بالاترین سوالات
زمانبندی
چت
دیدگاه
زبان امهری
زبان از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد
Remove ads
زبان اَمهَری یا اَمهاری (به امهاری: አማርኛ āmariññā) یکی از زبان‌های سامی اتیوپیایی، زیرگروه خانواده زبان‌های سامی از زبان‌های سامی جنوبی است که زبان مادری مردم امهارا در منطقهٔ مرکزیِ شمال اتیوپی و زبان میانجی سایر مردم ساکن در روستاها و شهرهای بزرگ این کشور است.
زبان امهری احتمالاً در نتیجه فرایند پیجین‌سازی یک بستر کوشی و یک فرابستر سامی برای برقراری ارتباط میان افرادی که به زبان‌های مختلفی صحبت می کرند، ایجاد شده‌است.[۲] امهری زبان کاری اتیوپی و بسیاری از ایالت‌های آن است.[۳] این زبان با داشتن ۲۱٬۸۱۱٬۶۰۰ سخنگوی کل در ۲۰۰۷، شامل حدود ۴٬۰۰۰٬۰۰۰ سخنگوی زبان دوم، دومین زبان پرسخنگوی اتیوپی (پس از اورومو) و دومین زبان پرسخنگوی سامی در جهان (پس از عربی) است.[۴][۵]
امهری از چپ به راست با الفبای ویژه‌ای که از الفبای گعز ریشه گرفته، نوشته می‌شود. سامانه نوشتاری آن در زبان‌های سامی اتیوپیایی فیدَل (ፊደል) نامیده می‌شود. فیدل به معنای «خط»، «الفبا»، «حرف» یا «نویسه» است. نام دیگر آن آبوگیدا (አቡጊዳ) است که از نام چهار حرف نخست الفبا ریشه گرفته و از آن واژه آبوگیدا ساخته شده‌است.[۶]
Remove ads
وضعیت
امهری از اواخر قرن دوازدهم زبان کاری دادگاه‌ها، زبان تجارت، ارتش و ارتباطات روزمره در اتیوپی بوده و امروزه نیز همچنان زبان رسمی این کشور است.[۷][۸] طبق سرشماری سال ۲۰۰۷، امهری توسط ۲۱٫۶ میلیون نفر سخنگوی بومی زبان و ۴ میلیون نفر سخنگوی دوم در اتیوپی گویش می‌شود. ۳ میلیون مهاجر نیز خارج از اتیوپی به این زبان صحبت می‌کنند. جوامع یهودی اتیوپیایی ساکن اتیوپی و اسرائیل نیز امهری‌زبان هستند.[۹] امهری زبان مقدس دین راستافار نیز است و به‌طور گسترده‌ای در میان پیروان آن در سراسر جهان استفاده می‌شود.
Remove ads
واج‌شناسی
همخوان‌ها و واکه‌های امهری به شرح زیرند:
Remove ads
نوشتار
خلاصه
دیدگاه
خط امهری یک آبوگیدا است و تک‌نگاره‌های آن فیدل نامیده می‌شوند.[۱۱] هر نویسه نشان‌دهنده یک توالی همخوان+واکه است، اما شکل اصلی هر نویسه توسط همخوان تعیین می‌شود که مطابق واکه تغییر یافته‌است. برخی واج‌های همخوان‌ها توسط بیش از یک توالی نویسه نوشته می‌شوند: ʔ, s, sʼ, و h (آخری دارای چهار شکل حرف متمایز است). این به این خاطر است که فیدل در اصل صداهای متمایزی را نشان می‌داده ولی آن‌ها با رخداد تغییرات آوایی ادغام شده‌اند.[۱۱]
حروف
نشانه‌گذاری
نشانه‌گذاری در امهری به گونه زیر است:
- ፠ نشانه بخش
- ፡ جداکننده واژه
- ። نقطه
- ፣ ویرگول
- ፤ نقطه ویرگول
- ፥ دونقطه
- ፦ دونقطه دیباچه
- ፧ نقل قول
- ፨ جداکننده بند
جستارهای وابسته
منابع
پیوند به بیرون
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads