Loading AI tools
از ویکیپدیا، دانشنامه آزاد
استخوان پسسری یا استخوان اُکسیپیتال (به انگلیسی: Occipital bone) استخوان لوزیشکل است که در قسمت پسین (خلفی) زیرین کاسه سر قرار گرفته و قاعده جمجمه را تشکیل میدهد. این استخوان سومین استخوان سر بهشمار میآید و در قسمت پشت و بخشی از کف جمجمه قرار دارد و تمام قسمت پسسری را ساخته و از سه قسمت اصلی تشکیل شدهاست.
این استخوان در سر سوراخ بیضیشکل را احاطه میکند که از طریق آن حفره جمجمهای خلفی با مجرای مهرهای ارتباط دارد. این استخوان دارای یک صدف است که ۴ تا حفره دارد، دو حفره پایینی با نیمکرههای مخچه مجاور بوده و دو حفره بالایی با نیمکرههای مخچه مجاور بوده و دو حفره بالایی با نیمکرههای مغز مجاور هستند. در طرفین سوراخ بیضی تودههای طرفی وجود دارد که دارای کانال زیرزبانی است که عصب زیرزبانی از آن عبور میکند.
یک تیغه استخوانی چهارضلعی به نام زائده قاعدهای یا پایهای که در پشت آن سوراخ بزرگی به نام سوراخ پسسری که طناب نخاعی از آن عبور میکند، قرار گرفتهاست.
تودههای طرفی که سطح زیرین آنها با اولین مهره گردنی مفصل میشود در طرفین سوراخ پسسری قرار دارند و در پایان، تیغه استخوانی پسسری به نام صدف که لوزی شکل است و دارای دو سطح درونسری و برونسری میباشد. در روی سطح درونسری قسمت پشتی مخ و مخچه قرار گرفته و در روی سطح بیرونی یک برجستگی به نام برجستگی پسسری خارجی وجود دارد که از روی پوست بدن میتوان آن را لمس کرد.
استخوان پسسری از سه بخش و یک سوراخ بزرگ تشکیل شدهاست. بخشهای پسسری عبارتند از:
سطح برونسری (خارجی) دارای نشانههای زیر است:
منطبق بر برجستگی پسسری داخلی است. برجستگی آن چندان واضح نیست چون جمجمه رو به بیرون تحدب دارد. برجستهترین نقطه آن تهِ سر inion نامیده میشود.
از برجستگی پسسری خارجی شروع شده و تا لبه خلفی سوراخ بزرگ کشیده میشود که محل اتصال رباط پس گردنی میباشد.
در سطح درونسری استخوان پسسری، یعنی در داخل بخش صدفی آن، اجزای زیر دیده میشوند:
استخوان پسسری دارای یک سوراخ بیضی شکل بسیار بزرگ است به نام سوراخ بزرگ پسسری (فورامن مگنوم) که از طریق آن حفره جمجمه با مجرای مهرهای در ارتباط است. در واقع این سوراخ ارتباطدهندهٔ بصلالنخاع و نخاع به یکدیگر است. در عقب و بالای این سوراخ، یک صفحه استخوانی وسیع و مقعر دیده میشود به نام صدف. در جلو سوراخ فوق، یک صفحه استخوانی ضخیم و چهارگوش قرار دارد به نام بخش پایهای (قاعدهای، بازیلار). در دو سوی سوراخ فوق، تودههای طرفی قرار میگیرند.
سوراخ بزرگ پسسری دارای دو ناحیه است به نامهای پیشگاه Basion و پشتگاه Opisthion.
جمجمه دارای چندین حفره است که از طریق آنها ساختارهای حیاتی با مغز ارتباط برقرار میکنند. طناب نخاعی از طریق سوراخ بزرگ پسسری، بزرگترین سوراخ در جمجه، عبور میکند. سرخرگهای کاروتید برای رساندن خون به مغز، از یک جفت سوراخ کوچکتر عبور میکنند.
این بخش از استخوان دارای دو کناره فوقانی و تحتانی است که کناره فوقانی این بخش از استخوان با استخوان آهیانه اتصال یافته و درز لامی Lambdoid را میسازد. کنارههای تحتانی صدف با کنارههای خلفی بخش پستانی (ماستوئیدی) استخوانهای گیجگاهی (تمپورال) اتصال یافته و درز پسسری گیجگاهی یا پسسری پستانی را ایجاد میکند.
بخش قاعدهای: تقریباً به صورت یک تیغه استخوانی چهارگوش ضخیم است که از کنار قدامی سوراخ بزرگ (فورامن مگنوم) تا استخوان پروانهای (اسفنوئید) امتداد دارد و شامل دو سطح) فوقانی و تختانی (و چهار کنار) قدامی، خلفی، طرفی راست و چپ (میباشد. این بخش دارای یک وجه اشتراک با استخوان پروانهای میباشد.
سطح فوقانی: به صورت یک ناودان وسیع کمعمق است به نام نَشیب Clivus. قسمت تحتانی پل مغزی و تمامی بصل النخاع روی نشیب قرار میگیرند. در طول کنارههای طرفی این سطح، ناودان سینوس خارهای (پتروزال) زیرین قرار دارد.
سطح تحتانی: تقریباً یک سانتیمتر جلوتر از لبه سوراخ بزرگ، یک برآمدگی کوچک است به نام تکمه حلقی که رافه حلق روی آن میچسبد.
قسمتهای طرفی لقمهای (کاندیلار) و قسمتهای طرفی پسسری، در دو سوی فورامن مگنوم قرار گرفتهاند و شامل سطح فوقانی و سطح تحتانی میباشد.
نمای برونسری یا زیرین:
نمای درونسری یا بالایی:
در این وضعیت تکمگیهای وداجی بهتر دیده میشوند که به صورت برآمدگیهای بیضیشکلی هستند که در بالای سوراخ هایپوگلوس قرار داشته و آن را از بالا میپوشاند. در زیر تکمگی وداجی مجرای زیرزبانی Hypoglossal دیده میشود که این مجرا در هر دو نما قابل رویت است و محل عبور زوج ۱۲ مغزی است. در عقب تکمگی وداجی یک ناودان کمعمق وجود دارد که زوجهای ۹، ۱۱، ۱۱ و ۱۲ مغزی از آن گذر میکنند.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
