From Wikipedia, the free encyclopedia
پیمان جده در سال ۲۰۰۰ به ناسازگاری مرزی عربستان سعودی و یمن که ریشهاش در خواستههای مرزی عربستان در سال ۱۹۳۴ بود، پایان بخشید.[1][2]
ریشه این درگیری دیرپا به پیمان مرزی طائف در سال ۱۹۳۴ و مرزبندیای که ۳ سال پس از آن انجام شد برمیگردد. گُنگ بودن جای مرز به خواستهای سرزمینی رو در روی عربستان سعودی و یمن در درازای سده بیستم انجامید که با خواستههای کهن پیش از استعمار و گمانآلود بودن قلهای که نامش در پیماننامه آمدهبود، این ناهماهنگیها پیچیدهتر هم شد.[2]
دو جنگ بر سر مرز در گرفت: در سال ۱۹۳۴ و در سال ۱۹۶۹. در میانههای دهه ۱۹۹۰ دو کشور، در آغاز با یادداشت همکاری فوریه ۱۹۹۵، و سپس در تابستان ۱۹۹۷ با نشستی در دریاچه کوموی ایتالیا که «خط کومو» موقتی را پدید آورد، نیاز به یک مرز روشن و پذیرفته را بازگو کردند.[3]
با این همه، پیشرفتها در سه سال آینده به در بسته خورد و کند شد. چرایی این کُندی، تا اندازهای به این برمیگشت که دو کشور درباره اینکه آبهایشان در دریای سرخ درست در کجا باید مرزبندی شود به چالش برخوردند. از همین روی بود که یک رشته زدوخوردهای مرزی مانند رویارویی میان نیروهای لشگری یمن و عربستان سعودی بر سر جزیره دویمه (که در جنوب جزایر فراسان جای دارد) در ژوئیه ۱۹۹۸ درگرفت.[4]
در ماه مه سال ۲۰۰۰، ولیعهد عربستان سعودی برای نخستين بار به یمن رفت و دهمین سالگرد يكپارچگي یمن شمالی و جنوبی را گرامی داشت. اندکی پس از این دیدار و یک رشته گفتگوهای دیپلماتیک فشرده، سرانجام دو كشور پيمان جده را در ۱۲ ژوئن ۲۰۰۰ در شهر بندری عربستان امضا کردند تا از ماه ديگر پياده شود.
امضاکنندگان این پيمان وزیران خارجه هر دو کشور و همچنین عبدالرحمن بگامال دستيار نخست وزیر یمن بودند.
این پيمان مختصات ريزبينانهای را برای مرزهای زمینی و دریایی پيش كشيد و مقرراتی را برای حقوق شبانی چوپانان، جايگيری نیروهای لشگری و بيرون كشيدن سرمايههای طبیعی آینده در راستای مرز پديد آورد.[2][5]
در سال ۲۰۰۳، عربستان سعودی ساخت دیوار مرزی با یمن را آغاز نمود و چرایی آن را، قاچاق سازمان یافته و نگرانی های امنیتی بازگو کرد.
به دنبال فشارهای دیپلماتیک و بدنامی نقض "سرزمین حائل ۲۰ کیلومتری" که در پیمان ۲۰۰۰ برای چرای دامها پیشبینی شدهبود، عربستان سعودی پذیرفت ساخت و ساز را بایستاند و هر دو کشور از این پیمان در فوریه ۲۰۰۴ پیروی کنند. با این همه عربستان سعودی دیوار مرزی را میان سالهای ۲۰۰۹-۲۰۱۰ به فرجام رساند. به دنبال اثرات ناآرامکننده انقلاب ۲۰۱۱ یمن و در پی آن دستاندازی عربستان سعودی در جنگ شهروندی یمن، بر مرزها به گونهای فزاینده دیدبانی میشود و گذرگاهها کم شدهاست. [6]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.