بنیاد فردوسی

بنیاد فردوسی یک سازمان مردم‌نهاد است که در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۴ با مجوز رسمی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ایران بنیان‌گذاری شده‌است. این بنیاد دارای دو دفتر در شهرهای تهران و مشهد است^[۱] و دبیرخانه کانون دانش آموزی بنیاد فردوسی نیز در شهر تهران مستقر می‌باشد.^[۲]

نشان بنیاد فردوسی

دستاوردهای بنیاد

جشن هزارهٔ شاهنامه در یونسکو، پاریس - فرانسه

• ثبت هزارهٔ پایان سرایش شاهنامه در فهرست مفاخر و رویدادهای علمی، فرهنگی و هنری سال ۲۰۱۱ – ۲۰۱۰ میلادی سازمان یونسکو انجام گرفته‌است. این رویداد نخستین ثبت بر پایهٔ هجری خورشیدی در سازمان یونسکو است. پیشنهاد بنیاد فردوسی برای ثبت رویداد هزارهٔ سرایش شاهنامه در سی و پنجمین کنفرانس عمومی یونسکو با اقبال ۱۹۲ کشور عضو این سازمان مواجه شد.^[۳]
• تدوین پروندهٔ ثبت جهانی نقالی با همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، بنیاد فردوسی، خانهٔ تئاتر و مرکز هنرهای نمایشی کشور ایران انجام پذیرفته‌است. ثبت پروندهٔ «نقالی» در ششمین اجلاس میراث معنوی ناملموس یونسکو در تاریخ ۲۷ نوامبر ۲۰۱۱ به ثبت جهانی رسید.^[۴]
• راه‌اندازی «جایزهٔ آقابزرگ» برای نکوداشت شاهنامه‌پژوهان و فردوسی‌شناسان انجام گرفته‌است. این جایزه به نام حسین آقابزرگ از اعضای امنای بنیاد فردوسی که در ۱۶ اسفند ۱۳۸۹ درگذشته، نامگذاری شده‌است.^[۵]
• بنیاد فردوسی پس از بستن تفاهم‌نامه همکاری‌های فرهنگی و اجرایی با فدراسیون پهلوانی و زورخانه‌ای ایران^[۶] توانسته‌است، فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای را در ایران و جهان به گونه فرهنگی هنری معرفی نماید. به همین منظور بنیاد فردوسی به عنوان برترین سازمان مردم‌نهاد ایران در زمینهٔ ترویج فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای^[۷] معرفی شده‌است.
• تأسیس نخستین نهاد فرهنگی هنری ایران با مدیریت دانش آموزی، تحت عنوان کانون دانش آموزی بنیاد فردوسی و انتصاب محمدرضا حقدوست (سیمرغ) به عنوان دبیر کانون، در راستای اجرای پروژه‌های آموزشی و پژوهشی در حوزه دانش آموزی^[۲]

پیشینهٔ همکاری‌های برون‌مرزی بنیاد

سردیس فردوسی، ساختهٔ افشین اسفندیاری

پوستر نمایشگاه عکس زورخانه در خانهٔ فرهنگ ایران - پاریس، فرانسه

از همکاری‌های برون‌مرزی بنیاد فردوسی می‌توان به برپایی همایش‌ها و نمایشگاه‌های زیر اشاره داشت:

• همکاری در برپایی همایش جهانی شاهنامه و میراث دشت کبیر در کتابخانهٔ مرکزی آلماتی - Sep.۲۰۰۹ – آلماتی، قزاقستان^[۸]
• پیشنهاد دهندهٔ ثبت «هزارهٔ سرایش شاهنامه» در یونسکو و همکاری در ثبت پروندهٔ «هفتصد و پنجاهمین زندگی فعال خواجه نصیرالدین طوسی» در فهرست رویدادهای علمی، فرهنگی و هنری ۲۰۱۱–۲۰۱۰ ثبت شده در سی و پنجمین کنفرانس عمومی یونسکو^[۳]
• همکاری در ثبت پرونده «هنر نقالی» در فهرست میراث معنوی ثبت شده در ششمین اجلاس میراث معنوی ناملموس ۲۰۱۱ یونسکو^[۴]
• همکاری در برگزاری جشن جهانی نوروز و هزارهٔ شاهنامه در پایگاه اصلی یونسکو - Mar.۲۰۱۰ - پاریس، فرانسه^[۹]
• همکاری در برپایی گردهمایی جهانی بزرگداشت فردوسی در مرکز فرهنگی کنسرت هاوس – May.۲۰۱۰ – برلین، آلمان^[۱۰]
• همکاری در برگزاری گردهمایی هزارهٔ شاهنامه در آکادمی علوم اتریش - Nov.۲۰۱۰ - وین و گراتس، اتریش^[۱۱]
• همکاری در برپایی هفتهٔ هنر شاهنامه در بیست و هفتمین دورهٔ جشنوارهٔ جهانی زمستانی سارایوو (سارایوسکازیما) – Feb.۲۰۱۱ - سارایوو، بوسنی و هرزگوین^[۱۲]
• برپایی نمایشگاه عکس زورخانه در خانهٔ فرهنگ ایران – Mar. , Apr. ۲۰۱۲- پاریس، فرانسه^[۱۳]
• همکاری در برپایی همایش جهانی «نیک‌بختی و سعادت در اندیشهٔ ایرانی» – April.۲۰۱۲ - دانشگاه استراسبورگ، فرانسه^[۱۴]
• ساخت سه تندیس از فردوسی و دو تندیس از خیام و مولوی به وسیلهٔ افشین اسفندیاری هم‌زمان با اکسپوی جهانی شانگهای در چین - Oct.۲۰۱۰ و جشنوارهٔ جهانی زمستانی سارایوو – Feb.۲۰۱۱ و جشن جهانی نوروز در تاجیکستان - Mar.۲۰۱۱ و نصب آن‌ها در دانشگاه پکن (مهر ماه ۱۳۸۹)، موزهٔ شهر سارایوو، بوسنی و هرزگوین (بهمن ماه ۱۳۸۹) و موزهٔ ملی تاجیکستان (فروردین ماه ۱۳۹۰)^[۱۵]
• همکاری در برپایی هفتهٔ هنر ایران در کره جنوبی - Oct.۲۰۱۲ - به میزبانی مرکز فرهنگی گنگ‌سئو، دانشگاه گاچان دانشکدهٔ باستان‌شناسی هانیانگ، منطقهٔ سئونگ‌بوک شهر سئول، مرکز فرهنگی آرام نوری شهر ایل‌سان و دهکدهٔ جهانی ایته‌وون^[۱۶]
• همکاری با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای ثبت جهانی پسوند اینترنتی (pars.) به نام ایران در مؤسسه جهانی (ICANN) نام‌ها و ارقام شبکه جهانی اینترنت - ۲۰۱۲^[۱۷]
• برپایی نمایشگاه عکس «جواهری در شرق» و همکاری در برگزاری جشنوارهٔ فرهنگی کره جنوبی در ایران - خانه هنرمندان ایران ۲۰۱۳^[۱۸]
• برپایی آیین شب پارسی در خانه آسیای اسپانیا - بارسلونا و مادرید^[۱۹] - feb.2014

پیشینهٔ همکاری‌های فرهنگی بنیاد

از همکاری‌های فرهنگی بنیاد فردوسی می‌توان به ویژه‌برنامه‌های زیر اشاره داشت:

• همکاری در راه‌اندازی باشگاه فردوسی فرهنگ‌سرای اندیشه در شهر تهران^[۲۰]
• مشاور فرهنگی و همکاری در تولید فیلم‌های مستند شهریار سخن (۱۳۸۶) و شهرهٔ هزاره (۱۳۸۸ - به زبان انگلیسی)^[۲۱]
• مشاور فرهنگی بازی‌های رایانه‌ای عصر پهلوانان (۱۳۸۸) و رویین‌تنی (۱۳۸۹) تولید ایران^[۲۲]
• تولید پویانمایی طبیعت در شاهنامه (۱۳۸۹)^[۲۳]
• دبیر هشت دوره کنگرهٔ جهانی بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی در مشهد و تهران – ایران؛ برلین – آلمان^[۲۴]
• دبیر سلسله همایش‌های مفاخر فرهنگی ایران در فرهنگستان هنر، خانهٔ هنرمندان، موزه ملی ایران، موزه رضا عباسی، مجموعه‌های فرهنگی تاریخی سعدآباد و نیاوران و دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه تهران،^[۲۵] دانشگاه سمنان و دانشگاه پیام نور و دانشگاه آزاد اسلامی و مراکز فرهنگی و فرهنگ‌سراهای تهران و برج میلاد در شهرهای تهران، مشهد، کرج، یزد، بوشهر و اردکان: ویژهٔ بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی، مولوی و فردوسی^[۲۶]
• دبیر دههٔ گرامی‌داشت هزارهٔ شاهنامه در ۱۲ استان ایران به میزبانی دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه کردستان، دانشگاه همدان، دانشگاه علم و فرهنگ، دانشگاه گیلان، دانشگاه بیرجند، دانشگاه منابع طبیعی گرگان، دانشگاه شیراز، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشگاه جامع علمی کاربردی اراک، مرکز آموزش عالی جهاد دانشگاهی یزد و مجتمع آموزشی دکتر شریعتی مشهد^[۲۷]
• دبیر نشست‌های تخصصی شاهنامه‌پژوهی در دو دوره سرای اهل قلم خانه کتاب، پنج دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و هشت نشست انجمن آثار و مفاخر فرهنگی^[۲۸][۲۹]
• دبیر نخستین دوره جایزه پژوهش حسین آقابزرگ ویژهٔ برگزیدن برترین آثار شاهنامه‌پژوهی و فردوسی‌شناسی^[۳۰]
• تدوین کتاب‌هایی با نام‌های «دفتر دوم فردوسی‌پژوهی» نشر خانهٔ کتاب و «رازهای شاهنامه» نشر پازینه^[۳۱][۳۲]
• همکاری در برپایی سومین جشنوارهٔ شاهنامه‌خوانی عشایری و آیین‌های پهلوانی در فرهنگستان هنر و همکاری در تقدیر از مرشدان زورخانه در نخستین جشنوارهٔ مرشدان برتر ایران^[۳۳][۳۴]
• برپایی آیین‌های نکوداشت هنرمندان موسیقی، هنرهای‌نمایشی، نقالی و نگارگری قهوه‌خانه‌ای و پشتیبانی از نمایشگاه‌های هنری در ایران و جهان^{[۳۵][۳۶][۳۷]}
• برپایی آیین‌های نکوداشت شاهنامه‌پژوهان و فردوسی‌شناسان ایران^[۳۸]
• بستن تفاهم‌نامه‌های همکاری‌های فرهنگی و اجرایی با فدراسیون پهلوانی و زورخانه‌ای ایران^[۶] و برج میلاد تهران^[۲۶]
• همکاری در برپایی دو دوره آیین روز ملی فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای در تالار وحدت و برپایی هفتهٔ هنر پهلوانی در خانه هنرمندان ایران^[۳۹][۴۰]
• برترین سازمان مردم‌نهاد ایران در زمینه ترویج فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای تقدیر شده از سوی نهادهای فرهنگی ایران^[۷]