بالاترین سوالات
زمانبندی
چت
دیدگاه
میکروسکوپ
وسیلهای نوری/اُپتیکی که با استفاده از ترکیب چند عدسی، تصویری بزرگ از شیئی بسیار کوچک نمایش میدهد از ویکیپدیا، دانشنامه آزاد
Remove ads
ریزبین[۱]یا میکروسکوپ[۱](به آلمانی: mikroskop) دستگاهی برای دیدن اشیای خیلی کوچک است که با چشم غیرمسلح دیده نمیشوند. انواع مختلفی میکروسکوپ وجود دارد؛ در میکروسکوپ نوری یا معمولی، نمونه در اثر تابش نور قابل دیدن میشود، درحالی که در میکروسکوپ الکترونی، از تابش الکترونها در خلاء (به جای تابش نور) برای ثبت تصویر استفاده میشود.
![]() |
![]() | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. (اوت ۲۰۲۵) |



در طول سده هجدهم میکروسکوپ در گروه ابزارهای سرگرمی بهشمار میآمد. اولین میکروسکوپ را ۴۰۰ سال پیش رابرت هوک ساخت وبا ان توانست قطعه ای از چوب پنبه را با دقت ببیند. اصطلاح سلول به معنای اتاق کوچک است و رابرت هوک برای حفرههای چوب پنبه به کار برد. پس از ان میکروسکوپ دیگری ساخته شد که با ان توانستند موجودات ریز درون اب را ببینند. با پژوهشهای بیشتر پیشرفتهای چشمگیری در شیوه ساختن عدسی شیئی بهدست آمد. بهطوری که عدسیهای دیگر به صورت ذره بینهای معمولی نبودند بلکه خطاهای موجود در آنها که به کجنمایی معروف هستند، رفع شدهاند و آنها میتوانستند جزئیات یک شی را دقیقاً نشان دهند. پس از آن در طی پنجاه سال، پژوهشگران بسیاری کوشیدند تا بر کیفیت و مرغوبیت این ابزار بیفزایند. سرانجام ارنست آبه توانست پایه دانشی میزان بزرگنمایی میکروسکوپ را تعریف کند.
بدین گونه میزان بزرگنمایی سودمند آن بین ۵۰ تا ۲۰۰۰ برابر مشخص شد. البته میتوان میکروسکوپهایی با بزرگنمایی بیش از ۲۰۰۰ برابر ساخت؛ مثلاً توان عدسی چشمی را بیشتر کرد. اما توان جداسازی نور ثابت است و در نتیجه حتی بزرگنمایی بیشتر نمیتواند دو نقطه از یک شی را بهتر تفکیک کند. هر چه بزرگنمایی شی افزایش یابد به میزان پیچیدگی آن افزوده میشود. بزرگنمایی شئی در میکروسکوپهای پژوهشی نوین معمولاً ۳X, 6X, 10X, 12X, 40X و ۱۰۰X است. در نتیجه بزرگنمایی در این میکروسکوپ بین ۱۸ تا ۱۵۰۰ برابر است. چون بزرگنمایی میکروسکوپ نوری به علت وجود محدودیت پراش از بازه معینی فراتر نمیرود برای بررسی بسیاری از پدیدههایی که نیاز به بزرگنمایی خیلی بیشتر دارند سودمند است. بررسیهای بسیاری صورت گرفت تا ابزار دقیق تری با بزرگنمایی بیشتر ساخته شود. نتیجه این پژوهشها به ساختن میکروسکوپ الکترونی انجامید.
Remove ads
انواع میکروسکوپ از نظر نوع آشکارساز
- میکروسکوپ نوری
- میکروسکوپ نوری عبوری
- میکروسکوپ نوری بازتابی
- میکروسکوپهای الکترونی
- میکروسکوپ پرآب روبشی
- میکروسکوپ نیروی جانبی
- میکروسکوپ نیروی اتمی
- میکروسکوپ نیروی مغناطیسی
- میکروسکوپ تونلی روبشی
- میکروسکوپ میدان نزدیک نوری
- میکروسکوپ ولتاژ پویشی
انواع میکروسکوپ از نظر ساختمان داخلی
منابعی برای مطالعهٔ بیشتر
پیوند به بیرون
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads