ساقه

ساقه بخشی از گیاه است که معمولاً به صورت عمودی و بیرون از خاک قرار دارد البته ساقه‌هایی نیز وجود دارند که درون یا روی سطح خاک هستند.

ساقه

برای ساقه چهار وظیفه قابل ذکر است:

۱. نگهداری اندام‌های دیگر مانند برگ، گل و میوه

۲. انتقال آب و مواد غذایی به وسیله دسته‌های آوند به بخش‌های مختلف گیاه^[۱]

1. ذخیره‌سازی مواد غذایی
2. تولید بافت‌ها و اندام‌های جدید.

ساقه به وسیله آوندها مواد غذایی و آب را از ریشه به بخش‌های دیگر گیاه می‌رساند. همچنین ساقه وظایف دیگری همچون نگهداری گیاه، هدایت، تولید بافتهای جدید، اندوختن مواد و نورساخت را نیز بر عهده دارد.

در بافت ساقه به وسیله ی آوند ها که نقش انتقال آب و مواد را دارند توسط بافتی به نام چوبی و آبکش صورت می گیرد .بافت چوبی از طریق تارکشنده آب و مواد معنی لازم گیاه را می گیرد و به بخش های سبز گیاه انتقال می دهد .

چگونگی شناسایی آوند در ساقه گیاه : با استفاده از ساقه ی گیاهان آوند دارد می توان نحوه ی عملکرد اوند را مشاهده کرد

• مرحله اول: بریدن بخش از ساقه به منظور مشاهده بافت اوندی ( این مرحله با چشم نمی توان انجام داد اما با استفاده از میکروسکوپ مناسب قابل شناسایی می باشد )
• مرحله دوم آغشته کردن بخش بریده شده به محلول کبالت کلرید(محلولی است که در زمان برخورد با بخار آب صورتی رنگ می شود . ) این محلول در زمانی که اب و مواد معنی در درون بافت اوند جریان داشته باشد . واکنشی با آب می دهد در نتیجه ی آن آب به رنگ صورتی در می آید که خود حکمی بر جابه جایی و حرکت اب در درون اوند است .

ساقهٔ برخی گیاهان قادر است مواد غذایی را در خود نگهداری کند مانند نیشکر، سیب زمینی، نشاسته و ساقه گون. ساقه‌ها عموماً از لحاظ بافت نگاهدارنده غنی هستند اما ساقه‌های آبی نیازی به بافت نگهدارنده ندارند، از این رو نرم اند.

تقسیم‌بندی ساقه‌ها

ساقه‌ها را از نظر محیط زندگی به سه نوع تقسیم می‌کنند. ساقه‌های آبی، ساقه‌های هوایی و ساقه‌های زیرزمینی. ساقه‌های هوایی و زیرزمینی بر حسب طول عمر، نوع گیاه و نیاز به حفاظت در برابر تغییرات اقلیمی محیط و نحوه رشد به چند نوع تقسیم می‌کنند.

• ساقه بازدانگان و دولپه ای چوبی: گردو، سیب، کاج، بلوط.
• ساقه گیاهان دو لپه‌ای علفی: لوبیا، نخود، آفتابگردان، شمدانی.
• ساقه گیاهان تک لپه‌ای: ذرت، جو، گندم، مارچوبه، نخل.
• ساقه‌های تغییر شکل یافته: ساقه زیرزمینی سیب زمینی، پیاز، ساقه خزنده توت فرنگی و زنبق.^[۱]