بالاترین سوالات
زمانبندی
چت
دیدگاه
هرمز سوم
هفدهمین شاهنشاه ساسانی (۴۵۷–۴۵۹) از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد
Remove ads
هرمز سوم یا اورمزد سوم (به پارسی میانه: 𐭠𐭥𐭧𐭥𐭬𐭦𐭣) هفدهمین شاهنشاه ساسانی از ۴۵۷ تا ۴۵۹ میلادی و پسر و جانشین یزدگرد دوم بود. او پس از دو سال حکومت با شورش برادر کوچکترش پیروز یکم که از پشتیبانی گسترده بزرگان کشور به ویژه خاندان مهران و همچنین هپتالیان برخوردار بود، از تاج‌وتخت برکنار شد.
Remove ads
نام‌شناسی
نام هُرمَز (پارسی میانه: Ōhrmazd) گونهٔ پارسی میانه ایزد بزرگ مزدیسنا، یعنی اورمزد یا اهورامزدا است.[۱] این نام در پارسی باستان به شکل اهورَمزدا و در نویسه‌گردانی یونانی به شکل هُرمیسداس (Hormisdas) ثبت شده‌است.[۱][۲] این نام در ارمنی به صورت اُرمیزد و در گرجی نیز به شکل اورمیزد دیده می‌شود.[۳][۴]
سرگذشت
خلاصه
دیدگاه
هرمز سوم پسر ارشد و جانشین یزدگرد دوم (حک. ۴۳۸–۴۵۷) بود و در دوران سلطنت پدرش بر استان شرقی سکستان حکومت می‌کرد.[۵] این استان از دربار شاهنشاهی در تیسفون بسیار دور بود و از زمان فتح آن توسط اردشیر بابکان (حک. ۲۲۴–۲۴۰) توسط شاهزادگان ساسانی که عنوان «سکانشاه» را داشتند اداره می‌شد.[۶] هنگامی که یزدگرد دوم در سال ۴۵۷ میلادی درگذشت، هرمز در ری تاجگذاری کرد.[۷] برادر کوچکتر او، پیروز یکم (حک. ۴۵۹–۴۸۴)، با حمایت رهام مهران که یکی از بزرگان خاندان مهران بود، به شمال شرقی کشور گریخت و شروع به جمع‌آوری ارتش کرد تا تاج‌وتخت را از آن خود کند.[۷][۸] پیروز همواره مورد حمایت و علاقه موبدان و بزرگان بود و زمانی که با هرمز به ستیزه برخاست، بزرگان از وی حمایت کردند.[۹] بدین ترتیب شاهنشاهی ساسانی درگیر یک جنگ داخلی شد. در این هنگام مادر دو برادر، یعنی ملکه دینگ، به‌طور موقت به عنوان نایب‌السلطنه از پایتخت بر کشور حکومت می‌کرد.[۷] به گفتهٔ منابع شرقی، پیروز برای تاج‌وتخت از هرمز که ستمگر لقب گرفته‌بود سزاوارتر بود.[۵] تنها منبعی که هرمز را شایسته‌تر می‌داند، یک منبع بی‌نام معروف به کدکس اسپرنگر ۳۰[E ۱] است که هرمز را «دلیرتر و بهتر» و پیروز را «از دین آگاه‌تر» توصیف می‌کند.[۵]
واچه دوم (حک. ۴۴۴–۴۶۳)، فرمانروای اشکانی آلبانیای قفقاز که خواهرزاده این دو برادر بود و توسط یزدگرد دوم مجبور به گرویدن به آیین زرتشتی شده بود، از این اختلاف استفاده کرد و با اعلام استقلال به آیین مسیحیت بازگشت.[۱۰][۱۱] پیروز سپس به قلمرو پادشاه هپتالی رفت و پشتیبانی نظامی او را به دست آورد.[۵] در سال ۴۵۹، پیروز با کمک مهرانیان و هپتالیان، لشکری را علیه هرمز رهبری کرد و او را شکست داد. بر اساس برخی منابع، هرمز مورد بخشش برادرش قرار گرفت. با این حال منابع دیگری نیز موجود هستند که بیان می‌کنند پیروز، هرمز و سه نفر از اعضای خانواده‌اش را کشته‌است.[۵] پس از آن پیروز با گماشتن یک اشراف‌زاده از خاندان کارن به عنوان فرماندار سکستان، این سرزمین را به‌طور کامل در کشور ادغام کرد.[۶] بنابراین هرمز واپسین «سکانشاه» بوده‌است.[۶] تاکنون هیچ سکه‌ای که در زمان سلطنت هرمز سوم ضرب شده باشد یافت نشده‌است.[۵]
Remove ads
خانواده
نام همسر یا همسران هرمز سوم مشخص نیست اما از او دختری به یادگار ماند به‌نام بالین‌دخت که با واختانگ یکم، فرمانروای پادشاهی ایبری، ازدواج کرد.
واژه‌نامه
- Codex Sprenger 30
پانویس
منابع
پیوند به بیرون
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads