![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Holy_SURP_Hovhannes_Church.jpg/640px-Holy_SURP_Hovhannes_Church.jpg&w=640&q=50)
کلیسای هوهانس مقدس (سهرل)
اثر ثبتشده در فهرست آثار ملی ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
کلیسای هوهانس مقدس (ارمنی: Սուրբ Յովհաննէս Եկեղեցի) یا کلیسای سهرل یک کلیسا متعلق به کلیسای حواری ارمنی میباشد که در روستای سهرل، ۱۳ کیلومتری جاده آسفالته تبریز مرند و در ۳۵ کیلومتری تبریز واقع شهرستان شبستر، بخش صوفیان میباشد. ساخت و ساز این ساختمان در سال ۱۸۴۰ میلادی؛ به پایان رسید.[1] این بنا به سبک معماری ارمنی طراحی شدهاست.
کلیسای هوانس مقدس کلیسای سهرل (کلیسای سهرقه) | |
---|---|
![]() کلیسای هوانس مقدس | |
![]() | |
دین | |
وابستگی | کلیسای حواری ارمنی |
استان | استان آذربایجان شرقی |
وضعیت سازمانی یا کلیسایی | فعال |
رهبری | خلیفهگری ارامنه آذربایجان |
مکان | |
مکان | روستای سهرل، ۱۳ کیلومتری جاده آسفالته تبریز-مرند، ۳۵ کیلومتری تبریز |
شهرداری | شهرستان شبستر |
مختصات | ۳۸°۱۸′۰۰″ شمالی ۴۶°۱۱′۵۲″ شرقی |
معماری | |
گونه | کلیسا بازیلیکا |
سبک | معماری ارمنی |
آغاز ساخت | دوره قاجاریه |
پایان ساخت | ۱۸۴۰ |
گنبد(ها) | - |
اطلاعات اثر | |
کاربری | مذهبی |
دورهٔ ساخت اثر | دوره قاجاریه |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۷۶۶ |
تاریخ ثبت ملی | ۱ فروردین ۱۳۴۷ |
این اثر در تاریخ ۱ فروردین ۱۳۴۷ با شمارهٔ ثبت ۷۶۶ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.[2]
قدمت این بنا به سال ۱۸۴۰ میلادی میرسد که بر روی ویرانههای کلیسایی از سدههای پنجم و ششم میلادی به وسیلهٔ یکی از ثروتمندان ارمنی به نام هاگوبوف و به دست معماران روسی ساخته شدهاست.[3] این کلیسا پلانی به طول ۱۸ متر دارد. عرض آن تا جلوی صحن محراب ۷/۵متر و بعد از آن ۵/۴ متر است.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Church_of_Sohroul.jpg/640px-Church_of_Sohroul.jpg)
پوشش سقف کلیسا شامل سه گنبد متفاوت است: گنبد کوچک عرقچین بر روی محراب، گنبد بزرگ مخروطی با ساقه مرتفع بر روی تالار مرکزی و گنبد فضای ورودی که برج ناقوس کلیسا به گنبدی مخروطی ختم میگردد.[4] مصالح عمده به کار رفته در بنا آجر است.[5] تزیینات بنا شامل کاربندیهای فضای زیر گنبدها و قاببندیهای دیوارهای نمای خارجی است.[6]
بنا توسط معماران روس و فرانسوی و استادکاران آذربایجانی ساخته شدهاست و قدمت آن را به سال ۱۸۴۰ میلادی رقم زدهاند.[7] بنابه شکل مستطیل به ابعاد ۳۰/۶ * ۴۵/۱۸ متر است که با آجر ساخته شده و از سه قسمت ورودی، تالار مرکزی و محراب تشکیل یافتهاست.[8] ضلع غربی بنا را، ایوان آجری آن تشکیل میدهد که بهوسیلهٔ دو راه پله به برج ناقوس کلیسا که آن هم بهصورت برجی بلند با پلان ستاره ای شکل و گنبد رک خیاری جلب توجه میکند، ارتباط مییابد.[9] تالار مرکزی کلیسا، دارای پلان مستطیل شکل با پوشش گنبدی است.[10] طاق مرکزی آن نیز بهوسیلهٔ کاربندیهای آجری به پلانی ۱۰ ضلعی تبدیل میشود که پایه گریو گنبد تالار بر روی آن قرار میگیرد.[11] پوشش خارجی بنا به صورت گریو استوانه ای و گنبدی مخروطی خودنمایی میکند.[12] طرح آجرکاری گنبد نیز از مهمترین کارهای دوران قاجاریه محسوب میشود.[13] محراب کلیسا در منتهی الیه ضلع شرقی بنا، با گنبد رک بر روی گریوی هشت ضلعی قرار گرفتهاست.[14] بر روی دیوار خارجی کلیسا طاق نماهایی با طاق هلالی شکل تعبیه کردهاند که از یکنواختی و سادگی بنا میکاهد.[15]
این کلیسا در اثر زمینلرزه ۱۹۳۶ به شدت آسیبدیده و بعد از آن واقعه درها و پنجرههای بنا به تاراج رفتهاست ولی آنچه از آن دوران به یادگار مانده خود در شمار یکی از نفایس معماری آذربایجانی بهشمار میآید.[16]