیبات هماهنگ را منطقی کنند. کمپلکسهای هشت وجهی فلزات انتقالی حاوی آمینها و آنیونهای ساده اغلب به عنوان کمپلکسهای نوع ورنر خوانده میشوند.