منبع دی

منبع دی (D از حرف اول Deuteronomist گرفته شده‌است) یا منبع دی‌تی‌آر (Dtr) در مطالعات شکل‌گیری تورات به معانی مختلفی به کار می‌رود که از این قرار است:^[۱]

• منبعی که نویسنده فصل‌های ۱۲ تا ۲۶ سفر تثنیه (پنجمین کتاب تورات) از آن استفاده کرده
• مکتبی که منجر به شکل‌گیری تمام سفر تثنیه شده
• تاریخ تثنوی (Deuteronomist) که منبع مشترک کتاب یوشع، داوران، سموئیل، پادشاهان و ارمیا بوده‌است^[۲]

یکی از نمودارهای فرضی و مورد قبول دربارهٔ پروسه شکل‌گیری تورات. تاریخ تثنوی با حرف D نشان داده شده‌است. Pentateuch همان تورات است.

اغلب تاریخ‌پژوهان اتفاق نظر دارند که چهار کتاب اول تورات (پیدایش، خروج، لاویان و اعداد) و کتاب پنجم (تثنیه) به صورت مستقل از یکدیگر شکل گرفته‌اند و چهار کتاب اول تورات را با استفاده از منبع پی و منبع جی نوشته‌اند. کتب تواریخ نیز منبع متفاوتی داشته‌اند. بیشتر تاریخ‌پژوهان دوره اسارت یهودیان در بابل را زمان شکل‌گیری منبع دی یا حداقل بخش‌هایی از آن می‌دانند.^[۳]

جستارهای وابسته

• تورات
• فرضیه مستند