بالاترین سوالات
زمانبندی
چت
دیدگاه

دستگاه بین‌المللی یکاها

شکل مدرن سیستم متریک از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد

دستگاه بین‌المللی یکاها
Remove ads

دستگاه بین‌المللی یکاها[۱] یا دستگاه جهانی یکاها(به فرانسوی: Système international d’unités)، که با نام کوتاه «SI» شناخته می‌شود؛ دستگاه جهانی استاندارد شده‌ای برای سنجش کمیت‌ها بر حسب یکاها (واحدها) است. این سازمان در سال ۱۹۶۰ پایه‌گذاری شد. «توجه به این موضوع ضروری است که گرچه در چند کمیت اصلی مانند طول، جرم و زمان یکاهای این دستگاه با دستگاه متریک مشترک و پذیرفته‌شده است با این‌حال در خیلی از کمیت‌های اصلی و فرعی دیگر با هم تفاوت دارند مانند کلوین و درجه سلسیوس یا ژول و کیلوکالری و… و نباید این دستگاه را با دستگاه متریک اشتباه گرفت» این دستگاه نوع پیشرفته و جهانی دستگاه متریک است.

Thumb
لوگوی دستگاه بین‌المللی یکاها
Remove ads

کمیت‌های اصلی و یکاهای آن‌ها در دستگاه جهانی یکاها(SI)

در هر دستگاه اندازه‌گیری کمیت‌هایی را به عنوان کمیت‌های اصلی مشخص می‌کنیم و سپس آن‌ها را مستقلاً تعریف کرده و روش اندازه‌گیری مستقل آن‌ها را ارائه می‌کنیم. کمیت‌های فرعی با به‌کارگیری قوانین فیزیک و روابط ریاضی به دست می‌آیند.

کمیت‌های اصلی و یکاهای آن‌ها در دستگاه بین‌المللی یکاها عبارت‌اند از:

Remove ads

یکاهای فرعی

یکاهای فرعی یکاهایی هستند که از ترکیب چند یکا تشکیل شده‌اند؛ مانند متر بر ثانیه برای سنجش سرعت. در اصل در اینجا سرعت به‌عنوان کمّیتی بر حسب طول و زمان (یعنی به شکل مقدار طول پیموده شدهٔ مشخص در مدت زمان مشخص) بیان می‌شود.

جدول یکاها

خلاصه
دیدگاه
اطلاعات بیشتر فهرست یکاهای اندازه‌گیریی که با الگوی{{تبدیل}} محاسبه‌پذیر می‌باشند, سیستم ...
Remove ads

دستگاه یکاها در ایران

خلاصه
دیدگاه

در ایران از سال ۱۳۰۳ خورشیدی تصمیم به اجرای دستگاه جهانی یکاها گرفته شد. اندازه‌ها مطابق با اندازه‌های استاندارد جهانی بود اما برای یکاها نام‌های ایرانی پیشنهاد شد: ذرع به جای متر، درم به جای گرم و رطل به جای لیتر.[۲] در بررسی طرح در این مجلس، به پیشنهاد عبدالله یاسایی (صدرالادباء) نماینده سمنان و دامغان، به جای ذرع، گز و به جای رطل پیمانه تعیین شد.[۳] در قانونی که برای اجرای این دستگاه در نهم فروردین ۱۳۰۴ به تصویب رسید، دولت مکلف شد ظرف سه سال از تصویب این قانون، اوزان و مقیاسهای تازه را تهیه کند، چهار ماه پیش از انقضای سه سال اوزان و مقیاسهای جدید را آگهی عمومی کند و با گذشت سه سال کامل از تصویب قانون، به اجرا بگذارد. برای کسانی که از اجرای آن خودداری کنند و همچنان یکاهای قدیمی به کار ببرند، مجازات از سه روز تا یک ماه زندان در نظر گرفته شد.[۴] نامهای یکاهای اندازه‌گیری پس از چند نشست بحث بر سر نامگذاری، چنین تعیین شد[۵] و در دهم خرداد ۱۳۰۴ به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

اطلاعات بیشتر طول, معادل متریک ...

دولت موفق نشد این دستگاه یکاها را در ایران جا بیندازد و اجرا بکند. در نتیجه، در سال ۱۳۱۱ عبدالله یاسایی که در زمان نمایندگی مجلس از حفظ نام‌های ایرانی برای یکاها دفاع می‌کرد، اکنون که معاون وزیر اقتصاد ملی و رئیس کل تجارت شده بود، لایحه‌ای در هجدهم دی ۱۳۱۱ به تصویب مجلس شورای ملی رساند که قانون پیشین را لغو می‌کرد و اوزان و مقیاس‌های رسمی را مطابق اصول متری قرار می‌داد که یکای آن برای؛ طول، متر. و برای جرم، کیلوگرم است. اضعاف و اجزای مقیاس‌ها هم مطابق اصول متری تعیین شد. هرچند به دولت هم اجازه داده شد وزنه‌هایی با مقایسه با اصول متری برای من (سه کیلو) و سایر اوزان همچون سیر (۷۵ گرم) تهیه کند.[۶][۷]

Remove ads

جستارهای وابسته

منابع

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads