هوتکیان
دودمان پادشاهی افغانتبار / From Wikipedia, the free encyclopedia
هوتکیان (پشتو: د هوتکيانو ټولواکمني) دودمانی پادشاهی بود که بهدست افغانهای غلجی بنیان نهاده شد و طی دههٔ ۱۷۲۰ بر مناطقی از ایران و افغانستان حکومت کرد.[2][3] این دودمان در آوریل ۱۷۰۹ بهدست میرویس خان هوتک که رهبری شورشی موفقیتآمیز در برابر شاهنشاهی رو به زوال ایران صفوی در جنوب افغانستان کنونی را به عهده داشت، پایهگذاری شد.[2]
دودمان هوتکی پادشاهی هوتکیها د هوتکیانو ټولواکمنی | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۱۷۰۹ میلادی–۱۷۳۸ میلادی | |||||||||||
نقشه هوتکیان در بزرگترین گستره خود | |||||||||||
پایتخت | قندهار (۱۷۰۹ میلادی – ۱۷۲۲ میلادی), (۱۷۲۶ میلادی –۱۷۳۸ میلادی) اصفهان (۱۷۲۲ میلادی – ۱۷۲۹ میلادی) | ||||||||||
زبان(های) رایج | زبان پشتو (زبان ادبی و شعری)[1] زبان فارسی (زبان ادبی و شعری)[persian-alpha 1][1] | ||||||||||
دین(ها) | اسلام، مذهب سنی (دین رسمی) | ||||||||||
حکومت | پادشاهی مطلقه | ||||||||||
امیر | |||||||||||
• ۱۷۰۹ میلادی – ۱۷۱۵ میلادی | میرویس هوتکی | ||||||||||
• ۱۷۱۵ میلادی – ۱۷۱۷ میلادی | عبدالعزیز هوتکی | ||||||||||
• ۱۷۱۷ میلادی – ۱۷۲۵ میلادی | محمود هوتکی (محمود افغان) | ||||||||||
• ۱۷۲۵ میلادی – ۱۷۳۰ میلادی | اشرف هوتکی (اشرف افغان) | ||||||||||
• ۱۷۲۵ میلادی – ۱۷۳۸ میلادی | حسین هوتکی | ||||||||||
دوره تاریخی | عصر جدید اولیه | ||||||||||
• شورش میرویس هوتکی | ۲۱ آوریل ۱۷۰۹ میلادی | ||||||||||
۲۱ مارس ۱۷۳۸ میلادی | |||||||||||
|
میرویس در سال ۱۷۱۵ به مرگ طبیعی درگذشت و برادرش عبدالعزیز هوتک جانشین او شد. مدتی از حکمرانی او نگذشته بود که بهدست برادرزادهاش محمود کشته شد. محمود به سمت پایتخت ایران، اصفهان، لشکر کشید و شاه سلطان حسین را از پادشاهی خلع کرد و خودش شاه ایران شد. پسرعمویش اشرف پس از کودتایی در سال ۱۷۲۵ جانشین محمود شد. با این حال، اشرف تاجوتخت را برای مدت طولانی حفظ نکرد، زیرا فاتح ایرانی نادرقلی بیگ (بعدها نادرشاه) طی نبرد دامغان در ۱۷۲۹ او را شکست داد و اشرف به جنوب افغانستان گریخت. در سال ۱۷۳۸، نادر حکومت هوتکیان به رهبری حسین هوتکی را پس محاصره طولانی قندهار سرنگون کرد. سپس، نادرشاه شروع به سازماندهی دوباره حاکمیت ایران بر مناطقی کرد که دههها پیش بهدست رقبای اصلی ایران — امپراتوریهای عثمانی و روسیه — از دست رفته بودند.[4]