استیلسالیسیلیک اسید
رقیق کننده خون و جلوگیری از سکته قلبی / From Wikipedia, the free encyclopedia
استیل سالیسیلیک اسید (به انگلیسی: Acetylsalicylic acid) یا به اختصار آ. اس. آ (ASA) (با نام تجاری آسپیرین) (به آلمانی: Aspirin) با فرمول مولکولی C⁹H⁸O⁴ یک ترکیب آروماتیک به حساب میآید زیرا در ساختار آن یک حلقهٔ بنزنی وجود دارد. دارویی است که برای کاهش درد، تب یا التهاب استفاده میشود. شرایط التهابی خاصی که آسپیرین برای درمان آنها استفاده میشود شامل سندروم کاوازاکی، پریکاردیت و تب روماتیسمی است.[1] آسپیرین به رده درمانی داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی تعلق دارد و به شکل قرص در دسترس است.
دادههای بالینی | |
---|---|
روش مصرف دارو | دهانی-مقعدی |
گروه دارویی | مسکن- ضد التهاب غیر استروئیدی |
دادههای فارماکوکینتیک | |
زیست فراهمی | ۸۰–۱۰۰٪ |
پیوند پروتئینی | ۸۰–۹۰٪ |
متابولیسم | کبدی |
نیمهعمر حذف | در دوزهای کمتر از ۱۰۰ میلیگرم(۲ تا ۳ ساعت) و بیشتر ۱۵ تا ۳۰ ساعت |
دفع | ادراری |
شناسهها | |
شمارهٔ سیایاس | |
پابکم CID | |
CompTox Dashboard (EPA) | |
ECHA InfoCard | 100.000.059 |
دادههای فیزیکی و شیمیایی | |
فرمول شیمیایی | C9H8O4 |
جرم مولی | ۱۸۰/۱۵۸ |
نقطه ذوب | ۱۳۵ درجه سلسیوس (۲۷۵ درجه فارنهایت) |
نقطه جوش | ۱۴۰ درجه سلسیوس (۲۸۴ درجه فارنهایت) |
آسپیرین همچنین برای کمک به جلوگیری از حملات قلبی مجدد، سکتههای مغزی ایسکمیک و لخته شدن خون در افراد در معرض خطر، بهمدت طولانی استفاده میشود.[1] برای مقابله با درد یا تب، اثرات آسپیرین معمولاً در عرض ۳۰ دقیقه شروع میشود.[1] آسپیرین مشابه سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی عمل میکند اما عملکرد طبیعی پلاکتها را نیز سرکوب میکند و عملکرد ضدانعقاد دارد و باعث رقیق شدن خون میشود.[1]
یکی از عوارض جانبی رایج این دارو، ناراحتی معده است.[1] عوارض جانبی مهمتر شامل زخم گوارشی خونریزی معده و تشدید آسم است. خطر خونریزی در میان افرادی که مسنتر هستند، الکل مصرف میکنند، سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مصرف میکنند یا سایر داروهای رقیقکنندهٔ خون مصرف میکنند، بیشتر است. مصرف آسپیرین در آخرین دورهٔ بارداری از هفتهٔ بیستم به بعد توصیه نمیشود.[2][1] همچنین بهطور کلی در کودکان مبتلا به عفونت بهدلیل خطر ابتلا به سندرم ری توصیه نمیشود.[1] دوزهای بالای آسپیرین ممکن است منجر به وزوز گوش شود.[1]
پیشمادهای که برای تولید آسپیرین مورد استفاده است، در پوست درختان سردهٔ بید یافت میشود. از پوست این درختان حداقل ۲۴۰۰ سال است که برای اثرات مفید درمانی آن استفاده میشود.[3][4] در سال ۱۸۵۳، شیمیدان چارلز فردریک گرهارت داروی سدیم سالیسیلات را با استیل کلرید ترکیب کرد تا برای نخستین بار اسید استیل سالیسیلیک تولید کند.[5] طی ۵۰ سال بعد، شیمیدانان دیگر، ساختارها و روشهای تولید کارآمدتری را برای تولید این دارو ابداع کردند.[5]
آسپیرین بدون نسخه پزشکی بهعنوان یک داروی اختصاصی یا عمومی[1] در بیشتر کشورها در دسترس است. این دارو یکی از پرمصرفترین داروها در سراسر جهان است که برآورد میشود سالانه حدود ۵۰ تا ۱۲۰ میلیارد قرص از آن مصرف میشود.[3][6] این دارو همچنین در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی قرار دارد و در سال ۲۰۲۰، با بیش از ۱۷ میلیون نسخه، سی و ششمین داروی رایج تجویز شده در ایالات متحده بود.[7][8][9]